Hải Phòng: Xây dựng gia đình hạnh phúc, tạo nền tảng để xây dựng xã hội thịnh vượng là vấn đề hệ trọng

VHO - Hưởng ứng Ngày Gia đình Việt Nam 28.6, thành phố Hải Phòng đã tổ chức hàng loạt hoạt động ý nghĩa, thiết thực, lan tỏa thông điệp “Gia đình hạnh phúc - Quốc gia thịnh vượng” đến từng khu phố, tổ dân phố và hộ gia đình. Từ cấp sở ngành, công tác xây dựng gia đình văn hóa, bền vững đang được chú trọng và đầu tư đúng mức.

Ngày Gia đình Việt Nam năm nay diễn ra vào đúng sự kiện hợp nhất tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng, nhưng cơ quan quản lý nhà nước - Sở VHTTDL Hải Phòng vẫn đã rất quan tâm để tạo nên nhiều hoạt động sôi nổi trong dịp này. Uỷ viên thành uỷ, Giám đốc Sở VHTTDL thành phố Hải Phòng, TS Trần Thị Hoàng Mai đã có cuộc trao đổi với Văn Hoá về những nỗ lực thiết thực trong việc xây dựng các mô hình phòng, chống bạo lực gia đình, tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, gìn giữ mái ấm yêu thương, để từ đó góp phần vun đắp nền tảng nhân văn cho sự thịnh vượng bền vững của địa phương nói riêng và đất nước nói chung.

P.V.  Xin bà đánh giá về hiệu quả của những sự kiện, hoạt động  mà Hải Phòng đã triển khai trong dịp này để lan tỏa giá trị gia đình đối với mọi tầng lớp nhân dân tại địa phương?

- Giám đốc Sở VHTTDL Hải Phòng Trần Thị Hoàng Mai: Tại Hải Phòng, hưởng ứng Ngày Gia đình Việt Nam (28.6), các cấp ngành và địa phương đã đồng loạt triển khai nhiều hoạt động thiết thực: Từ tuyên truyền nâng cao nhận thức; tổ chức cuộc thi tìm hiểu kiến thức về gia đình dưới hình thức sân khấu hoá; biểu dương các gia đình văn hoá tiêu biểu có thành tích trong thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng gia đình văn hoá”. 

Nhằm đa dạng hoá công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng về xây dựng gia đình hạnh phúc, Sở VHTTDL thành phố Hải Phòng đã tổ chức Cuộc thi “Tìm hiểu kiến thức về phòng, chống bạo lực gia đình” vào ngày 28.5.2025 tại Nhà hát thành phố. Tham gia cuộc thi có 13 đội đại diện cho các quận, huyện và TP Thủy Nguyên; gồm cán bộ, hội viên, diễn viên quần chúng và thành viên các câu lạc bộ gia đình. 

Các đội thi trải qua ba phần: chào hỏi, năng khiếu và kiến thức; tập trung tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác gia đình, kỹ năng ứng xử trong gia đình, phòng ngừa bạo lực và xây dựng gia đình “no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc”. Hoạt động này không chỉ tạo sân chơi bổ ích mà còn góp phần lan tỏa thông điệp nhân văn, thúc đẩy trách nhiệm xã hội trong việc xây dựng gia đình hạnh phúc.

Những hoạt động này không chỉ tạo sân chơi bổ ích mà còn góp phần củng cố các giá trị đạo đức, tình cảm và trách nhiệm trong mỗi tổ ấm. Bên cạnh đó, Sở VHTTDL Hải Phòng cũng chủ trì tổ chức các chương trình truyền thông, toạ đàm, duy trì và nhân rộng các mô hình Phòng chống bạo lực gia đình; đồng thời phối hợp với các đơn vị liên ngành (Y tế, Tư pháp, GD&ĐT, Công an...) để triển khai công tác gia đình toàn diện, có chiều sâu.

