Đầu Xuân rộn ràng đi lễ Đền Và, Chùa Mía
VHO - Ghi nhận trong những ngày đầu Xuân mới Ất Tỵ 2025, rẩt đông người dân địa phương và du khách đã đến dâng hương, vãn cảnh và lễ bái cầu may tại hai điểm di tích nổi danh xứ Đoài, nằm cách trung tâm thành phố Hà Nội chưa đầy 50 cây số: Đền Và, Chùa Mía (thị xã Sơn Tây).

Đến hẹn lại lên, từ sau thời điểm Giao thừa và những ngày đầu tiên của năm mới Ất Tỵ, đông đảo người dân và du khách đã tìm đến hai điểm di tích này để thực hiện những nghi lễ cầu may đầu Xuân mới.
Đền Và hay còn gọi là Đông Cung tọa lạc tại thôn Vân Gia (phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây) là một trong tứ cung của xứ Đoài thờ Tản Viên Sơn Thánh - vị thần đứng đầu trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt. Đền Và được xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia vào năm 1964 và là một địa điểm linh thiêng, danh thắng thu hút nhiều du khách mỗi khi đến thăm vùng đất Sơn Tây- xứ Đoài.




Đền Và là nơi thờ Tam vị Đức Thánh Tản, sắc phong Tam vị Quốc chúa thượng đẳng thần, gồm Thánh Tản Viên và hai người em con chú là Thánh Cao Sơn và Thánh Quý Minh. Trong đó Thánh Tản Viên được coi là Đệ nhất phúc thần hay còn gọi là Nam thiên thần tổ - vị thánh đứng đầu trong “tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Ngoài thờ tam vị Đức Thánh Tản, Đền Và còn thờ Đức Quốc Mẫu bà Đen ở gian hậu cung là thân mẫu Thánh Tản Viên. Gian nhà ngoài của hậu cung còn có 4 pho tượng, tạc ở tư thế đứng, tay cầm vũ khí cổ, ngoài khoác áo bào đỏ.



Bốn pho tượng này được gọi là Tứ thành trấn ở 4 cung quanh núi Ba Vì, nơi đặt đại bản doanh của Đức Quốc Mẫu và Tam vị Đức Thánh Tản. Cái hồn của Đền Và chính là câu chuyện trị thủy lấy gốc tự mạch núi của Thánh Tản. Đó là nghĩa sâu xa của triết lý non nước ẩn trong nền văn minh lúa nước của người Việt cổ.



Chính hội vào ngày Rằm tháng Giêng nhưng từ ngày 13 nhân dân trong vùng đã lên đền làm lễ “tước thảo” - lễ cắt cỏ, dọn dẹp vệ sinh. Ngày 14 tháng Giêng làm lễ “phong triều” (mặc áo, đội mũ) cho Đức Thánh ở trong hậu cung, sau đó dựng cờ hội và mở cửa nghi môn chính thức khai hội. Vào giờ Sửu ngày Rằm, các cụ sẽ làm lễ phụng nghinh rước long ngai bài vị Tam vị Đức Thánh Tản ra ngoài kiệu chính.






Cũng nổi danh trên vùng đất xứ Đoài, Chùa Mía, cổ tự đặc sắc nhất nhì xứ Đoài với kiến trúc truyền thống. Đây còn là ngôi chùa linh thiêng với những giai thoại xoay quanh bà chúa Mía.






Những ngày đầu Xuân mới, Chùa Mía tấp nập du khách thập phương tìm đến chiêm bái, vãn cảnh, cầu may mắn, bình an. Người dân Đường Lâm cho biết, từ nhiều năm nay, những ngày đầu Xuân mới lượng khách thập phương đổ về Chùa Mía rất đông, thường xuyên gây nên tình trạng ùn tắc dọc đường vào di tích.