Văn hóa & Suy ngẫm

VHO- Tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp nhưng số ca nhiễm và tử vong đều đang giảm dần. Trong đó, nhiều địa phương, kể cả các điểm nóng TP.HCM, Bình Dương, Hà Nội cũng đã dần dần kiểm soát được dịch. Cùng với đó việc đẩy nhanh tốc độ tiêm vắc xin nên các tỉnh vùng dịch đã tiêm ít nhất 1 mũi vắc xin cho trên 70% dân số độ tuổi từ 18 tuổi trở lên. Vì vậy, các địa phương đang tính đến việc sớm mở cửa trở lại các hoạt động kinh tế-xã hội trong trạng thái bình thường mới!

VHO- Cùng thời điểm với những ồn ào liên quan đến nghệ sĩ Việt Nam, ở Trung Quốc diễn ra hiện tượng các cơ quan quản lý văn hóa mạnh tay chấn chỉnh hoạt động của các nghệ sĩ, mong muốn trả lại môi trường nghệ thuật trong sáng đúng nghĩa, để nghệ thuật thực sự hướng con người đến chân - thiện - mỹ, giúp con người hoàn thiện nhân cách, đạo đức của mình.

VHO-  Cho đến giờ và có lẽ còn lâu nữa, người viết mới có thể nguôi phần nào về nỗi ám ảnh đến từ những hình ảnh được ghi lại đầy chân thực qua bộ phim tài liệu Ranh giới mới được phát trên VTV đặc biệt cách đây mấy hôm.

VHO- Trong cuộc sống bình thường, người dân tiếp xúc với chính quyền qua các thủ tục hành chính, công an khu vực, công an giao thông, thuế vụ... Theo một số cuộc điều tra xã hội học, chỉ số hài lòng về các dịch vụ công ở nước ta chưa cao, nhất là việc giải quyết khiếu kiện, tranh chấp. Nhưng đến khi thực hiện giãn cách xã hội, “ai ở đâu ở đó” thì nỗi lo trước nhất của người dân là làm sao có lương thực, thực phẩm cho bữa ăn hằng ngày... và rất nhiều mối lo khác. Lúc đó, người dân mới chú ý đến những thông báo của Chính phủ và lời hứa không để người dân nào thiếu ăn bằng cách huy động lực lượng bộ đội, công an và chính quyền địa phương “đi chợ” cho từng nhà dân.

VHO- Mấy ngày gần đây, chuyện từ thiện của nghệ sĩ lại nóng lên, nhận được nhiều sự quan tâm của công chúng. Nhiều người đòi nghệ sĩ phải đưa ra bằng chứng cụ thể như sao kê ngân hàng chẳng hạn để công khai, minh bạch số tiền họ đóng góp từ thiện; một số nghệ sĩ lên tiếng thanh minh, phân bua với những lời hứa sẽ thể hiện rõ tấm lòng, sự không vụ lợi của mình trong hoạt động từ thiện. Câu chuyện chưa có hồi kết nhưng chắc chắn không ai có lợi gì liên quan đến sự việc này, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường hoạt động nghệ thuật và hình ảnh của nghệ sĩ, cũng như niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ.

VHO- Hôm qua 5.9, Lễ Khai giảng năm học mới đã diễn ra trong một không khí thật đặc biệt, không cờ đèn kèn trống rộn ràng, không có những dòng người đông đúc trên đường phố, không có cảnh học sinh ríu rít rộn rã sân trường. Nhưng ở cả ba miền Tổ quốc vẫn có những Lễ Khai giảng được tổ chức tập trung, dù gọn gàng mà vẫn đầy đủ nghi thức, vẫn thiêng liêng khi hồi trống khai trường âm vang…

VHO- Ðược nhìn nhận là yếu tố rất quan trọng, tác động đến quá trình hình thành nhân cách con người, là “thiên nhiên thứ hai, là cái vườn ươm tạo nên nhân cách văn hóa của con người”, vì vậy, theo PGS, TS Bùi Hoài Sơn (ảnh nhỏ), Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, cần nhìn nhận và chú trọng đặc biệt vấn đề xây dựng môi trường văn hóa - đặt trong chiến lược xây dựng con người Việt Nam hiện đại.