Trong Tháng hành động quốc gia phòng, chống bạo lực gia đình và kỷ niệm Ngày Gia đình Việt Nam (28.6), Sở đã tổ chức trao giải Cuộc thi ảnh, chủ đề “Ảnh đẹp về Gia đình” và khai mạc Triển lãm ảnh, cụm cổ động tuyên truyền về gia đình năm 2025. Hoạt động hướng tới tôn vinh giá trị truyền thống gia đình Việt, lan tỏa thông điệp yêu thương, bình đẳng và phòng chống bạo lực trong cộng đồng.

Trong công cuộc xây dựng gia đình hiện đại, vai trò của người phụ nữ càng được đề cao. Không chỉ gìn giữ nếp nhà, chăm sóc con cái, người phụ nữ hôm nay còn là chủ thể tích cực tham gia phát triển kinh tế và lan tỏa những giá trị sống nhân văn. Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hải Phòng là một trong những lực lượng đi đầu trong việc triển khai hiệu quả mô hình “Xây dựng gia đình 5 không - 3 sạch”.

Đồng thời, Hội cũng chỉ đạo triển khai thực hiện phong trào thi đua “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”, “Xây dựng người Phụ nữ Việt Nam thời đại mới” gắn với đẩy mạnh “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố tuyên truyền, vận động, hỗ trợ cán bộ, hội viên, phụ nữ vun đắp, gìn giữ giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam và hệ giá trị gia đình trong tình hình mới; xây dựng môi trường an toàn cho phụ nữ, trẻ em.

.Bà đánh giá gì về chủ đề “Gia đình hạnh phúc – Quốc gia thịnh vượng” mà Bộ VHTTDL đưa ra cho Ngày gia đình Việt Nam 2025 ?

- Trong xã hội hiện đại, nơi guồng quay kinh tế, công nghệ đang tạo ra khoảng cách thế hệ, việc gìn giữ và bồi đắp các giá trị gia đình càng trở nên quan trọng. Gia đình là tế bào của xã hội. Mỗi gia đình có ấm no, hạnh phúc, mới thực sự trở thành gốc rễ tạo nên một xã hội văn minh, phồn thịnh và phát triển.

Từ đó, mỗi người dân, mỗi gia đình chính là mắt xích then chốt góp phần tạo nên một quốc gia phồn vinh và nhân văn. Theo tôi chủ đề “Gia đình hạnh phúc - Quốc gia thịnh vượng” không phải là khẩu hiệu mang tính hình thức, mà là mục tiêu đòi hỏi hành động bền bỉ từ mỗi cá nhân, gia đình và cộng đồng.

Với sự chung tay của cả hệ thống chính trị và người dân, Hải Phòng đang từng bước hiện thực hóa khát vọng đó – vì một tương lai thịnh vượng bắt đầu từ chính những tổ ấm hôm nay.

.Việc xóa bỏ định kiến giới và phòng, chống bạo lực gia đình đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng một mái ấm hạnh phúc, bền vững. Xin bà cho biết, Hải Phòng đã triển khai những mô hình hay, giải pháp hiệu quả nào để ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng bạo lực gia đình?

- Năm 2008, Bộ VHTTDL đã triển khai thí điểm 05 mô hình phòng, chống bạo lực gia đình (mô hình) tại xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, Hải Phòng. Từ hiệu quả hoạt động của mô hình của Bộ VHTTDL; đến nay, Sở VHTTDL thành phố Hải Phòng đã duy trì và nhân rộng 201 mô hình, với 1005 CLB gia đình phát triển bền vững và nhóm bộ phòng, chống bạo lực gia đình, với trên 20.000 thành viên tham gia tại 14/15 quận, huyện và thành phố Thuỷ Nguyên. 

