Báo Văn Hóa đoạt Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVIII

VHO - Tối 21.6 tại Cung Văn hóa lao động hữu nghị Việt Xô (Hà Nội), vào đúng dịp kỷ niệm 99 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21.6.1925 - 21.6.2024), Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVIII, năm 2023, Giải thưởng cao quý nhất của giới báo chí cả nước đã diễn ra trang trọng.

Dự Lễ trao giải có các Ủy viên Bộ Chính trị: Chủ tịch nước Tô Lâm; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa.

Cùng dự chương trình có các Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh; Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVIII Lê Quốc Minh.

Dự buổi Lễ còn có các Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng; đại diện các Ban, Bộ, ngành Trung ương và TP Hà Nội; lãnh đạo các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương cùng các tác giả, đại diện nhóm tác giả đoạt Giải... Về phía Bộ VHTTDL, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy dự buổi Lễ.

Tự hào hành trình xây dựng, trưởng thành

Phát biểu tại buổi Lễ, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVIII Lê Quốc Minh nhấn mạnh, 99 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự dẫn dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và sự tin yêu, đùm bọc của nhân dân, báo chí cách mạng Việt Nam luôn đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Trong các giai đoạn lịch sử của đất nước, từ khi có Đảng, báo chí cách mạng luôn là lực lượng đi đầu, là vũ khí tinh thần sắc bén của Đảng và Nhà nước trên mặt trận tư tưởng, văn hóa; là diễn đàn của nhân dân, đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng. Các thế hệ nhà báo cách mạng xứng đáng là những chiến sĩ xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Đảng, Nhà nước và nhân dân đánh giá cao vai trò, những thành tựu và sự đóng góp to lớn của báo chí trong suốt những năm qua.

Tiếp nối truyền thống đó, nhà báo Lê Quốc Minh cho biết, với đội ngũ những người làm báo gồm hơn 25.000 hội viên ở đủ các loại hình báo chí, chúng ta tự hào có một nền báo chí phát triển xứng đáng với sự tin yêu của Đảng và nhân dân.

Trong bối cảnh công nghệ số phát triển như vũ bão, cùng sự thay đổi về cách thức tiếp cận thông tin của người dùng, hơn lúc nào hết, những người làm báo, nhất là những người đứng đầu cơ quan báo chí, Hội Nhà báo các cấp cần phát huy truyền thống tốt đẹp của báo chí cách mạng Việt Nam; đổi mới mạnh mẽ, đảm bảo chất lượng nội dung, hình thức, phương thức truyền tải; đổi mới quy trình sản xuất và phân phối sản phẩm. Qua đó, mang đến những trải nghiệm mới cho bạn đọc thông qua các ứng dụng công nghệ số.

Năm 2023 là năm tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, nhiệm vụ xây dựng nền báo chí truyền thống cách mạng, chuyên nghiệp, hiện đại và nhân văn; tăng cường quản lý, định hướng hoạt động của các cơ quan báo chí; tập trung đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý báo chí, phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức trong sáng, tinh thông nghiệp vụ để nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác tuyên truyền.

Trong bối cảnh khó khăn, thách thức chung của thế giới, khu vực và đất nước, với những thách thức chưa từng có tiền lệ, báo chí vẫn luôn là lực lượng xung kích, tuyên truyền hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; luôn gắn bó và đồng hành trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; phụng sự nhân dân.

Báo chí trong năm qua đã phản ánh những nỗ lực của Đảng, Nhà nước, người dân và doanh nghiệp trong thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; chiến lược phát triển đất nước nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng; công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phòng chống tham nhũng, tiêu cực; đấu tranh với những quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; truyền thông chính sách; nêu cao tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc...

Nhà báo Lê Quốc Minh tiếp tục khẳng định, đã xuất hiện nhiều tác phẩm báo chí phản ánh chân thực, bám sát thực tiễn, có tính thời sự cao, đi vào những điểm nóng của xã hội. Nhiều tác phẩm được đầu tư công phu, nội dung có tính phát hiện mới; phản biện những chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước; đề xuất những giải pháp kiến tạo, cách làm hay, có sức lan tỏa trong xã hội. Người làm báo đã thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, trách nhiệm xã hội cao cả, kỹ năng nghề nghiệp tinh thông, tạo được hiệu quả.