VHO-Ngay sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, trong không khí nô nức của các em học sinh nhân buổi tựu trường đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết Thư gửi các học sinh (tháng 9.1945). Bức thư không chỉ thể hiện tình cảm, sự quan tâm sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp “trồng người” mà còn thể hiện sự kỳ vọng, mong ước của Người về thế hệ trẻ sẽ xây dựng nước Việt Nam hùng cường, sánh vai với các cường quốc năm châu.

VHO- Chúng ta đang trong thời gian dài giãn cách xã hội. Khoảng thời gian đủ lớn để chúng ta nghĩ nhiều hơn về sức khỏe bản thân, cộng đồng, tinh thần sẻ chia, nghĩa đồng bào và tình yêu nước, ý thức một người vì mọi người, trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ đạo đức. Chắc chắn, những áp lực tâm lý, tinh thần sẽ rất lớn cùng với nỗi lo ngại về dịch bệnh hoành hành nhưng thay vì lo nghĩ và chờ đợi, cách làm tốt nhất vẫn là hành động!

VHO- Chuyện cũng chẳng có gì đáng phải bàn tán mấy ngày qua nếu như trong danh sách được nhận hỗ trợ từ Nhà nước theo Nghị quyết 68 của Chính phủ không hoặc chưa xuất hiện những gương mặt “đình đám” trong những bộ phim nổi tiếng trên truyền hình gần đây, mặc dù xét theo tiêu chuẩn, điều kiện, mặc nhiên họ được nhận. Dư luận bàn tán cũng có cơ sở, nhưng nếu bình tâm suy xét dưới nhiều góc cạnh, nhất là có cái nhìn rộng hơn, sâu hơn về đời sống của người nghệ sĩ hiện nay, những nghệ sĩ đang hoạt động trong các đơn vị công lập thì tin rằng chúng ta sẽ thiên về sự chia sẻ là nhiều hơn.

VHO- Tinh thần Ngày Quốc khánh giúp cho chúng ta nhận ra một thông điệp quan trọng: Chính sự đoàn kết, tương thân tương ái, sẻ chia của dân tộc đã tạo ra sức mạnh của tình yêu nước, giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn và khó khăn do dịch bệnh lần này cũng không phải là ngoại lệ.

VHO-  Câu nói của người xưa Tri nhân tri diện bất tri tâm là rất đúng trong điều kiện đời sống bình thường. Nhưng trong thời Covid, người ta phải đeo khẩu trang kín mặt nên câu nói đó có thể đổi lại là Tri tâm bất tri diện, tức là người ta không nhận ra ai sau lớp khẩu trang nhưng có thể nhận ra nhân cách con người ấy qua hành vi giao tiếp, ứng xử. Hiện tượng đó đã diễn ra rất đa dạng về hình thức. Như ở một chung cư nọ, văn hóa giao tiếp ứng xử thay đổi theo ba giai đoạn.

VHO- Tôi thích bài hát Để gió cuốn đi của Trịnh Cộng Sơn, trong đó ông viết “sống trong đời sống cần có một tấm lòng”. Đúng thực, lòng tốt có một năng lượng diệu kỳ để chữa lành những khó khăn, nỗi buồn trong thời khắc hoạn nạn của cuộc sống. Người có lòng tốt luôn là người hạnh phúc, mà hạnh phúc là cho đi chứ đâu chỉ là nhận lại. Người hạnh phúc cũng không phải là người luôn nghĩ và chỉ nhận cho bản thân mình, mà chính là người luôn chăm lo, suy nghĩ và sống vì người khác.