Định kỳ tổ chức sinh hoạt 1-2 lần/tháng, với nội dung và hình thức sinh hoạt đa dạng, phong phú như chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức về đời sống gia đình; phòng, chống bạo lực và tệ nạn xã hội; xây dựng gia đình văn hóa; đồng thời can thiệp, hòa giải, cách ứng xử, giải quyết mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình, hỗ trợ xử lý vụ việc bạo lực xảy ra tại địa bàn, Ban chủ nhiệm thường xuyên hướng dẫn thành viên nhận thức rõ nguyên nhân dẫn đến các vụ bạo lực gia đình như: Tư tưởng trọng nam khinh nữ, hạn chế về nhận thức, thiếu hiểu biết về pháp luật, rượu chè, cờ bạc...

Từ đó tìm hướng giải quyết, chú trọng công tác tuyên truyền, vận động, tại các buổi sinh hoạt Nhóm, cùng với giải quyết các vấn đề trong thực tế, nhiều đơn vị đưa ra những tình huống giả định và cùng thảo luận, nêu cách giải quyết phù hợp để có thể áp dụng khi phát sinh trường hợp tương tự.

Hằng năm, Sở VHTTDL tổ chức  4- 5 lớp tập huấn nhằm nâng cao năng lực, sự hiểu biết và kiến thức về công tác gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình cho Ban Chỉ đạo, Nhóm, tổ tư vấn mô hình phòng chống bạo lực gia đình, Ban Chủ nhiệm các CLB gia đình, từ đó góp phần thực hiện có hiệu quả mô hình phòng, chống bạo lực gia đình tại cơ sở. 

.Bà có thể đánh giá hiệu quả của việc triển khai các mô hình phòng, chống bạo lực gia đình tại địa phương?

- Từ thực tế hoạt động của các mô hình PCBLGĐ cho thấy, các CLB gia đình phát triển bền vững được thành lập là nơi sinh hoạt vui chơi, giải trí của các gia đình tại cơ sở, các thành viên trong CLB được trang bị kiến thức về mọi mặt giúp các thành viên tổ chức tốt cuộc sống gia đình và biết cách phòng chống bạo lực, tạo ra cuộc sống vui tươi, đoàn kết hạnh phúc, góp phần giữ vững trật tự xã hội. 

Với mục tiêu hướng đến là xây dựng gia đình phát triển bền vững, các câu lạc bộ đã thu hút được nhiều thành viên tham gia sinh hoạt, các thành viên khi tham gia câu lạc bộ không chỉ được cung cấp những thông tin từ Ban chủ nhiệm mà mỗi thành viên đến sinh hoạt câu lạc bộ còn được giao lưu học tập kinh nghiệm chăm lo đời sống gia đình, tạo ra môi trường đoàn kết, biết cách giải quyết mâu thuẫn, hạn chế xung đột trong gia đình để trực tiếp ngăn ngừa bạo lực gia đình, xây dựng gia đình hạnh phúc.

Các mô hình PCBLGĐ trên địa bàn thành phố đã phát huy hiệu quả tích cực. Đặc biệt, thông qua hoạt động của các mô hình đã tạo nên sự liên kết, phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể của thành phố trong việc triển khai lồng ghép vào các hoạt động của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” tại cơ sở, góp phần đẩy lùi BLGĐ trên địa bàn thành phố. 

Dù mới chỉ hình thành trong 24 năm, nhưng Ngày Gia đình Việt Nam đã trở thành một dịp ý nghĩa được đông đảo người dân hưởng ứng. Từ thực tiễn tại địa phương, bà đánh giá như thế nào về sự chuyển biến trong nhận thức và hành vi của người dân Hải Phòng trong việc xây dựng, gìn giữ hạnh phúc gia đình?

- Có thể khẳng định, Ngày Gia đình Việt Nam đã và đang trở thành một dấu ấn văn hóa giàu ý nghĩa, tạo nên những chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của người dân Hải Phòng về vai trò của gia đình trong đời sống xã hội.

