Ấn tượng trình diễn nghi lễ kết nghĩa của đồng bào Cơ Tu tỉnh Quảng Nam

VHO - Người Cơ Tu tỉnh Quảng Nam, còn lưu giữ được nhiều bản sắc văn hóa quý giá trong đó có nghi lễ kết nghĩa khá độc đáo, để lại ấn tượng sâu sắc tại Hội thi Diễn xướng dân gian văn hóa các dân tộc vừa diễn ra tại Quảng Ngãi.

Lễ kết nghĩa người Cơ Tu gọi là prơngooch có nghĩa là prơliêm (làm mối quan hệ tốt đẹp hơn), prơ âm (mời uống rượu với nhau để giữ mối quan hệ gắn chặt, đậm tình). Chính vì ý nghĩa đó mà lễ kết nghĩa này đã tạo ra tính nhân văn trong mối quan hệ giữa làng với làng, xã với xã, thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó cộng đồng.

Tại Hội thi, đoàn nghệ nhân, diễn viên đã tái hiện tái hiện nghi thức lễ kết nghĩa giữa xã Sông Kôn - bên chủ động kết nghĩa và xã Tà Lu - bên được kết nghĩa của huyện Đông Giang (tỉnh Quảng Nam).

Nghi lễ diễn ra cảnh đồng bào ở xã Tà Lu đến xã Sông Kôn cùng tổ chức lễ kết nghĩa, xã Sông Kôn cử đại diện già làng đón xã Tà Lu tại ngõ (người Cơ Tu gọi là ga nâu), các thanh niên, phụ nữ nhận các lễ vật từ xã Tà Lu mang theo.

Trong trang phục truyền thống, các già làng trao đổi câu chuyện kết nghĩa bằng hình thức mời rượu và nói lý, hát lý, với nội dung trao đổi về sự đoàn kết, gắn bó cùng nhau làm ăn, giữ đất giữ rừng…

Nghệ thuật nói lý, hát lý của người Cơ Tu mang tính ứng khẩu nhanh, thấu tình đạt lý, phức tạp sâu lắng về ý tứ, cô đọng về tính chất, thâm thúy về nội dung.

Nghệ nhân Ating Đóc cho hay, ông và các anh chị em tập luyện, thấm nhuần nghi lễ truyền thống đặc sắc này và đã thực hành trong các dịp lễ hội, các sự kiện chính trị tại địa phương.

Lễ kết nghĩa được xem như một dịp kết mối thân giao, giải quyết mâu thuẫn, tạo sự hài hòa trong cuộc sống. Đồng thời mang ý nghĩa sâu sắc trong việc gắn kết cộng đồng. Người Cơ Tu quý trọng cái tình các nghĩa, để luôn luôn vui vẻ, mở rộng tấm lòng sống chan hòa yêu thương nhau...

Các diễn viên, nghệ nhân đồng bào Cơ Tu đã phô diễn tất cả những nét văn hóa đặc sắc. Từ trang phục truyền thống, đạo cụ, sự phối hợp nhịp nhàng bằng tiếng Cơ Tu qua lời báo thưa với Giàng, thần linh, trời đất về việc hai xã tổ chức kết nghĩa. Các lễ vật cúng như ượu, trà, các lễ vật được bày ra mâm và tổ chức cúng tại lều cúng.

Kết thúc lễ kết nghĩa, tiếng cồng tiếng chiêng vang lên rộn rã, dân làng thi nhau vào hội, vũ điệu dâng trời tân tung da dá của các nam thanh nữ tú.. hòa quyện nhau thể hiện sự vui mừng, đoàn kết, hân hoan mối tình kết nghĩa đậm sâu.

Các diễn viên, nghệ nhân của đồng bào Cơ Tu tỉnh Quảng Nam đã “bày biện” một nghi lễ truyền thống độc đáo, mang ý nghĩa sâu sắc chứa đựng tất cả các yếu tố gắn với cuộc sống của người Cơ Tu nơi đại ngàn Trường Sơn.