Văn hóa & Suy ngẫm

VHO- Tuần qua, cả thế giới đã chứng kiến sự “bùng nổ” cao độ về số người nhiễm SARS-CoV-2, dù nhiều nước đã phủ sóng vắcxin với tỷ lệ khá cao. Toàn cầu hiện có tới gần 198 triệu người nhiễm Covid-19 (con số đến ngày 31.7), điều đó cho thấy đây quả là thảm họa của nhân loại ở thế kỷ XXI này. Châu Âu, đặc biệt là Anh, Pháp, Tây Ban Nha…, tuần qua đã và đang không ngừng tăng số ca nhiễm, lên đến 20.000-30.000 ca mỗi ngày, dù đã được chủng ngừa ở mức 58,3% dân số.

VHO-  Trung tuần tháng 7 vừa qua, tỉnh Kiên Giang đã triển khai “cấp hộ chiếu vắcxin” cho toàn dân trên đảo Phú Quốc thông qua chủ trương tiêm chủng đại trà. Theo kế hoạch, sau khi đã tiêm đủ 2 mũi cho mỗi người dân thì đến tháng 10, hòn đảo Ngọc này sẽ chủ động đón khách quốc tế đến nghỉ dưỡng theo mô hình “bong bóng”.

VHO- “Quê hương mỗi người chỉ một / Như là chỉ một mẹ thôi / Quê hương nếu ai không nhớ / Sẽ không lớn nổi thành người”…

VHO- Hôm qua 25.7, với chủ đề Bất kỳ ai cũng có nguy cơ bị đuối nước, nhưng hoàn toàn có thể phòng chống, lần đầu tiên trong lịch sử Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết về phòng, chống tai nạn đuối nước.

VHO- Check-in tại các địa điểm sang chảnh, xa xỉ trong “thời đại Covid” dường như đã lỗi mốt, phải là nửa kín nửa hở, lấp la lấp ló trong lúc tiêm vắcxin mới là “hot trend”, “hot picture”…

VHO- Công điện 15 của Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội về triển khai các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch Covid-19 vừa ban hành còn chưa ráo mực, nhưng một bộ phận người dân đã vội vã đổ xô đến các siêu thị "vơ vét" hầu hết các loại thực phẩm về tích trữ tại gia.

VHO- Vụ việc một vị Phó chủ tịch UBND phường ở Khánh Hòa phát ngôn: “Bánh mỳ không phải là lương thực” đã khiến dư luận một phen dậy sóng, và dường như ai cũng thống nhất cho rằng đây là phát ngôn không chính xác, cùng với hành động phản cảm của vị này cũng gây nhiều bức xúc.

VHO- Với sự hỗ trợ của cộng sự “ảo” đắc lực là mạng xã hội, không biết do vô tình hay cố ý mà hàng loạt góc khuất của nhiều nghệ sĩ được lộ ra. Không một điều gì mà người ta không sẵn sàng bày lên, từ chuyện dĩ vãng đến đời tư cá nhân, từ phát ngôn đến hành động, từ chuyện làm từ thiện đến các vụ kiện tụng, tranh chấp tình - tiền... khiến công chúng cảm nhận được chuyện đời, chuyện nghề của nghệ sĩ đầy rẫy những mảng tối đến giờ mới được “khui ra ánh sáng”. Thông tin sâu kín, thậm chí rất riêng tư được khai thác triệt để, những cuộc đăng đàn khẩu chiến, thanh minh và thách đố nhau... khiến cho người trong cuộc thì “bấn loạn” tìm cách đối phó; cộng đồng mạng thì dậy sóng bình luận, chia sẻ đến chóng mặt...

VHO-  Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật là giải thưởng lớn dành cho những tác phẩm đặc biệt xuất sắc, có giá trị rất cao về văn học, nghệ thuật, về nội dung tư tưởng; là sự ghi nhận và đánh giá cao của Đảng, Nhà nước và Nhân dân đối với văn nghệ sĩ, trí thức; động viên, khuyến khích các tài năng tiếp tục cống hiến vì sự phát triển của nền văn hóa nghệ thuật nước nhà.

VHO- Nhiều quốc gia trên thế giới hiện đang phải căng mình chống Covid-19. Hiệu quả chống dịch phụ thuộc rất lớn vào những yếu tố cơ bản: Sức mạnh kinh tế, trình độ khoa học công nghệ, y tế, chiến lược của Chính phủ và ý thức của người dân. Thế giới hiện đang có rất nhiều mô hình văn hóa - xã hội và lối sống khác nhau, nhưng ở đây người viết chỉ xin phân tích hai nhóm là các nước chống dịch hiệu quả cao nhất và nhóm hiệu quả thấp nhất.