Thông qua các hoạt động hưởng ứng hằng năm, các giá trị truyền thống như: “Kính trên nhường dưới”; “Ông bà gương mẫu, con cháu hiếu thảo”; “Quan tâm chăm sóc và giáo dục trẻ em”; “Phụng dưỡng cha mẹ”... tiếp tục được gìn giữ và lan tỏa mạnh mẽ.

Đồng thời, không ngừng tuyên truyền về giá trị của một gia đình hạnh phúc đối với sự phát triển của con trẻ. Công tác dân vận cũng triển khai rất hiệu quả. Bằng chứng là thống kê các vụ bạo lực gia đình đã giảm đáng kể.

Đáng mừng là Ngày Gia đình Việt Nam ngày càng được người dân xem trọng như một dịp đặc biệt để gắn kết yêu thương. Nhiều gia đình tổ chức đi chơi, sum họp, cùng nhau nấu những bữa cơm đầm ấm, trao nhau những lời chúc ý nghĩa...

Không ít hình ảnh hạnh phúc, thông điệp tích cực về tình thân được lan tỏa rộng rãi trên mạng xã hội, tạo hiệu ứng mạnh mẽ trong cộng đồng. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự thay đổi nhận thức - khi giá trị gia đình không chỉ được trân trọng trong đời sống riêng tư mà còn trở thành nét đẹp được sẻ chia rộng rãi trong xã hội hiện đại.

Theo bà, cần làm gì để Ngày Gia đình Việt Nam không chỉ dừng lại ở phạm vi ngành VHTTDL mà thực sự lan tỏa sâu rộng, trở thành trách nhiệm chung của các cấp chính quyền, ban, sở, ngành và toàn xã hội?

- Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành VHTTDL, mà là trách nhiệm chung của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội - và hơn hết, là trách nhiệm của mỗi công dân.

Điều đáng mừng là ngành VHTTDL Hải Phòng nhận được sự quan tâm lớn từ lãnh đạo thành phố, xác định văn hóa là trụ cột của phát triển bền vững. Các chính sách đầu tư, hỗ trợ cho văn hóa được triển khai đồng bộ, kết hợp với sự chung tay của các sở, ban, ngành nên các hoạt động về công tác gia đình nói riêng, VHTTDL nói chung luôn có sự chỉ đạo từ lãnh đạo thành phố, sự phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ban, ngành, đoàn thể nên luôn đạt hiệu quả cao từ tổ chức tới sức lan toả. 

Hơn thế, sự kiện hợp nhất tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng không đơn thuần là phép cộng cơ học về địa giới hành chính, dân số hay tiềm lực, mà còn là sự hội tụ của truyền thống văn hóa và lịch sử cách mạng vẻ vang của đất Cảng anh hùng và xứ Đông văn hiến;

Là sự giao thoa, hòa quyện giữa tinh thần đổi mới, truyền thống đi đầu, bản lĩnh, dám nghĩ, dám nói, biết làm với trí tuệ, chiều sâu văn hóa, cùng truyền thống hiếu học; là kết tinh của sự đoàn kết, sáng tạo và khát vọng vươn lên của Đảng bộ, chính quyền, quân và nhân dân 2 địa phương qua các thế hệ. 

Ngày Gia đình Việt Nam 28.6 năm nay với chủ đề “Gia đình hạnh phúc - Quốc gia thịnh vượng” không chỉ là một thông điệp ý nghĩa mà còn là kim chỉ nam cho công cuộc xây dựng xã hội bền vững từ nền tảng gia đình. Muốn đất nước phát triển bền vững, không thể chỉ dựa vào chính sách kinh tế – mà phải bắt đầu từ những tế bào khỏe mạnh của xã hội, đó chính là gia đình. Tôi tin tưởng rằng trong thời gian tới sau khi tiến hành hợp nhất, Hải Phòng sẽ có những bước phát triển trên tầm cao hơn về VHTTDL nói chung, công tác gia đình nói riêng. 

Xin cảm ơn bà.

(Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện)