Văn hóa & Suy ngẫm

VHO- Hiện TP.HCM đang lấy ý kiến cho việc chỉnh trang khu vực Quảng trường Mê Linh nơi đặt bức tượng Đức Thánh Trần Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn được dựng từ năm 1967. Gắn với công trình này, đã có một chiếc lư hương bằng đồng để người dân bày tỏ lòng thành bằng hương khói. Cách đây vài năm (2019), vì lý do nào đó có phần khó hiểu, chiếc lư hương đó bị chuyển đi nơi khác khiến người dân không có chỗ để thắp nén nhang cầu Đức Thánh Trần phù hộ cho quốc thái dân an, bờ cõi vững vàng…

VHO- Dự án “Nâng cấp, mở rộng và tu bổ, tôn tạo di tích quốc gia Địa điểm lịch sử Chiến thắng Đèo Nhông” do UBND huyện Phù Mỹ (Bình Định) làm chủ đầu tư đã đi được chặng đường khá dài, theo cái cách mà hiện nay người ta hay nói là “đẩy nhanh tiến độ” để kịp làm lễ kỷ niệm. Có lẽ chuyện chẳng có gì để bàn nếu như dự án này được chính quyền địa phương, cơ quan chức năng thực hiện đúng quy trình, quy định của Luật Di sản văn hoá và các văn bản pháp lý có liên quan.

VHO- Từ điển tiếng Việt giải thích “tự do ngôn luận” là ăn nói và bàn bạc, công dân được tự do bày tỏ ý kiến, và đó là cách hiểu theo ngữ nghĩa đơn thuần, nhưng trên thực tế đời sống xã hội, vấn đề tự do ngôn luận rất phức tạp, không có tiêu chuẩn chung.

VHO-  Cách đây độ hai tháng, con ngõ nhỏ cuối đường Nguyễn Trãi, phường Thanh Xuân là điểm nóng nhất của Hà Nội với hàng trăm ca mắc Covid-19 dồn dập chỉ trong vòng hơn 1 tuần. Chính quyền Hà Nội đã phải di dời hàng nghìn người trong khu vực để giảm mật độ dân cư. Đến cuối tháng 9, toàn khu vực được dỡ phong tỏa, nhưng nếp sống của người dân nơi đây đã có nhiều thay đổi. Vốn dĩ là đồng nghiệp làm cùng xí nghiệp, lại sống bên nhau nhiều năm, nên cứ gặp nhau là bà con chòm xóm ai nấy vồn vã chào hỏi, nắm tay chuyện trò ríu rít, hỏi han "dăm câu ba điều".

VHO- Nhiều người dân cư trú tại các tỉnh phía Nam như TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai dùng phương tiện cá nhân để về quê sau một thời gian dài giãn cách xã hội. Mặc dù đây là nguyện vọng chính đáng của người dân, nhưng nó không chỉ gây nguy hiểm cho cá nhân mà còn ảnh hưởng rất lớn đến công tác phòng, chống dịch. Với bao nỗ lực, hiện dịch đã, đang dần được kiểm soát, cuộc sống dần trở lại, vì thế cần làm gì để vận động người dân ở lại.

VHO- Sở Y tế Hà Nội vừa có văn bản đề nghị các địa phương tiếp nhận thông tin người dân về từ vùng dịch trên địa bàn và quản lý chặt chẽ, có thể treo biển tại cửa nhà: “Gia đình có người theo dõi sức khỏe PCD Covid-19”. Sự “có thể” này đang tạo ra những luồng dư luận trái chiều. Người ủng hộ thì cho rằng, công cuộc chống dịch đang ở những trận đánh cuối cùng mang tính quyết định, cần phải bảo vệ thành quả bằng mọi giá. Cho nên, nếu cần thiết, có thể áp dụng mọi biện pháp ngăn chặn kịp thời những sai sót, bất cẩn để kiểm soát dịch một cách tốt nhất, sát sao nhất, chặt chẽ nhất; kiên quyết không để dịch bệnh lây lan trong cộng đồng. Bởi trong suốt 4 đợt dịch vừa qua, có không ít những cá nhân, tổ chức “thích lội ngược dòng”, lơ là, thiếu ý thức, thậm chí vi phạm pháp luật…

VHO-  Trong những ngày qua, các phương tiện truyền thông và mạng xã hội đã truyền tải, phản ánh dày đặc hình ảnh hàng nghìn, hàng chục nghìn người dân đủ độ tuổi từ TP.HCM và nhiều địa phương ở phía Nam trở về quê trên phương tiện cá nhân với bao khó khăn bủa vây. Trong số đó, có những gia đình phải vượt qua chặng đường dài một nghìn đến hai nghìn cây số để hồi hương. Nhưng vì sao họ lại vội vã trở về như vậy thì cho đến nay khó lòng cắt nghĩa cho thật đầy đủ với những nguyên nhân và thông tin thật khách quan.

VHO- Chống dịch như chống giặc là khẩu hiệu nhằm xác định tinh thần đoàn kết, quyết tâm và quyết liệt như trong chiến tranh. Việt Nam chúng ta đã chống dịch với tinh thần như thế. Nhưng quá trình diễn biến của dịch trên thế giới và ở Việt Nam rất khó lường, phức tạp, đợt dịch thứ tư bùng phát đã xóa đi phần lớn thành quả của những đợt trước. Phải chăng “chống dịch khó hơn chống giặc”? Điều này có lẽ bắt nguồn từ sự khác nhau rất lớn về tính chất và “kẻ thù” của hai cuộc chiến.