Tăng cường giá trị văn hóa trong tác phẩm báo chí

Phát biểu chỉ đạo tại buổi lễ, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh, báo chí cách mạng  Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, dưới sự lãnh đạo của Đảng với mục tiêu cao quý, thiêng liêng là phụng sự Tổ quốc, nhân dân, trải qua 99 năm ra đời, phát triển đã thể hiện rõ vai trò quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước; cũng như trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chủ tịch nước nêu rõ, vượt qua mọi khó khăn thử thách, không nề gian khó, hy sinh, sẵn sàng xông pha nơi đầu sóng, ngọn gió, các thế hệ nhà báo đã chung sức, đồng lòng xây dựng nên nền báo chí thực sự là tiếng nói của Đảng, của dân; là cầu nối tin cậy của nhân dân với Đảng và Nhà nước; cầu nối giữa Đảng, Nhà nước, nhân dân ta với bạn bè quốc tế.

Trong quá trình đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của Đảng, báo chí và đội ngũ những người làm báo đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh, tích cực tuyên truyền, động viên, cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương đúng đắn của Đảng; khơi dậy khát vọng cháy bỏng phát triển đất nước độc lập, phồn vinh, hạnh phúc, hùng cường.

Chủ tịch nước nêu rõ, năm 2025 sẽ là năm kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang nỗ lực thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đưa đất nước hoàn thành thắng lợi mục tiêu 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập nước, đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, có thu nhập cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Điều này đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ to lớn nhưng cũng hết sức vẻ vang đối với báo chí và đội ngũ những người làm báo trong tuyên truyền; tạo sự đồng tâm, đồng thuận xã hội và sức mạnh tổng hợp thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng; đồng thời xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại.

Do đó, Chủ tịch nước Tô Lâm đề nghị phải tập trung xây dựng đội ngũ những người làm báo thực sự là những người lính trên mặt trận văn hóa tư tưởng, có “tâm sáng, lòng trong, bút sắc”, “vừa hồng, vừa chuyên”, phải luôn thường trực lời Bác dạy: “Không biết rõ, hiểu rõ, chớ nói, chớ viết; khi không có gì cần nói, không có gì cần viết, cũng chớ nói, chớ viết”, “tất cả những người làm báo phải có lập trường chính trị vững chắc”.

Chính trị phải làm chủ. Đường lối chính trị đúng thì những việc khác mới đúng được”; kiên định lý tưởng, giá trị cao đẹp của nghề báo; tuân thủ nguyên tắc, giữ gìn đạo đức nghề nghiệp, có tinh thần tiến công, đấu tranh loại bỏ cái xấu, cái sai, bảo vệ cái đúng, cái tốt, luôn hết lòng, hết sức vì sự nghiệp chung.

Đồng thời, phát huy cao độ vai trò của báo chí - công cụ đấu tranh xã hội, đấu tranh dân tộc, đấu tranh giai cấp; thực sự là vũ khí sắc bén, công cụ đắc lực của Đảng trên mặt trận tư tưởng, có nhiều hơn nữa các tác phẩm báo chí có tính lý luận và chính luận cao. Tập trung tuyên truyền, cổ động, tập hợp quần chúng thực hiện đường lối lãnh đạo của Đảng; giáo dục, hướng dẫn các giai tầng trong xã hội hành động theo chuẩn mực, đạo đức xã hội chủ nghĩa; đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; tham gia tích cực trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; khắc phục tình trạng thông tin thuần túy, công cụ giải trí đơn thuần; không ngừng khơi dậy, khích lệ khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, ý chí vượt qua khó khăn, thử thách và niềm lạc quan, ý thức tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, xây đắp và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo động lực vươn lên cho sự phát triển của đất nước.

Cùng với đó, tăng cường giá trị văn hóa trong các tác phẩm báo chí. Mỗi tác phẩm báo chí phải là một sản phẩm văn hóa tinh thần có giá trị và giá trị sử dụng cao, chuẩn mực về nội dung, tươi mới và hấp dẫn về hình thức, hiện đại trong phương pháp thể hiện và phương thức phát hành.

Các tác phẩm báo chí phải không ngừng giữ gìn, phát huy giá trị đạo đức, bản sắc văn hóa Việt Nam; định hình và lan tỏa chuẩn mực văn hóa ứng xử trong xã hội, góp phần xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu xây dựng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.

Chủ tịch nước một lần nữa khẳng định, báo chí phải thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo; thông tin báo chí cách mạng phải thực sự trở thành dòng thông tin chủ lưu trong không gian số. Xác định rõ mục tiêu, lộ trình, triển khai chuyển đối số mạnh mẽ và có kết quả cụ thể.

