Không có ông bà thì… “chết dở”

VHO - Trong nhiều gia đình Việt, câu nói vui “không có ông bà thì chết dở” nghe quen thuộc nhưng lại chứa đựng một thực tế rõ ràng: ông bà đang gánh vác rất nhiều việc để giúp con cháu duy trì nhịp sống hiện đại.

 Từ chuyện đưa đón, nấu nướng đến trông trẻ mỗi ngày,  trở thành điểm tựa mà nếu thiếu đi, nhiều gia đình trẻ sẽ lập tức chao đảo.

Ông bà – người “giải cứu” mỗi ngày

Ở các thành phố lớn, lịch làm việc của cha mẹ trẻ thường kín từ sáng đến tối. Trường học không nhận trẻ quá sớm, cũng khó cho ở lại quá muộn. Trong khoảng trống này, ông bà chính là người “lấp vào”, đưa cháu đi học, đón về, cho ăn uống và trông nom tới khi cha mẹ trở lại.

Nhiều cặp vợ chồng thừa nhận chỉ cần một ngày ông bà bận việc, cả nhà lập tức rối tung. Người phải xin về sớm, người đổi lịch họp, bữa tối thì vội vã mua tạm. Điều đó cho thấy mức độ mà các gia đình trẻ đang phụ thuộc vào thế hệ trước lớn hơn họ vẫn tưởng.

Đằng sau những việc tưởng như đơn giản là một lịch trình dày đặc mà ông bà phải gánh vác. Dù đã ngoài 60, 70 tuổi, họ vẫn chạy xe máy giữa giờ cao điểm để kịp đưa cháu đến lớp, hạn chế sinh hoạt cá nhân để ở nhà trông trẻ.

Không ít người phải gác lại sở thích, hoạt động cộng đồng hay thậm chí thời gian cho chính mình. Những hy sinh âm thầm ấy không hề nhỏ, nhưng lại ít khi được nhắc đến.

Sự hỗ trợ cần đi cùng thấu hiểu

Nhờ ông bà trông cháu là điều phổ biến và trong nhiều trường hợp, thực sự cần thiết. Vấn đề chỉ xuất hiện khi sự hỗ trợ ấy bị xem như điều hiển nhiên. Ở không ít gia đình, ông bà chỉ được nhớ đến khi cần “giải cứu”, còn những mệt mỏi, tâm tư của họ lại ít được để ý.

Khác biệt thế hệ trong cách nuôi dạy trẻ đôi khi khiến quan hệ hai bên căng thẳng. Lời cảm ơn thì chưa kịp nói ra, trong khi những hy sinh tiếp tục được kỳ vọng. Khi sự giúp đỡ bị mặc định, khoảng cách giữa mong đợi và thấu hiểu ngày càng lớn. Sự phụ thuộc vì thế chỉ thực sự hài hòa khi được đi kèm chia sẻ, tôn trọng và sự chủ động trong việc cùng gánh vác của cha mẹ trẻ.

Đặt lại vị trí của ông bà trong gia đình hiện đại

Để gia đình vận hành bền vững, vai trò của ông bà cần được nhìn nhận đúng mức. Họ không chỉ hỗ trợ chăm cháu mà đang gánh vác phần việc vốn thuộc về một hệ thống xã hội còn thiếu hụt. Vì vậy, ông bà xứng đáng được nghỉ ngơi, giữ cuộc sống riêng và không bị mặc định luôn sẵn sàng hy sinh.

Với cha mẹ trẻ, việc chia sẻ việc nhà, điều chỉnh kỳ vọng và từng bước tự đảm nhiệm trách nhiệm của mình là cần thiết để tránh dồn toàn bộ áp lực lên thế hệ trước. Và khi ông bà lớn tuổi hơn, sự chăm sóc cũng cần chuyển hướng, để con cháu trở thành người nâng đỡ, bù đắp cho những năm tháng họ đã lặng lẽ lo toan.

Ông bà không chỉ là người trông trẻ. Họ là những người đồng hành giúp gia đình trẻ ổn định hơn giữa nhịp sống bận rộn – và cũng là những người xứng đáng được quan tâm, trân trọng và yêu thương, như cách họ đã luôn ở bên.