VHO-  Hiện đã và đang có hiện tượng không ít người trong một khoảnh khắc nào đó "bỗng dưng" hát được một vài bài, tung lên mạng xã hội và được nhiều người quan tâm… thế là nghiễm nhiên trở thành nghệ sĩ.

VHO-  Theo Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học do Hoàng Phê chủ biên, “nghệ sĩ là người chuyên hoạt động (sáng tác hoặc biểu diễn) trong một bộ môn nghệ thuật”.

VHO- Đạo đức xuống cấp do kinh tế hay văn hóa? Câu hỏi đã được thảo luận ở Quốc hội. Để trả lời câu hỏi này cần tìm hiểu mối quan hệ biện chứng giữa kinh tế và văn hóa (phú quý và lễ nghĩa) ngày nay như thế nào?

VHO- Được làm ở lĩnh vực mà khá thường xuyên tiếp xúc, “đối thoại” với cánh phóng viên báo đài nên có nhiều người hỏi vui: “Suốt ngày làm việc, tiếp xúc với báo chí thế có mệt không?”. Mình chả ngần ngại mà trả lời rằng: “Mệt, rất mệt là đằng khác!”. Trong công việc cũng như trong cuộc sống, chỉ thi thoảng mới gặp một vài phóng viên kiểu “con sâu làm rầu nồi canh”, còn cơ bản mình may mắn được tiếp xúc, làm việc với những người làm báo chân chính, là các thầy cô, các bác, các anh chị lớn, rất lớn, những người bạn và cũng có nhiều em nhỏ tuổi hơn mình. Chính điều đó làm mình vô cùng mệt vì họ...

VHO-Hãy thật bình tĩnh và khách quan để xem những biểu hiện lệch chuẩn văn hóa trong thời gian gần đây nó có căn nguyên từ đâu hay chỉ là sự “sụt lún” cục bộ ở từng khu vực?

VHO-  Không hiểu sao, tôi cứ mãi ám ảnh bài thơ Mẹ tôi chửi kẻ trộm của tác giả Tòng Văn Hân đoạt giải Báo Văn nghệ cách đây mấy tháng. Không lạm bàn chuyện hay-dở, xứng hay không xứng, chỉ thấy sao mà giống bà tôi ngày xưa ở quê thế. Cũng mất gà, một mất mười ngờ, ra đứng đầu vườn, vắn quần, chống nạnh, giọng sang sảng cũng lớp lang, có bài bản, chỉ có điều không được nhân văn như “mẹ tôi” trong bài thơ.

VHO- Cách đây gần hai tuần, sau khi Sở TT&TT TP.HCM nhắc nhở, được biết bà Nguyễn Phương Hằng hứa sẽ rút kinh nghiệm, đồng thời cam kết sẽ cẩn trọng hơn trong phát ngôn khi sử dụng những từ ngữ làm ảnh hưởng đến người khác. Thế nhưng sau đó chứng nào tật ấy, bà Nguyễn Phương Hằng tiếp tục livestream với những phát ngôn không chuẩn mực, phản cảm, dường như đang muốn thách thức công quyền và công luận.

VHO-  Quốc văn giáo khoa thư (QVGKT) do các học giả Trần Trọng Kim, Nguyễn Văn Ngọc, Đặng Đình Phúc, Đỗ Thận biên soạn, xuất bản cách đây đã hơn 80 năm, nhưng vẫn như còn tinh khôi với chúng ta hôm nay. Vì sao? Câu trả lời không khó: Vì nó có cái căn cốt văn hóa của giáo dục và đề cao nền quốc ngữ, quốc văn. Là người dạy học lâu năm, với người viết, những bài học của các bậc tiền nhân không bao giờ cũ, trái lại lúc nào cũng như bắt đầu một cuộc khám phá thế giới tinh thần của tuổi học trò khi đến với nhà trường, sách vở, chữ nghĩa. Đặc biệt, QVGKT nâng niu, bồi dưỡng tình yêu với tiếng mẹ đẻ - Tiếng Việt.

VHO- Đây là vấn đề thời sự nhất hiện nay trong lĩnh vực sách văn chương. Ở ta hiện có một tạp chí rất bề thế là Sách và đời sống (cơ quan ngôn luận của Hội Xuất bản Việt Nam), song nhìn vào đó cũng chưa tìm thấy những câu trả lời cần thiết và hữu ích cho việc đánh giá “sách hay và sách bán chạy”.

VHO- Đến lúc này, mới có hai nghệ sĩ chính thức nói lời xin lỗi người hâm mộ và khách hàng vì đã quảng cáo sản phẩm "lên tận mây xanh", nhưng còn không ít nghệ sĩ khác thì sao, hay họ bỏ ngoài tai tất cả để "tiền thầy bỏ túi"?