VHO- Thắng không kiêu, bại không nản là bài học từ ngàn đời nay cho mọi người, cho mọi việc và cho mọi hoàn cảnh. Tuy vậy, để thực hiện được bài học này quả không dễ!

VHO- Bộ quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đang được tổ chức lấy ý kiến trong bối cảnh hoạt động biểu diễn nghệ thuật có những biểu hiện của sự chệch hướng.

VHO- Từ lâu, TSKH Đoàn Hương có vẻ như không dành nhiều sự thiện cảm lắm cho những cuộc thi tìm kiếm người đẹp, nhất là vô số cuộc thi Hoa hậu xuất hiện dày đặc trong vòng mười năm trở lại đây, ngoại trừ có lần bà làm cố vấn cho một cuộc thi hoa hậu tầm quốc gia. Trong những chương trình phát trên sóng truyền hình hay tại những buổi tọa đàm về chủ đề cuộc thi hoa hậu để tôn vinh vẻ đẹp người phụ nữ, TS Đoàn Hương luôn đứng hẳn về một phía với tư cách là phản biện bằng thái độ có thể nói là hơi gắt. Nói tóm lại, bà không ủng hộ lắm việc tổ chức nhiều cuộc thi hoa hậu...

VHO- Bộ Chính trị vừa ban hành Kết luận số 14- KL/TW về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung. Đây là quyết sách rất đúng đắn và kịp thời trong giai đoạn hiện nay để khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

VHO-  Phản biện được hiểu theo đúng nghĩa là sự phát hiện chính xác những sai lầm, thiếu sót, sơ hở của một chủ trương, chính sách hay đề tài nghiên cứu cụ thể nào đó; đồng thời tìm ra nguyên nhân và đưa ra gợi ý giải pháp khắc phục hoặc cảnh báo những hệ quả tiêu cực có thể có. Như vậy, phản biện mang tính xây dựng. Nhưng ngày nay dường như nó đang bị lẫn lộn với các ngữ nghĩa gần giống như: Phản bác, chê trách, phủ nhận, chống đối... Đối tượng tiếp nhận phản biện là nơi đưa ra các chính sách, quy định hoặc là tác giả của đề tài nghiên cứu.

VHO- Hà Nội bỏ lệnh giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 đúng vào Tết Trung thu và kết quả là hàng ngàn người dân đã đổ ra đường, tập trung ở những nơi trung tâm bất chấp nguy cơ dịch bệnh. Qua đây cho thấy một sự thật nào đó về ý thức phòng dịch của người dân để Hà Nội cần phải thay đổi chiến lược.

VHO- Nhìn hình ảnh người dân Hà Nội đổ ra đường ngày Trung thu không khỏi rùng mình và thầm “lạy giời” bởi chỉ một trường hợp F0, thành quả của hơn 2 tháng nỗ lực đổ sông, đổ biển.

VHO- Vụ việc vỡ gãy khối bia tứ diện ở chùa Thổ Hà đã không còn tính thời sự nữa xét theo nghĩa tin tức, nhưng nó vẫn đang âm ỉ trong tâm trí của những người trân quý giá trị di sản văn hóa dân tộc. Câu chuyện này rồi đây sẽ được cơ quan quản lý có thẩm quyền xác định rõ nguyên nhân cũng như trách nhiệm của các bên liên quan, theo đó đặng đưa ra những khuyến nghị không chỉ riêng đối với di tích này mà bao phủ lên rất nhiều di tích khác, để tránh cho được “vết xe đổ”.

VHO- Có một thực tế là một bộ phận công chúng vẫn chưa thực sự hiểu để phân biệt phim điện ảnh và truyền hình khác nhau cái gì. Làm sao để phân biệt hai thể thức biểu hiện ấy khi chúng đều lấy hình ảnh làm phương tiện truyền tải? Tôi còn nhớ có một cán bộ khi được mời xem bộ phim điện ảnh (thời còn phổ biến phim nhựa) có bản quyền và đang trong quá trình cấp phép phát hành, đã nói với cấp dưới rằng “kiếm cho anh đĩa phim này”. Đề nghị nghe thật hài hước, bởi với phim có bản quyền, việc sao chép mà không được sự cho phép của chủ sở hữu phim là nghiêm cấm dưới mọi hình thức, mọi đối tượng.

VHO- Tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp nhưng số ca nhiễm và tử vong đều đang giảm dần. Trong đó, nhiều địa phương, kể cả các điểm nóng TP.HCM, Bình Dương, Hà Nội cũng đã dần dần kiểm soát được dịch. Cùng với đó việc đẩy nhanh tốc độ tiêm vắc xin nên các tỉnh vùng dịch đã tiêm ít nhất 1 mũi vắc xin cho trên 70% dân số độ tuổi từ 18 tuổi trở lên. Vì vậy, các địa phương đang tính đến việc sớm mở cửa trở lại các hoạt động kinh tế-xã hội trong trạng thái bình thường mới!

VHO- Cùng thời điểm với những ồn ào liên quan đến nghệ sĩ Việt Nam, ở Trung Quốc diễn ra hiện tượng các cơ quan quản lý văn hóa mạnh tay chấn chỉnh hoạt động của các nghệ sĩ, mong muốn trả lại môi trường nghệ thuật trong sáng đúng nghĩa, để nghệ thuật thực sự hướng con người đến chân - thiện - mỹ, giúp con người hoàn thiện nhân cách, đạo đức của mình.

VHO-  Cho đến giờ và có lẽ còn lâu nữa, người viết mới có thể nguôi phần nào về nỗi ám ảnh đến từ những hình ảnh được ghi lại đầy chân thực qua bộ phim tài liệu Ranh giới mới được phát trên VTV đặc biệt cách đây mấy hôm.