Già làng người Cơ Tu tâm huyết bảo tồn văn hóa và xóa nghèo

VHO - Gần 80 tuổi nhưng già làng Nguyễn Hoài Nam (hay Pi-Hôih Cu Lai) ở xã A Lưới 5 - TP. Huế, vẫn miệt mài với hành trình bảo tồn và lan tỏa văn hóa của đồng bào vùng cao. Đồng thời, ông cũng là tấm gương đi đầu cho công tác xóa đói giảm nghèo ở địa phương.

Trao truyền văn hóa của đồng bào                   

Từng có nhiều năm công tác trong ngành văn hóa cơ sở, già làng Nguyễn Hoài Nam hiểu rõ tình hình và sự cấp thiết bảo tồn văn hóa của đồng bào vùng cao A Lưới trước những bước chuyển của phát triển và hội nhập. Đến nay, ông đã có hơn 60 năm thực hành di sản văn hóa của đồng bào.

Năm 2005, sau khi nghỉ hưu, trong lòng ông Nguyễn Hoài Nam luôn ấp ủ truyền dạy đến các bạn trẻ những điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc của đồng bào Cơ Tu, Pa Cô, Pa Hy… Rồi cơ duyên để ông kết nối với một trường đại học trên địa bàn mở lớp dạy nhạc cụ cho hơn chục người dân địa phương nơi ông sống - là xã Hồng Hạ cũ, nay là xã A Lưới 5.

Tiếp đó, già làng Nguyễn Hoài Nam lại tiếp tục cùng với các bậc cao niên tiếp tục mở các lớp truyền dạy dân ca, dân vũ cho các bạn trẻ trên địa bàn. Nhờ đó, nhiều người ở xã Hồng Hạ cũ đã biết chơi thành thạo các loại nhạc cụ từ khèn bè, sáo, đàn ta lư, tù và, cồng chiêng, thanh la… Và cũng nhiều bạn trẻ biết đến các điệu múa, lời ca của dân tộc mình.

Nhiều năm liền, phong trào văn hóa ở Hồng Hạ được “ghi danh”; liên tục tham gia trình diễn ở các Ngày hội, sự kiện ở các địa phương. Có những nghệ nhân từng được già làng Nguyễn Hoài Nam truyền dạy, giờ đây tiếp tục truyền dạy cho các thế hệ trẻ hơn… Đó là niềm vui và hạnh phúc lớn lao của việc giữ gìn và trao truyền văn hóa mà già làng Nguyễn Hoài Nam luôn mong mỏi.

Năm 2019, ông vinh dự đón nhận danh hiệu Nghệ nhân ưu tú lĩnh vực nghệ thuật trình diễn dân gian do Chủ tịch nước trao tặng. Và trong nhiều học trò xuất sắc của ông cũng có người đã được công nhận Nghệ nhân ưu tú như bà Hồ Thị Tư (dân tộc Pa Cô); nghệ nhân Nguyễn Tiến Đời (dân tộc Cơ Tu)…

Tuyên truyền phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo

Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của đồng bào gắn với phát triển du lịch là định hướng của nhiều địa phương miền núi tại Huế, trong đó có xã A Lưới 5. Già làng Nguyễn Hoài Nam không chỉ là người “truyền lửa” cho các hoạt động văn hóa mà cũng đã góp phần cho việc phát huy bản sắc của đồng bào Cơ Tu, Pa Cô, Pa Hy… ở trên địa bàn. Nhiều năm liền, ông cũng là người đã tích cực tuyên truyền, vận động bà con triển khai các giải pháp để xóa đói giảm nghèo.

Già làng Nguyễn Hoài Nam chia sẻ: mình thường xuyên tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách của nhà nước đến bà con, đặc biệt là các chính sách về xóa đói giảm nghèo, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn. Tuyên truyền vận động bà con tự bản thân vươn lên, khắc phục khó khăn, không để dòng họ, làng bản có hộ đói nghèo.

Việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã được chúng tôi tuyên truyền sâu rộng để bà con nắm bắt kịp thời và thực hiện theo tinh thần, định hướng của Đảng và Nhà nước. Nhiều bà con trên địa bàn đã phát triển tốt mô hình trồng rừng keo, các mô hình chăn nuôi…

Ông PiLong Mái, Bí thư Đảng ủy xã A Lưới 5, cho biết: Già làng Nguyễn Hoài Nam là người có uy tín trong cộng đồng dân cư, trong dòng họ. Ông là nghệ nhân truyền dạy các làn điệu dân ca: như Cha chấp, Ba Boóch, dạy cách đánh cồng chiêng cho thế hệ trẻ. Bản thân già làng Nguyễn Hoài Nam luôn gương mẫu chấp hành các chủ trương đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước cũng như quy định, hương ước tại địa phương.

“Là người hiểu rõ văn hóa, phong tục của đồng bào tại xã A Lưới 5 và nắm rõ tâm tư nguyện vọng của nhân dân nên già làng Nguyễn Hoài Nam rất được mọi người quý mến. Nội dung tuyên truyền, những cách làm hay của ông đã được bà con đón nhận và nghe theo” - Bí thư Đảng ủy xã A Lưới 5 nhấn mạnh.

Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Hoài Nam cũng từng nhận được nhiều Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an, Ủy ban Dân tộc (nay là Bộ Dân tộc và Tôn giáo), Ban Thường vụ tỉnh ủy Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế)… cùng nhiều khen thưởng khác của các cấp, các ngành về thành tích trong công tác bảo tồn văn hóa của đồng bào DTTS, công tác dân tộc, dân vận, phong trào toàn dân bảo vệ anh ninh Tổ quốc...