Văn hóa & Suy ngẫm

VHO- Bước vào năm học mới, nỗi lo hết "chính phí" rồi đến "phụ phí" dồn dập dội xuống khiến nhiều gia đình “méo mặt”, nhất là với những gia đình làm nông nghiệp lại đông con. Những năm trước, tình trạng lạm thu tại nhiều trường xảy ra khá phổ biến với nhiều khoản phi lý đến mức khiến phụ huynh học sinh bức xúc và phản ứng dữ dội. Liên tiếp các cuộc thanh tra, kiểm tra hiện trạng thu chi ngoài ngân sách tại các trường đã được thực hiện; nhiều cán bộ lãnh đạo bị đình chỉ công tác, có trường hợp bị xử lý kỷ luật, cách chức và khởi tố… vì liên quan đến tình trạng lạm thu.

VHO- Âm thầm, lặng lẽ đến mức kín tiếng bởi trước đó dường như ít ai biết, để rồi hôm qua 22.9, tỉnh An Giang đã tổ chức khởi công xây dựng một trong những thiết chế quan trọng của địa phương này, đó là công trình Nhà hát với diện tích hơn 1,63 ha và tổng mức đầu tư hơn 215 tỉ đồng từ nguồn ngân sách. Theo thiết kế, Nhà hát có khoảng 1.000 ghế và khối trụ sở làm việc của Trung tâm Văn hóa nghệ thuật tỉnh An Giang với khoảng 2.187m2, dự kiến công trình sẽ được đưa vào hoạt động cuối quý III năm 2022.

VHO- Cách đây mấy năm, chúng tôi có một đoàn công tác sang Nhật Bản để học tập kinh nghiệm về giáo dục đạo đức trong môi trường học đường ở nước này. Trong chuyến công tác đó, cô Misako, một người bạn lâu năm của chúng tôi có giới thiệu rằng, Luật giáo dục cơ bản của nước Nhật khẳng định nguyên tắc: “Đạo đức là nền tảng của giáo dục”, và mở rộng hơn: Mọi hoạt động trong nhà trường phổ thông ở Nhật đều hướng đến việc xây dựng đạo đức, kỹ năng sống và kiến thức cho học sinh.

VHO- Những ngày qua dư luận nói chung và cá nhân người viết nói riêng thật sự phấn khích khi được nghe thông tin về đề xuất dự án làm “Công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh sông Tô Lịch”. Sự hân hoan, phấn khích này là hoàn toàn có thật bởi hàng thập niên qua dòng sông lịch sử, dòng sông di sản, dòng sông chứa đựng những câu chuyện văn hóa, còn hơn là nhân chứng của biết bao thời cuộc này đã bị tổn thương một cách nghiêm trọng. Cũng trong hàng thập kỷ qua ấy rất nhiều nhà nghiên cứu, rất nhiều cơ quan Bộ, ngành, rất nhiều đời lãnh đạo đã bày tỏ sự tâm huyết nhằm “cứu chữa thân thể” cho dòng sông Tô Lịch.

VHO- Để ngăn chặn tình trạng trẻ em bị tai nạn thương tích, đuối nước, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều Chỉ thị, trong đó đã nhấn mạnh: Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra tình trạng trẻ em tử vong do tai nạn thương tích.

VHO-  Gần đây, chúng ta liên tục chứng kiến nhiều vụ bạo lực gia đình, trong đó có những vụ rất đau lòng khi tiếp cận từ góc độ đạo đức xã hội, điển hình nhất là vụ con gái hành hạ mẹ già, cháu ngoại không những không can ngăn mà còn quay clip để đăng lên Facebook. Những hành động trái với luân thường đạo lý như vậy không chỉ mang tính đơn lẻ, cá biệt, mà đã và đang diễn ra ở nhiều nơi với nhiều mức độ khác nhau. Điều này thực sự đáng báo động!

