Nghề làm gốm ở Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

VHO - Bộ VHTTDL đã ban hành Quyết định công nhận Nghề làm gốm ở Sa Huỳnh thuộc xã Phổ Khánh, thị xã Đức Phổ (Quảng Ngãi) đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Quảng Ngãi được xem là cái nôi của văn hóa Sa Huỳnh và gốm chính là linh hồn của nền văn hóa ấy. Gốm cổ Sa Huỳnh có niên đại cách đây 2.000 - 3.000 năm. Đối với cư dân Sa Huỳnh, đồ gốm đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày và sinh hoạt tâm linh. Trải qua hàng ngàn năm, nghề gốm cổ Sa Huỳnh dần có nguy cơ bị mai một.

Hiện số hộ dân vẫn giữ nghề làm gốm truyền thống còn ít, tập trung ở thôn Trung Sơn và Vĩnh An, thuộc xã Phổ Khánh. Nơi đây, nằm ngay bên cạnh đầm An Khê, cũng chính là cái nôi khai sinh ra nền văn hóa đặc sắc - văn hóa Sa Huỳnh.

Để bảo tồn nghề truyền thống này, chính quyền địa phương cùng các tổ chức xã hội, hỗ trợ những người thợ làm gốm còn lại ở Sa Huỳnh nhằm phục dựng, hồi sinh dòng gốm cổ.

Sự hồi sinh của gốm cổ Sa Huỳnh được đánh dấu bằng việc thành lập HTX Gốm tiền sử Sa Huỳnh vào cuối tháng 11.2023. HTX ra đời là kết quả của dự án “Xây dựng sản phẩm du lịch cộng đồng gắn với di chỉ văn hoá Sa Huỳnh và đầm An Khê” do Sở VHTTDL tỉnh Quảng Ngãi làm chủ đầu tư. Mục đích là đồng hành, hỗ trợ những người thợ làm gốm còn lại ở Sa Huỳnh phục dựng, mô phỏng từ kỹ thuật, hoa văn nhằm làm hồi sinh dòng gốm này.

Khác với các loại gốm láng men mịn, với hoa văn màu sắc sặc sỡ bắt mắt, gốm Sa Huỳnh hoàn toàn là gốm mộc, làm thủ công và được từ từ 14 đến 24 tiếng.

Ngày nay, sản phẩm làng gốm chủ yếu phục vụ dân dụng và du lịch với các sản phẩm nhỏ gọn, tinh xảo như nồi đất, ấm đun nước, khuôn bánh xèo, lò nấu, lọ hoa... Ngoài ra, một số sản phẩm cũng được sản xuất để phục vụ xây dựng kiến trúc hoặc trang trí ở khách sạn, nhà hàng…