Nhà báo trẻ cần có cảm xúc và làm chủ công nghệ

VHO - Nhân kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam, nhiều hội nhà báo và cơ quan báo chí địa phương đã tổ chức các hội thảo, tọa đàm bàn về “chuyện nghề”,với trọng tâm khơi gợi và định hướng cho các nhà báo trẻ nhìn nhận đúng đắn hơn về trách nhiệm và lý tưởng nghề nghiệp trong bối cảnh mới.

 Một trong những chủ đề được đặt ra tại các diễn đàn này là tính cảm xúc trong tác phẩm báo chí, điều vốn là “ngọn lửa” xuyên suốt từ báo chí cách mạng thuở ban đầu đến hôm nay.

“Thắp lửa” cảm xúc trong mỗi tác phẩm báo chí

Theo chia sẻ của nhiều nhà báo lão thành sinh sống tại Đà Nẵng, Quảng Nam, nền tảng của báo chí cách mạng Việt Nam luôn gắn liền với tinh thần chiến đấu, sự hy sinh và lòng yêu nước sâu sắc.

Nhà báo Nguyễn Quang Á, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo TP. Đà Nẵng nhớ lại: “Tôi từng là chính trị viên đại đội, từng cùng đồng đội hành quân đánh địch.

Khi ấy, viết báo chính là viết bằng máu, bằng mồ hôi và lý tưởng cách mạng. Mỗi bài viết đều mang thông điệp cổ vũ tinh thần chiến đấu, khơi dậy ý chí kiên cường của người lính”.

 Ông Á nhấn mạnh, từ những tờ báo đầu tiên do các chiến sĩ cách mạng thực hiện trong điều kiện gian khổ, báo chí Việt Nam đã trở thành “vũ khí tiên phong” trên mặt trận tư tưởng.

Ngọn lửa ấy, dù trong hoàn cảnh nào, vẫn cần được gìn giữ. “Hôm nay, chúng ta không còn chiến đấu bằng súng, nhưng vẫn cần chiến đấu bằng ngòi bút, bằng cảm xúc và trách nhiệm với xã hội”, ông nói.

Nhà báo Hồ Duy Lệ, nguyên Tổng Biên tập Báo Quảng Nam cho rằng, điều kiện làm báo hiện nay đã thay đổi đáng kể so với trước kia. Với sự phát triển của công nghệ số, nhà báo hiện đại có thêm nhiều công cụ hỗ trợ để tác nghiệp thuận tiện hơn.

“Nếu trước đây chúng tôi phải lặn lội trong thực tế, lưu trữ tư liệu bằng trí nhớ và sổ tay, thì nay, chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, phóng viên có thể ghi hình, ghi âm, viết và truyền tải thông tin nhanh chóng”, ông Lệ chia sẻ.

Tuy nhiên, công nghệ hiện đại cũng đặt ra những thách thức mới. Nhà báo trẻ không chỉ phải trau dồi kỹ năng tác nghiệp đa phương tiện, mà còn phải làm chủ công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và các nền tảng truyền thông xã hội để tiếp cận độc giả tốt hơn.

Trong bối cảnh đó, nhà báo không thể chỉ giỏi viết, mà còn phải biết dựng clip, kể chuyện bằng hình ảnh, biết tối ưu SEO, vận dụng thuật toán để lan tỏa nội dung.

Tuy vậy, công nghệ không thể thay thế cảm xúc và bản lĩnh nghề nghiệp. Theo các nhà báo kỳ cựu, người làm báo hôm nay cần không ngừng rèn luyện đạo đức, giữ vững lý tưởng cách mạng, không để mình bị chi phối bởi lợi ích cá nhân hay cám dỗ thị trường.

Câu chuyện nhà báo trẻ đôi khi bị “lạc hướng”, thiếu điểm tựa lý tưởng không còn là điều mới mẻ.

Thực tế cho thấy, có những trường hợp phóng viên, biên tập viên trẻ bị lung lạc bởi áp lực công việc, sự hấp dẫn của lợi ích vật chất hoặc bị cuốn vào dòng thông tin “rác” trên mạng xã hội, khiến ngòi bút mất phương hướng.

Ông Nguyễn Quang Á bày tỏ lo ngại: “Làm báo hiện nay không chỉ cần kỹ năng, mà cần cả bản lĩnh. Nếu không có lý tưởng, không có nền tảng đạo đức, rất dễ đánh mất chính mình.

Do đó, việc bồi dưỡng nhận thức chính trị, đạo đức nghề nghiệp phải được xem là nền tảng trong quá trình đào tạo, sử dụng và phát triển nhà báo trẻ”.

Làm báo hôm nay: Hành trình tiếp nối cách mạng

Nhiều ý kiến tại các tọa đàm cho rằng, các cơ quan báo chí cần chủ động xây dựng cơ chế đồng hành, đào tạo, dìu dắt thế hệ trẻ.

Cần thiết lập những “khuôn rèn” nghiêm khắc nhưng đầy cảm hứng, nơi nhà báo trẻ được truyền lửa, được nhắc nhở về trách nhiệm xã hội và sứ mệnh cao cả của nghề làm báo.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, nhiều cơ quan báo chí đang thực hiện sáp nhập, thay đổi mô hình tổ chức nhằm tinh gọn và thích nghi với thời đại mới.

Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc “cách mạng trong cách làm báo”, từ cách tổ chức sản xuất nội dung, đến tư duy quản trị và đào tạo nguồn nhân lực.

Nhưng dù công nghệ có thay đổi ra sao, thì tinh thần báo chí cách mạng, với những giá trị cốt lõi như trung thực, dấn thân, vì nhân dân, vì đất nước, vẫn phải được giữ gìn và lan tỏa.

Trong dòng chảy 100 năm lịch sử báo chí cách mạng, đội ngũ nhà báo trẻ hôm nay chính là lực lượng kế thừa và phát triển những giá trị quý báu ấy.

Việc xác lập một thế hệ phóng viên vững chuyên môn, thạo công nghệ, sống có lý tưởng, có cảm xúc và trách nhiệm, chính là cách tốt nhất để báo chí Việt Nam tiếp tục làm tròn sứ mệnh tiên phong trong thời đại mới.