Để di sản Then trở thành sản phẩm du lịch cộng đồng hấp dẫn

VHO - Đến nay nhiều nét văn hóa dân tộc Tày, Nùng ở Bắc Giang vẫn được cộng đồng gìn giữ và phát huy giá trị, trong đó, diễn xướng hát Then, đàn Tính không chỉ là hình thức nghệ thuật truyền thống độc đáo, biểu tượng của sự gắn kết trong cộng đồng, mà đã trở thành di sản văn hóa quý báu của nhân loại.

Hát Then và đàn Tính có vị trí quan trọng trong kho tàng dân ca, dân vũ phong phú và đa dạng của người Tày, Nùng, Thái. Đây là một loại hình diễn xướng dân gian mang trong mình giá trị tâm linh sâu sắc, nội dung thuật lại cuộc hành trình của con người cầu xin Then ban cho những điều may mắn, cuộc sống tốt lành. Do đó, nghệ thuật trình diễn Then thường được biểu diễn trong các ngày lễ, Tết, chúc thọ và đời sống tâm linh của đồng bào.

Trải qua quá trình hội nhập, giao thoa văn hóa, nghệ thuật hát Then, đàn Tính vẫn tồn tại trong đời sống tinh thần của đồng bào Tày, Nùng, Thái như một minh chứng cho sức mạnh trường tồn của tinh thần và bản sắc dân tộc. 

Với những giá trị văn hóa tiêu biểu, năm 2019, Di sản Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Bắc Giang là một trong 11 tỉnh thuộc khu vực trung du và miền núi phía Bắc được UNESCO ghi danh là địa phương có di sản Then. Đây không chỉ là niềm vinh dự, tự hào đối với cộng đồng các dân tộc Tày, Nùng ở Bắc Giang, mà còn là điều kiện thuận lợi xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy di sản Then gắn với phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, trọng tâm là phát triển du lịch.

Cũng như các địa phương có di sản Then, nhiều năm qua, Bắc Giang luôn coi trọng và có nhiều biện pháp hỗ trợ, khuyến khích các nghệ nhân, người có uy tín am hiểu di sản và cộng đồng gìn giữ, phát huy giá trị hát Then, đàn Tính như thành lập các CLB sinh hoạt văn hóa dân gian, mở các lớp tập huấn, truyền dạy cho mọi lứa tuổi, nhất là thế hệ trẻ tại các địa phương tiếp tục kế thừa và phát triển di sản Then, từng bước đưa bản sắc văn hóa cội nguồn của dân tộc trở thành sản phẩm du lịch cộng đồng hấp dẫn du khách gần xa.

Để triển khai Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” năm 2024 trên địa bàn,  vừa qua, Trung tâm Văn hoá - Điện ảnh tỉnh Bắc Giang đã tổ chức lớp truyền dạy hát Then, đàn Tính với sự tham gia của các học viên đến từ các huyện Lục Ngạn, Lục Nam, Lạng Giang, thị xã Việt Yên, nhằm giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân. 

Đây cũng là dịp để các hạt nhân văn nghệ, quần chúng nhân dân được sáng tạo, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, kỹ năng xây dựng và tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, xây dựng môi trường văn hóa cơ sở lành mạnh, tiến bộ.

Trên cơ sở đó, từng bước đưa di sản Then lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng, tiến tới xây dựng thành sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo, góp phần nâng tầm di sản Then và các giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Bắc Giang trong thời gian tới.