VHO- Bắt đầu từ ngày 7.9 vừa qua, Sở VHTT Thừa Thiên Huế có kế hoạch cho nam cán bộ công chức mặc áo dài ngũ thân truyền thống vào mỗi thứ Hai đầu tháng. Đây là một hoạt động có ý nghĩa khi chúng ta đang nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, và trang phục áo dài được xem là một trong những cách hữu hình nhất để thể hiện tình yêu đối với dân tộc, cũng như mong muốn định hình một bộ quốc phục vốn từ lâu đã trở thành một chủ đề được bàn đi bàn lại mà chưa đạt được kết quả như ý muốn.

VHO- Sau mấy ngày vướng phải lùm xùm vì vi phạm bản quyền hình ảnh đội tuyển bóng đá quốc gia, thủ quân đội tuyển Việt Nam Quế Ngọc Hải đã xin lỗi VFF, CLB Viettel và người hâm mộ trên trang Facebook cá nhân. Vụ việc rồi sẽ qua đi nhưng còn lại đó là lỗ hổng về tính chuyên nghiệp, không chỉ ở cá nhân Quế Ngọc Hải mà còn ở cả một nền bóng đá. Trước Hải, Công Phượng khi ấy là ngôi sao sáng giá nhất trong đội hình đội tuyển U19 Việt Nam cũng từng khiến dư luận dậy sóng về chuyện vi phạm bản quyền hình ảnh đội tuyển.

VHO- Những ai không may có người thân bị bệnh trọng nằm viện, lại rơi vào hoàn cảnh khó khăn, túng thiếu “giật gấu vá vai” mới thấu hiểu được sự nhục nhằn và mới thấu được “đồng tiền đi liền khúc ruột”. Biết bao người đã, đang và sẽ lâm vào tình cảnh ấy cộng với một tâm lý nói chung “còn nước còn tát” để cứu người thân vượt qua cửa tử nếu gặp may mắn. Nói như thế để thấy, “đi viện khổ lắm ai ơi” chứ không sung sướng như những hạng người bất chấp để câu kết “móc túi”, “ăn dày” trên lưng bệnh nhân. Và đau đớn phải thốt lên tiếp, câu chuyện xót xa ấy lại xảy ra …

VHO-  Đạo hiếu có thể được xem như một trong những đặc điểm văn hóa đặc biệt của người Việt. Trong các nghi lễ liên quan đến đạo hiếu, Vu lan là dịp lễ rất quan trọng. Cứ mỗi dịp Rằm tháng Bảy, lễ Vu lan về, nhà nhà lại cùng nhau hướng về việc báo hiếu với những người đã khuất. Ai cũng mong muốn sắm sửa đồ lễ để thể hiện tấm lòng của mình đối với công ơn tổ tiên.

VHO-  Đạo hiếu có thể được xem như một trong những đặc điểm văn hóa đặc biệt của người Việt. Trong các nghi lễ liên quan đến đạo hiếu, Vu lan là dịp lễ rất quan trọng. Cứ mỗi dịp Rằm tháng Bảy, lễ Vu lan về, nhà nhà lại cùng nhau hướng về việc báo hiếu với những người đã khuất. Ai cũng mong muốn sắm sửa đồ lễ để thể hiện tấm lòng của mình đối với công ơn tổ tiên.

VHO- Sự việc người dân tập trung đi lễ đông người không chỉ ở Phủ Tây Hồ, mà còn ở nhiều di tích tâm linh trong ngày mùng 1 tháng 7 (âm lịch) vừa qua cho chúng ta thấy nhu cầu thực của cộng đồng đối với các hoạt động văn hóa tín ngưỡng. Trong bối cảnh khó khăn, ai cũng có tâm lý lo lắng thì việc tìm đến với tâm linh là cách giảm bớt những căng thẳng, lo âu hữu hiệu.

