Tráng ca về hành trình khai sinh chữ Quốc ngữ

VHO - Chiều ngày 1.11 tại Đường Sách TP.HCM, nhà văn Hoàng Minh Tường đã ra mắt tiểu thuyết lịch sử “Chữ và người, 400 năm…”, tác phẩm hiếm hoi trực diện khai thác quá trình hình thành chữ Quốc ngữ ở Đàng Trong thế kỷ XVII bằng góc nhìn văn chương đầy cảm xúc.

Ấn phẩm Chữ và người, 400 năm… vừa được Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam ấn hành đã chính thức ra mắt công chúng, mang đến một góc nhìn đa chiều, sâu sắc về giai đoạn hình thành chữ Quốc ngữ.

Tác phẩm của nhà văn Hoàng Minh Tường tập trung vào bối cảnh thế kỷ XVII tại Đại Chiêm (Hội An), nơi giáo sĩ Bồ Đào Nha Francisco de Pina bắt đầu những ghi âm đầu tiên về tiếng Việt, đặt nền móng cho hệ thống chữ viết Latinh hóa sau này.

Nhà văn Hoàng Minh Tường không chỉ đơn thuần tái hiện lịch sử mà còn đặt trọng tâm vào sự giao thoa phức hợp giữa các yếu tố Đông – Tây, chính trị – tôn giáo, cá nhân – cộng đồng, tạo nên một bức tranh sinh động về sự ra đời của chữ viết dân tộc giữa dòng biến động lịch sử.

Đặc biệt, tiếng Việt được nâng lên thành “nhân vật chính” – một thực thể sống động, mang vẻ đẹp và sức biểu đạt của tâm hồn người Việt.

Tiểu thuyết đan xen các nhân vật lịch sử và hư cấu như: Francisco de Pina, Bento Thiện, Đào Duy Từ, Công nữ Ngọc Vạn cùng những câu chuyện tình lãng mạn, bi thương và biến động quyền lực.

Điển hình là chuyện tình trắc trở của Nguyễn Phúc Kỳ và tiểu thư Tống Thị Toại, hay cuộc hôn nhân mang tính hy sinh của Công nữ Ngọc Vạn với vua Chân Lạp. Những câu chuyện này đã làm cho hành trình phiên âm tiếng Việt trở nên sinh động và đậm tính nhân văn. 

Chính giáo sĩ Francisco de Pina, nhân vật trung tâm, bị cuốn hút bởi vẻ đẹp và sức gợi cảm của tiếng Việt ngay từ lần đầu tiên tiếp xúc, thôi thúc ông bắt tay vào công cuộc phiên âm. Tuy nhiên, hành trình vĩ đại ấy không phải là công việc của một cá nhân mà là kết quả của sự hợp tác, gắn kết giữa hai nền văn hóa.

Tại buổi ra mắt, giới nghiên cứu và văn chương đã bày tỏ sự ấn tượng mạnh mẽ với cách Hoàng Minh Tường cân bằng giữa hư cấu nghệ thuật và tính chính xác lịch sử. Nhà báo Lưu Trọng Văn khẳng định cuốn sách đã “dựng lên đầy đủ câu chuyện về lịch sử tiếng Việt bằng văn chương”.

Cuốn sách còn được giới chuyên môn đánh giá là đã “giải oan” cho lịch sử và khẳng định vị thế của tiếng Việt là linh hồn, là di sản sống động của dân tộc.

Nhà văn Hoàng Minh Tường chia sẻ, ông đến với đề tài không chỉ bằng đam mê mà còn từ nỗi trăn trở đi tìm cội nguồn chữ viết, bởi “xung quanh sự ra đời của chữ Quốc ngữ vẫn còn nhiều điều bí ẩn chưa được giải mã”. Để tái hiện chân thực bức tranh lịch sử, ông đã dày công đọc lại các công trình nghiên cứu và tư liệu trước khi đặt bút.

Thông qua tác phẩm, tác giả muốn gửi gắm thông điệp sâu sắc rằng, chữ Quốc ngữ không chỉ là thành quả của trí tuệ, mà còn là kết tinh của tình yêu và lòng tôn kính dành cho tiếng nói của cha ông. Nó là một kho báu văn hóa vô giá, kết tinh lịch sử, tâm hồn và bản sắc của dân tộc, nhắc nhở mỗi người Việt phải thêm trân trọng và gìn giữ di sản ngôn ngữ của mình.