Một cái nhìn về lập gia đình mới của giới trẻ

VHO - Xu hướng "kết hôn muộn" đang trở nên ngày càng phổ biến, đặc biệt ở các thành phố lớn, nơi mà trung bình độ tuổi kết hôn lần đầu đã lên đến 30,4 tuổi. Kết hôn muộn đang trở thanh một lựa chọn sáng suốt ở thế hệ trẻ vì họ nghĩ họ cần có nhiều thời gian để phát triển bản thân, chín chắn trong suy nghĩ và ổn định được vấn đề tài chính. Tuy vậy, họ cũng phần nào trở nên áp lực trước những thách thức của việc “kết hôn muộn”.

Nhưng con số biết nói

Trong một cuộc khảo sát của VTV24, bên cạnh hai lý do “Cảm thấy tình cảm chưa đủ chín” và “Chưa có đối tượng phù hợp để kết hôn”, thì có đến 62% các bạn trẻ chọn kết hôn sau tuổi 30 vì lý do “Vẫn còn những nỗi lo về cơm áo gạo tiền”.
Có lẽ, đây không phải là tiếng nói chung, nhưng phần nào đã thể hiện được sự thay đổi đáng kể trong tư duy của thế hệ trẻ ngày nay về độ tuổi kết hôn. Điều này hiển nhiên sẽ làm thay đổi đáng kể về cấu trúc dân số nước ta nếu tình về lâu về dài.

Số liệu trên cũng trùng khớp với một khảo sát khác với khoảng 3000 người lao động của Viện công nhân và Công đoàn thuộc Tổng liên đoàn lao động Việt Nam vào năm 2023 về tình hình lao động, tiền lương thu nhập, chi tiêu và đời sống của người lao động tại địa bàn 6 tỉnh thành phố có đông lao động công nghiệp dịch vụ bao gồm Hà Nội, Hải Phòng, Phú Thọ, An Giang, Bình Dương và Thành phố Hồ Chí Minh.
Khảo sát này cũng đã chỉ ra rằng tiền lương là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quyết định lập gia đình của gần 54% người lao động và quyết định có con của 72% người lao động tham gia khảo sát.

Những con số trên đã phần nào nói lên được nỗi lòng của lao động trẻ, khi mà họ luôn đau đáu cho cuộc sống hôn nhân sau này của bản thân bằng việc gác lại tình cảm, sẵn sàng chăm chỉ làm việc cho tới lúc ổn định về cả tài chính lẫn tinh nhần.
Tuy vậy thì nó cũng biểu thị cho điều kiện sống khá khắc nghiệt ở các thành phố lớn khi mà người trẻ không thể ổn định về mặt tài chính trước 30 tuổi. Có lẽ, họ cũng hẳn muốn ổn định cuộc sống quá muộn, mà chỉ là điều kiện kinh tế không cho phép.

Những nỗi lo chất chứa

Anh Trần Minh (28 tuổi, Hà Nội) cho biết, những chi phí cho việc cưới xin và chăm sóc con cái, nội ngoại khiến anh cảm thấy “sợ” khi nghĩ đến việc kết hôn, với mức lương chỉ với 20 triệu đồng một tháng: “Tôi không nghĩ đến việc sẽ tìm một cô bạn gái, điều quan trọng nhất đối với tôi là nếu yêu ai thì người đó ít nhất cũng không phải chịu gánh nặng về vật chất, nên cưới sớm hay muộn cũng được, nhưng phải sống thật chất lượng và hạnh phúc. Quan điểm của tôi là lấy nhau khi cả 2 đã thực sự sẵn sàng và đã hiểu thấu đáo về vấn đề “sự khác biệt”.

Chị Phạm Xuân, 31 tuổi cho biết, hiện tại tuy đang đảm nhiệm chức trưởng phòng với một mức lương không quá thấp, nhưng chị bắt đầu có tâm lý “ngại” yêu đương vì thấy tuổi đã không còn trẻ: “Tôi đã từng thấy người ta lắc đầu ngán ngẩm vì cho rằng ở độ tuổi này của tôi, việc sinh nở có thể sẽ không được thuận lợi.”

Tuy vậy, việc muộn lập gia đình cũng được các bạn trẻ lý giải rằng vì họ ưu tiên sự tự do, khám phá bản thân và thực hiện những ước mơ cá nhân mà không bị ràng buộc bởi chữ “trách nhiệm gia đình”.
Khi mà quyết định kết hôn muộn, các cặp đôi đã tìm hiểu nhau kỹ hơn và xây dựng mối quan hệ tình cảm vững chắc cho hôn nhân bền vững. Thậm chí, để né tránh chuyện hôn nhân, không ít người đã phải nhờ đến những dịch vụ như cho thuê người yêu với giá 200-400 ngàn đồng nhằm chống chế, trấn an phụ huynh.
Có cầu ắt có cung, khi mà ngày càng có nhiều người kết hôn muộn thì những dịch vụ như thế này sẽ ngày càng trở nên thịnh hành và chuyên nghiệp hơn, nhưng cũng đi kèm với những rủi ro tiềm ẩn.

Hệ lụy và những giải pháp

Về lâu dài thì việc đông người trẻ lựa chọn kết hôn và sinh con muộn sẽ dẫn tới mức sinh thấp tác động tới cơ cấu dân số. Thanh niên trong độ tuổi lập gia đình chậm trễ kết hôn sinh con đẻ cái khiến cho các nhà quản lý phải đau đầu tìm hướng giải quyết cho bài toán về dân số.
Theo thông tin từ Bộ Y Tế, gần đây Bộ đã có đề xuất trao quyền tự quyết thời gian khoảng cách sinh và số con cho các cặp vợ chồng đảm bảo phù hợp điều kiện về sức khỏe cũng như là thu nhập.

Và nhằm khuyến khích người trẻ kết hôn và sinh con sớm, bộ cũng đưa ra các phương án như khám sàng lọc thai sản để các em bé sinh ra được khỏe mạnh nhất miễn phí.
Chi cục dân số và kế hoạch hóa gia đình thành phố cũng đề xuất các chính sách giúp người dân an tâm hơn khi sinh con bằng việc hỗ trợ học phí cho trẻ em, hỗ trợ các cặp vợ chồng để giảm bớt gánh nặng cho người phụ nữ trong quá trình nghỉ thai sản cũng như nuôi con nhỏ.
Vì vậy, dù lựa chọn kết hôn sớm hay muộn, người dân cũng nên cân bằng giữa việc đảm bảo chất lượng sống của bản thân cũng như gia đình nhằm góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn.