Bài 2 - Thơ thiếu nhi đang “vượt mặt”, có tác phẩm gần 50 lần tái bản

VHO - Bên cạnh thị trường thơ có vẻ ít “lép vế” như đã đề cập ở bài trước thì một ngách đi khác, đầy tiềm năng hơn không thể không kể tới đó là… thơ thiếu nhi. Bằng chứng cho thấy nhiều tác giả thơ thiếu nhi tên tuổi còn khá mới cũng in sách và hiện diện trên thị trường sách sôi động.

Điểm sáng của thơ thiếu nhi

Phần lớn thơ của ác tác giả thiếu nhi trong trẻo, dễ đọc, không nhiều chữ và đặc biệt được in rất đẹp như những cuốn sách tranh. Mỗi trang sách là một bài thơ như một bài học nho nhỏ mà thú vị cùng với tranh minh hoạ bắt mắt, tươi sáng bên cạnh.

Các tác giả này có thể tự bỏ tiền ra in sách hoặc được mua bản quyền nhưng chắc chắn tác phẩm phải bán được, hay ít nhất là thu hồi được vốn để tái đầu tư cuốn khác.

Dòng thơ thiếu nhi của nhiều thế hệ vẫn là một dòng chảy trong đời sống cũng như thị trường văn học, có thể kể đến như tuyển tập thơ Đỗ trắng, đỗ đen (Phạm Hổ), Thơ tặng tuổi thơ (Vũ Quần Phương) Dưới trăng và một bậc cửa (Nguyễn Quang Thiều), Chờ mãi cơn mưa rào đất lạ (Thanh Thảo), Góc sân và khoảng trời (Trần Đăng Khoa), Cháu là cổ tích (Đoàn Vị Thượng), Chú dế đêm trăng (Mai Quyên), Hạt bắp vỗ tay (Nguyễn Thánh Ngã), Trắng mây tóc mẹ (Trương Anh Tú)...

Đây là những tập thơ trong trẻo, ấm áp cùng minh họa màu sống động, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn, bồi đắp ngôn ngữ tiếng Việt giàu đẹp cho các độc giả nhỏ tuổi.

NXB Phụ nữ cũng cho biết, trong số gần 1% tác phẩm thơ được in với hình thức trả nhuận bút cho tác giả chủ yếu là thơ thiếu nhi.

Theo đại diện NXB Kim Đồng – đơn vị xuất bản nhiều tập thơ thiếu nhi cho biết, tính đến nay, tập thơ Góc sân và khoảng trời của Trần Đăng Khoa là tập thơ có số lần tái bản nhiều nhất với 48 lần. Số lượng in thì chưa thể thống kê chính xác được vì mỗi giai đoạn Góc sân và khoảng trời có lượng in khác nhau, nhưng chắc chắn phải hàng triệu bản.

Còn lại, với các tập thơ khác thì trung bình đơn vị xuất bản này cũng in khoảng 2000. Thơ thiếu nhi của NXB Kim Đồng khá phong phú về nội dung. Trước đây có series Thơ với tuổi thơ, giờ có series Thơ hay viết cho thiếu nhi.

Đâu là lý do?

Chia sẻ lý do vì sao thơ thiếu nhi “lấn át” thị trường thơ hơn cả, nhà văn Lê Phương Liên (nguyên Biên tập viên tại NXB Kim Đồng, nguyên Trưởng ban Văn học thiếu nhi Hội Nhà văn Việt Nam) cho rằng: “Theo tôi, thơ cho thiếu nhi là nhu cầu không thể thiếu trong đời sống của trẻ nhỏ. Từ 0 đến 6 tuổi, ngoài các bài đồng dao, hát ru truyền thống, những bài thơ thiếu nhi Việt Nam của các nhà thơ nổi tiếng như: Võ Quảng, Phạm Hổ, Trần Đăng Khoa, Định Hải, Xuân Quỳnh, Phan Thị Thanh Nhàn… đều được các thế hệ gia đình yêu thích. Và như vậy những tập thơ này sẽ được phụ huynh mua đọc cho con”.

Nhà thơ Lê Phương Liên nhấn mạnh: “Những tác giả thơ thiếu nhi đương đại nếu sáng tác phù hợp với trẻ em, được các bậc cha mẹ mua về để đọc cho con nghe. Trẻ em có thể chỉ hiểu lơ mơ về ý nghĩa của bài thơ. Tuy vậy âm điệu du dương trong sáng giàu hình ảnh tươi đẹp cùng hình vẽ sẽ khiến cho trẻ em yêu thích, yêu sách, yêu thơ, khi được bố mẹ, ông bà đọc cho nghe”.

Có mặt tại một cửa hàng sách, một phụ huynh mua khá nhiều sách, trong đó có cả thơ thiếu nhi, đã chia sẻ bản thân cũng thích đọc thể loại này. Thơ thiếu nhi trong sáng, hồn nhiên, nhiều hình ảnh ví von thú vị, ngộ nghĩnh khiến phụ huynh thấy trong trẻo, nhẹ nhàng như được chữa lành.

Có lúc đọc thơ thiếu nhi còn khiến người lớn nhớ đến tuổi thơ êm đềm của mình đã qua. Trong khi thơ người lớn, nếu đọc xong thì nặng nề hơn, tâm trạng hơn nên phụ huynh này ưu tiên cho việc đọc thơ thiếu nhi cho chính bản thân mình và cả cho con - phụ huynh này cho biết thêm.

Văn học thiếu nhi nói chung và thơ thiếu nhi nói riêng có những thế mạnh riêng, sự hấp dẫn riêng, từ đó bồi đắp tình yêu sách, cung cấp những kiến thức bổ ích, cũng như hình thành văn hoá học cho các em khi còn nhỏ. Vì vậy thơ thiếu nhi là một trong những lựa chọn sách của phụ huynh cho dành con em mình.

Tuy nhiên, dù “sáng cửa” trong việc in thơ thiếu nhi để đem ra thị trường, nhưng không phải ai cũng viết được thể loại này, bởi đây là một thể loại văn học với khá nhiều đặc thù.

Đối với NXB Kim Đồng - đơn vị mua bản quyền và xuất bản  thơ thiếu nhi có số lượng không nhỏ hiện nay, cho biết điều kiện để một bản thảo lọt vào “mắt xanh” thì cần đạt chất lượng về ngôn ngữ, nghệ thuật, thẩm mỹ, phù hợp với tâm lý tiếp nhận của trẻ em.

(Còn tiếp)