VHO- Ngẫu nhiên đọc một bài viết trên mạng, gặp khái niệm VUCA. VUCA là cụm từ dùng để mô tả về thế giới đa cực, được xác lập khi thoả mãn 4 điều kiện: Biến động (Volatility); Không chắc chắn (Uncertainty); Phức tạp (Complexity) và Mơ hồ (Ambiguity). Nhân loại từng trải qua tình trạng VUCA này vào năm 2008 – 2009,  khi cả thế giới rơi vào khủng hoảng tài chính toàn cầu. Và đến hôm nay, nhân loại dường như lại đang trải qua trạng thái này lần nữa. (nguồn: Prudeltial.com.vn).

VHO - Từ các thông tin báo chí, chúng tôi biết rằng chiến lược chống dịch của TP.HCM đã phải rất khó khăn và thay đổi nhiều lần giữa lựa chọn mang tính chất nhị nguyên: Có hoặc không trong việc quyết định giãn cách xã hội? Bởi đây có thể xem là tình thế tiến thoái lưỡng nan cho một trận chiến với kẻ thù vô hình, xâm lấn từng khu dân cư, quét qua rất nhanh, trong khi năng lực phòng thủ của chúng ta dường như chưa sẵn sàng.

VHO- Vậy là bài toán khó của bóng đá Việt Nam cuối cùng đã tìm ra lời giải khi 100% CLB biểu quyết thống nhất hủy cả ba giải đấu chuyên nghiệp trong năm nay là V.League, giải hạng Nhất và Cúp quốc gia. Sau cuộc họp này, VPF sẽ có văn bản báo cáo lên VFF để đưa ra quyết định cuối cùng về việc hủy các giải đấu chuyên nghiệp trong năm nay.

VHO-  Và tháng 7 này, sau an cư kiết hạ, những vị sư tăng đầu tiên ở phía Bắc đã tình nguyện lên đường, trở thành những chiến sĩ áo trắng nơi tuyến đầu chống dịch. Trong cuộc chiến không khói súng với “kẻ thù vô hình”, họ đã noi gương các bậc Tổ Đức năm xưa, hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, giới tăng ni, phật tử khi ấy đã dấy lên phong trào “Cởi áo cà sa, khoác chiến bào”.

VHO - Đối với công cuộc phòng chống đại dịch Covid-19, Chính phủ nêu "mục tiêu kép" là vừa phòng chống đại dịch thành công vừa duy trì tốc độ tăng trưởng nhanh về kinh tế. Vậy trên mặt trận văn hóa xã hội cũng có thể thực hiện "mục tiêu kép về văn hóa". Tức là vừa phát huy những giá tri văn hóa tuyền thống - vừa thanh lọc những biểu hiện xuống cấp về văn hóa đạo đức? Tuy nhiên, bài viết này không bàn về toàn bộ chiến lược xây dựng nền văn hóa "tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc", tức là không bàn về các nội dung rộng lớn như phát triển kinh tế, giáo dục, gia đình văn hóa, bình đẳng giới... Mà chỉ giới hạn trong một số nội dung văn hóa cụ thể có liên quan trực tiếp đến công cuộc phòng chống đại dịch Covid-19 trong thời điểm khó khăn nhất hiện nay.

VHO- Xây dựng văn hóa ứng xử giữa chính quyền và người dân có ý nghĩa chiến lược ở tầm vĩ mô vì đó là yếu tố quyết định tính ổn định chính trị - xã hội. Điều đó có thể thấy rõ ở các nước đã qua “Cách mạng màu” luôn bất ổn chính trị, suy thoái kinh tế, khủng bố, bạo loạn, đời sống nhân dân khó khăn hơn trước...Vậy tại sao người dân lại nổi dậy lật đổ chính quyền cũ để phải chịu những gì tồi tệ hơn?

VHO- Lịch sử loài người hàng ngàn năm qua cho thấy: để sinh tồn và phát triển, hầu như mọi quốc gia, dân tộc trên trái đất đều đã từng phải trải qua những cuộc chiến đấu chống lại kẻ thù “bốn chân” (thiên tai bão lụt, hạn hán, động đất, sóng thần và dịch bệnh các loại…) và kẻ thù “hai chân” (giặc ngoại xâm, giặc nội xâm…)