VHO- Có một thực tế khó ai có thể phủ nhận được là trong hơn một thập kỷ trở lại đây, với sự vào cuộc nhanh, mạnh, kịp thời của báo chí và cả dư luận xã hội trong việc bảo vệ, bảo tồn di sản văn hoá nên nhiều di tích, danh thắng có giá trị tránh được nguy cơ đổ sập; tránh được tình trạng biến dạng “một đi không trở lại” và cũng đã tránh được sự xâm phạm, xâm hại không thương tiếc của nhiều nhà đầu tư lẫn chính quyền địa phương. Cũng từ sự vào cuộc tích cực ấy mà nhiều ngôi đình, chùa, lăng tẩm đã được cơ quan chức năng, chính quyền các cấp “cứu chữa” kịp thời bằng những dự án tu bổ, tôn tạo...

VHO- Dân gian có câu: “Lời nói không mất tiền mua…”. Ý nghĩa sâu xa của câu nói này là trong quan hệ với những người xung quanh, chúng ta nên lựa lời hay, ý đẹp để nói chuyện với nhau, làm vừa lòng nhau, không nên “đao to, búa lớn” gây mất lòng, xích mích với nhau. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng một số cá nhân, tổ chức làm ăn phi pháp đã lợi dụng, mời người nổi tiếng, có uy tín liên quan đến lĩnh vực hoạt động, kinh doanh để ca ngợi, quảng bá, quảng cáo sản phẩm diễn ra khá phổ biến.

VHO- Trong vô vàn những hoạt động thiện nguyện khi dịch Covid-19 bùng phát, “đội quân” tài xế công nghệ trẻ ở Đà Nẵng đã khiến cộng đồng cảm kích khi đứng ra thành lập một nhóm tình nguyện đưa đón những phụ nữ mang bầu tới nơi “vượt cạn” an toàn.

VHO-Chúng ta đang sống trong những ngày đặc biệt. Khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra là chưa từng có tiền lệ trong lịch sử đã đặt cả nước trước nhiều thách thức, nhưng đồng thời cũng chứng minh bản lĩnh của dân tộc mỗi khi đối mặt với khó khăn. Tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, nghĩa đồng bào... là niềm tự hào của đất nước Việt Nam, một lần nữa được bạn bè quốc tế nể phục. Làm nên những điều kỳ diệu đó là sự chung tay, chung sức, chung lòng của mọi người dân đất Việt, trong đó có những đóng góp của giới văn nghệ sĩ.

VHO- Có thể nói, tình hình dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, không ai có thể dự đoán chính xác khi nào mới hết dịch. Để đối phó, các địa phương đã có nhiều biện pháp quyết liệt, tập trung ưu tiên nguồn lực để phòng, chống dịch bệnh lây lan, cứu chữa người bị bệnh. Bên cạnh đó, một nhiệm vụ rất quan trọng không kém là phải đảm bảo tạo mọi điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội. Bởi vì, nếu để xảy ra đứt gãy kinh tế, sản xuất đình đốn, ngưng trệ và dẫn đến suy thoái kinh tế thì hậu quả xã hội tiêu cực rất khó lường.

VHO- Có thể nói, tổ chức một kỳ thi với gần triệu thí sinh trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp là mạo hiểm. Nhưng không thi, hệ lụy cũng rất lớn. Quyết định như thế nào cũng là điều rất khó khăn. Hiện tại, Bộ GD&ĐT vẫn đang giữ phương án tổ chức thi, kèm theo các biện pháp phòng ngừa.

VHO- “Gia đình mới đi du lịch Đà Nẵng - Quảng Ngãi về (tự cách ly 14 ngày 25.7-7.8). Xin hàng xóm thông cảm không lại gần. Xin cảm ơn!”. Đây là nội dung “Thông báo” in trên khổ giấy A4 được hai người dân, một ở thành phố Quảng Ngãi và một ở xã Phước Hưng (huyện Long Điền, Bà Rịa - Vũng Tàu) dán ngay cổng nhà, được mạng xã hội đưa lên sau đó lan truyền rất nhanh, thu nhận rất lớn sự cảm kích của cộng đồng và báo chí vào cuộc xác minh, phản ánh...

VHO- Xưa, vào những dịp lễ tết, hội hè, đình đám, trò chơi là hoạt động không thể thiếu bởi phải có nó thì con người mới thật sự đoàn kết, hòa đồng và gần gũi nhau hơn.