'Lụa là' – cuộc đối thoại giữa hội họa và không gian sống

VHO - Triển lãm “Lụa là” của họa sĩ Bùi Tiến Tuấn tại Thái Công Art Gallery (TP.HCM) giới thiệu những tác phẩm lụa độc đáo, hòa quyện giữa hội họa và không gian sống.

Triển lãm cá nhân lần thứ 12 của họa sĩ Bùi Tiến Tuấn mang tên “Lụa là” sẽ khai mạc vào 30.10.2025 tại Thái Công Art Gallery, 66–68 Hai Bà Trưng, phường Sài Gòn, TP.HCM. Triển lãm mở cửa miễn phí cho công chúng từ 31.10 - 11.12.2025, trong khung giờ 10h–21h mỗi ngày.

Đây là triển lãm đầu tiên do NTK Quách Thái Công giám tuyển, đồng thời đánh dấu sự kết hợp lần đầu tiên giữa anh và họa sĩ Bùi Tiến Tuấn.

Bùi Tiến Tuấn kể lại cơ duyên: “Đầu năm 2025, sau triển lãm cá nhân lần thứ 11, tôi nghĩ sẽ tạm khép lại một năm sáng tác bằng vài triển lãm nhóm. Nhưng rồi NTK Quách Thái Công ngỏ lời mời tôi trở thành họa sĩ solo đầu tiên cho không gian Thái Công Art Gallery.

Tôi biết anh Công vốn yêu tranh, từng sưu tập và sử dụng nhiều tác phẩm của tôi trong các không gian nội thất anh thiết kế. Thấy tranh mình được đặt để trong những không gian sang trọng, tôi rất vui và trân trọng. Vì vậy khi anh Công ngỏ lời, tôi quyết định nhận lời”.

Với “Lụa là”, họa sĩ Bùi Tiến Tuấn muốn đem đến một không gian hội họa vừa quen vừa lạ. Vẫn là những cô gái thị thành đương thời phù phiếm, quyến rũ, vừa lạnh lùng vừa nồng nàn, nhưng lần này, cách thể hiện đã sâu và tĩnh hơn.

Những gam màu, đường nét và ánh sáng trong loạt tranh mới hướng đến sự chiêm nghiệm, nơi “lụa tan trong da thịt, da thịt tan trong ký ức, ký ức tan trong ánh nhìn của người xem”.

Lý giải về việc mở Thái Công Art Gallery, NTK Quách Thái Công cho biết: “Tôi xem nghệ thuật là linh hồn của không gian sống. Một căn nhà đắt tiền chưa chắc là sang trọng nếu thiếu nghệ thuật hiện diện. Tôi mở gallery này để hoàn thiện vòng tròn thẩm mỹ trong triết lý thiết kế của mình – từ kiến trúc, nội thất đến mỹ thuật.

Tôi muốn giúp công chúng tiếp cận nghệ thuật một cách tự nhiên nhất: không đứng sau dây chắn bảo tàng, mà ngay trong chính không gian sống của họ. Nghệ thuật phải sống, phải có người sở hữu, gìn giữ và yêu thương”.

Phòng triển lãm Thái Công Art Gallery được đặt tại tầng 3 của tòa nhà 8 tầng thuộc showroom nội thất của anh tại trung tâm Sài Gòn. Đây là nơi nghệ thuật “bước vào đời sống thượng lưu và làm giàu cho tâm hồn”, như lời Quách Thái Công nói.

Không gian được thiết kế để ánh sáng, nội thất và tranh cùng hòa vào nhau, nơi mỗi tác phẩm được đặt đúng chỗ để “tỏa sáng như hơi thở của phong cách sống, phản chiếu chiều sâu văn hóa và tầm vóc của người sở hữu”.

Quách Thái Công chia sẻ: “Tôi cần một nghệ sĩ có cùng tần số thẩm mỹ. Ở tranh lụa của anh Tuấn, tôi thấy một vẻ đẹp Việt Nam thật sự: nhẹ nhàng mà mạnh mẽ, tinh tế mà mê hoặc. Người phụ nữ trong tranh anh vừa thanh tao vừa phóng khoáng, như hình ảnh của Việt Nam hiện đại, tự tin vào bản sắc.