Chú trọng thúc đẩy tất cả các yếu tố trong các giai đoạn của chuyển đổi số báo chí, tập trung đào tạo nguồn nhân lực trên các nền tảng số, nhân lực về chuyên môn nghiệp vụ. Đặc biệt, phải quan tâm, nghiên cứu công chúng và các hình thức sản phẩm có sức hấp dẫn, khả năng tương tác cao, lan tỏa sâu rộng trong công chúng, đặc biệt là công chúng trẻ.

Chủ tịch nước tin tưởng rằng, tiếp nối truyền thống 99 năm ra đời và phát triển, với kinh nghiệm, bản lĩnh, ý chí, đội ngũ những người làm báo - lực lượng xung kích trên mặt trận văn hóa, tư tưởng của Đảng sẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, nhân dân đã tin cậy giao phó.

Sức hút mạnh mẽ của Giải

Giải Báo chí Quốc gia hằng năm là sự kiện lớn thu hút sự quan tâm đặc biệt của báo giới cả nước, là giải thưởng cao quý nhất dành tặng cho các tác phẩm báo chí xuất sắc, đóng góp tích cực cho sự nghiệp báo chí nước nhà; là dịp tôn vinh các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm xuất sắc nhất hằng năm, theo Quyết định số 369/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Giải Báo chí quốc gia và Quyết định số 1694/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án Nâng cao chất lượng Giải báo chí Quốc gia.

Qua 18 năm tổ chức, đến nay, Giải tiếp tục nhận được sự tham gia chủ động, tích cực, hào hứng của 18/21 Liên chi hội, 30/223 Chi hội trực thuộc, đặc biệt là 63/63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố... Số tác phẩm của tác giả không phải hội viên Hội Nhà báo Việt Nam là 127 tác phẩm. Điều này cho thấy sức hút mạnh mẽ của Giải, sự quan tâm, hưởng ứng tích cực của các hội viên và các cấp Hội Nhà báo trong cả nước.

Nhà báo Lê Quốc Minh thông tin, số lượng tác phẩm dự giải lần này đạt mức cao nhất trong những năm gần đây với 1905 tác phẩm, qua đó cho thấy sức hút mạnh mẽ của Giải và sự quan tâm, hưởng ứng tích cực của các hội viên cùng các cấp Hội nhà báo trong cả nước.

“Hội đồng Chung khảo đã chấm 165 tác phẩm tiêu biểu được chọn từ vòng Sơ khảo, quyết định trao 10 giải A, 26 giải B, 45 giải C, 41 giải Khuyến khích theo 11 loại giải cho những tác phẩm xuất sắc nhất, có tính phát hiện đề tài, nội dung tư tưởng tốt, mang tính chiến đấu cao, có sáng tạo trong cách thức thể hiện", Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho biết.

Tại Giải lần này, Báo Văn Hóa đoạt giải C với tác phẩm Những chú “ong thợ” vượt nắng, thắng mưa dệt dải lụa cao tốc Bắc - Nam của tác giả Trần Huấn.

Theo đánh giá của Hội đồng, các tác phẩm dự giải năm nay có chất lượng tốt, đã bám sát các chủ đề lớn từ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng và các mặt của đời sống trong năm 2023. Nhiều tác phẩm có tính phát hiện vấn đề mới, phản biện các chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước; đề xuất nhiều giải pháp kiến tạo, cách làm hay có sức lan tỏa, ảnh hưởng trong xã hội.

Điểm nổi bật năm nay chính là các sản phẩm báo chí đa phương tiện được đầu tư công phu, hấp dẫn. Nhiều cơ quan báo chí đã đổi mới, tiếp cận công nghệ làm báo hiện đại, phát triển báo chí đa nền tảng, đa phương tiện và các hình thức báo chí sáng tạo nhằm tăng sức hấp dẫn, tăng khả năng tiếp cận của công chúng.

Ngoài các cơ quan báo chí ở trung ương, một số báo, đài địa phương cũng có thay đổi trong cách chọn chủ đề, đề tài và triển khai theo phương thức mới mẻ, hiện đại, được đánh giá cao cả về chất lượng và hình thức thể hiện. Có thể thấy, qua mỗi mùa giải, chất lượng tác phẩm dự thi càng ngày càng tốt hơn, khoảng cách giữa báo chí trung ương và báo chí địa phương ngày càng được thu hẹp.