Phục dựng, bảo tồn Lễ hội giã cốm dân tộc Tày ở Na Hang

VHO - Sở VHTTDL Tuyên Quang vừa phối hợp với UBND huyện Na Hang tổ chức phục dựng, bảo tồn Lễ hội giã cốm của người Tày ở xã Thanh Tương nhằm bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc gắn với phát triển du lịch trên địa bàn huyện Na Hang.

Theo phong tục của người Tày, cứ vào khoảng giữa tháng 9 âm lịch, người Tày ở Na Hang lại tổ chức Lễ hội giã cốm để tỏ lòng biết ơn kính trọng tổ tiên, các bậc thánh thần đã phù hộ cho mùa màng tốt tươi, bản làng hạnh phúc.

 Lễ hội là dịp để đồng bào dân tộc Tày nói riêng, cộng đồng các dân tộc nói chung giao lưu, học hỏi lẫn nhau, tăng cường mối quan hệ đoàn kết, gắn bó cộng đồng, cùng nhau xây dựng bản làng giàu đẹp văn minh.

Theo truyền thống, Lễ hội gồm phần lễ và hội. Phần lễ được thực hiện từ chiều hôm trước, thầy cúng chuẩn bị mâm lễ gồm gà, xôi, tiền vàng, rượu, nước ra thắp hương tại Đền Bó Đu, để xin phép thổ địa, thần linh cho dân làng tổ chức lễ hội. Người dân thực hiện nghi thức rước thần lúa từ ruộng về đàn tế, thầy cúng cùng các đội thi giã cốm tập trung tại cánh đồng lúa để làm lễ rước thần lúa.

Khi thầy cúng làm lễ xong, các chàng trai, cô gái xuống ruộng chọn cắt những bông lúa to đẹp, chắc hạt bó thành 3 hoặc 5 cum rước về bản và đặt lên trên đàn tế. Sau khi rước thần lúa về, người dân trong bản mới được xuống ruộng cắt lúa nếp mang về chế biến cốm phục vụ lễ hội. Lúa được mang đi nướng ở các lò đã chuẩn bị sẵn. Để hạt cốm thơm ngon, mềm dẻo và béo ngậy, trong quá trình nướng lúa phải lật liên tục và duy trì ngọn lửa cháy nhỏ, đượm than sao cho nóng đều trong khoảng 30 phút đến khi nứt hạt, dậy mùi thơm thì đạt yêu cầu. Lúa nướng xong, mang cho vào loỏng giã thành cốm.

 Trong phần hội, người dân và du khách còn được tham gia vào các hoạt động đặc sắc như thi giã cốm của với sự tham gia của các đội đến từ 5 thôn trong xã Thanh Tương. Được trải nghiệm không gian phiên chợ quê, tham gia các trò chơi dân gian truyền thống như đánh pam, kéo co, ném còn, cờ tướng…

Lễ hội giã cốm của người Tày ở xã Thanh Tương được Sở VHTTDL Tuyên Quang, UBND huyện Na Hang tổ chức góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người dân, là dịp để thế hệ trẻ học tập kinh nghiệm làm cốm và giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống.

Đến nay, Lễ hội đã trở thành sản phẩm du lịch cộng đồng hấp  thu hút du khách đến gần xa đến tham gia trải nghiệm, tìm hiểu những nét đẹp văn hóa độc đáo của dân tộc Tày, góp phần nâng cao đời sống của nhân dân, phát triển kinh tế - xã hội của Na Hang.