Tranh của anh Tuấn còn sống được trong không gian tôi thiết kế. Khi tranh lụa của anh bước vào nội thất của tôi, hai thế giới như tìm thấy nhau. Cái đẹp được nhân lên và lan tỏa”.

Theo Quách Thái Công, việc giám tuyển cho “Lụa là” không chỉ là chọn tranh, mà là xây dựng một câu chuyện nghệ thuật, một “đối thoại giữa ánh sáng, không gian và hình thể”.

Các bức tranh được đặt trong những góc chiếu sáng vừa đủ, tôn lên chất mượt của lụa và sắc da mờ ảo trong từng nhân vật nữ, thứ ánh sáng mà anh gọi là “ánh sáng của tâm hồn”.

Trong “Lụa là”, Bùi Tiến Tuấn mang đến nhiều tác phẩm mới, cùng những bức tranh được chọn lọc từ các giai đoạn sáng tác trước như Sợi chỉ đỏ, Hơi thở nhẹ, Phù phiếm, Nữ cơ thủ, Bản thể nữ, Nguyệt sáng gương trong…

Nếu trước đây, người xem thấy anh kể những chương khác nhau của một “trường thiên tiểu thuyết” về nữ giới, thì lần này, triển lãm như một tuyển tập truyện ngắn bằng hình ảnh, được chọn lọc kỹ lưỡng, tạo thành một dòng mạch cảm xúc thống nhất vừa riêng biệt, vừa gắn kết.

Nhà phê bình Quách Cường nhận định: “Trong hội họa Việt Nam đương đại, tranh lụa của Bùi Tiến Tuấn luôn mở ra một không gian riêng: nhẹ nhàng, tinh tế… mà vẫn nồng nàn quyến rũ.

Ở đó, người phụ nữ hiện lên không chỉ như là một hình thể, mà như một làn hương, một hơi thở, một “chất” mềm thoảng qua của thế giới đầy cảm xúc trong tranh anh”.

Nhà thơ Lê Văn Đồng cho rằng, Bùi Tiến Tuấn đang ở giai đoạn sung mãn sáng tạo. Mỗi loạt tranh là một cách biểu hiện khác, càng về sau càng tối giản – tối giản cả hình thức lẫn ý.

Cái tối giản ấy giống như Raymon Carver trong văn chương: ít lời nhưng nhiều suy tưởng. Và chính nhờ giản lược, tranh Tuấn mở ra không gian liên tưởng tự do cho người xem.

Họa sĩ Phan Trọng Văn nhận định, Bùi Tiến Tuấn chọn lụa như người ta chọn một giấc mơ để trú ngụ. Cái đẹp trong tranh anh không ồn ào, mà dịu dàng như nước trôi qua tay. Anh gợi mà không lơi, sang mà không chảnh. Và khi những ‘cô gái thị thành’ của Tuấn được đặt trong không gian kiêu kỳ, chuẩn mực của Quách Thái Công, đó sẽ là một bữa tiệc thị giác đáng trông chờ.

Còn nhà điêu khắc Lê Trọng Nghĩa hình dung: “Ánh sáng của Quách Thái Công sẽ rọi lên lụa như hơi thở; màu lam, hồng, tím đan vào nhau như khói, như tóc, như câu chuyện chưa kể hết.

Tôi sẽ không đi xem tranh, mà đi nghe – nghe màu nói, nghe ánh nhìn lay động, nghe tiếng lụa chạm nhau trong gió. Lụa của Tuấn khiến tôi học cách hít thở chậm hơn, vì nó tự thở, tự tỏa. Nếu tôi dùng lửa để nắn hình, thì anh dùng ánh sáng để thả vật chất vào mơ”.

Sau “Lụa là”, Quách Thái Công cho biết anh sẽ tiếp tục giám tuyển những nghệ sĩ Việt có cá tính và tầm vóc, nhằm xây dựng thị trường nghệ thuật thực thụ, nơi người sáng tạo được trân trọng và người sưu tập tìm thấy giá trị bền vững.

Anh hướng đến việc đưa nghệ sĩ Việt ra quốc tế và đưa nghệ thuật quốc tế về Việt Nam, hình thành cầu nối văn hóa giữa các nền mỹ học.