Ấm áp mâm cơm sum vầy tại “ngôi nhà chung”

VHO - Những ngày cuối năm, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đoài Phương, Hà Nội), không khí rộn ràng hơn bao giờ hết với Mâm cơm sum vầy - một bữa tiệc đoàn viên đặc biệt của 16 cộng đồng dân tộc đang hoạt động tại đây.

Trong dịp này, 16 cộng đồng dân tộc từ khắp mọi miền đất nước đang sinh sống tại Làng đã cùng nhau quây quần bên mâm cơm sum họp cuối năm.

Là một nét đẹp văn hóa đã diễn ra nhiều năm tại Làng, Mâm cơm sum vầy không chỉ là dịp để nhìn lại một năm đã qua với những thuận lợi và khó khăn, mà còn là khoảnh khắc thắt chặt tình đoàn kết, giới thiệu tinh hoa ẩm thực độc đáo của mỗi dân tộc trong đại gia đình Việt Nam tại “ngôi nhà chung”.

Tại Mâm cơm sum vầy, mỗi dân tộc mang đến một màu sắc riêng, một hương vị đặc trưng của vùng miền, tạo nên bức tranh ẩm thực đa dạng và đầy cảm xúc.

Mâm cơm sum vầy tại "ngôi nhà chung" không đơn thuần là bữa ăn, mà còn là nơi đồng bào các dân tộc bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên và khát vọng về một năm mới bình an, đủ đầy.

Trong số những món ăn được đồng bào các dân tộc giới thiệu, có nhiều món được chế biến cầu kỳ và tinh tế theo phong cách ẩm thực vùng cao phía Bắc.

Đó là mâm cỗ của đồng bào Mường với món cá nướng sông Đà thơm nồng mùi than củi và xôi ngũ sắc rực rỡ. Năm màu xôi tượng trưng cho ngũ hành, được tạo màu hoàn toàn từ cây cỏ tự nhiên như gấc, nghệ, lá cẩm, thể hiện sự giao hòa giữa đất trời và con người.

Cùng chung phong vị vùng cao, người Tày và người Nùng giới thiệu món khâu nhục - một món ăn kỳ công bậc nhất, phải hấp cách thủy từ 6 đến 8 tiếng đồng hồ để miếng thịt ba chỉ tan mềm trong miệng, đậm đà gia vị truyền thống.

Nếu người Tày khéo léo với món nhộng cọ xào măng chua bổ dưỡng và bánh ngải cứu được xem như một vị thuốc quý, thì người Nùng lại gửi gắm triết lý nhân sinh qua chiếc bánh chưng vuông tượng trưng cho đất rừng và bánh dày tròn tượng trưng cho mặt trời.

Bên cạnh đó là những hương vị ẩm thực mang đặc trưng không thể trộn lẫn của đồng bào Mông (Hà Giang cũ). Trên mâm cỗ ấy, mèn mén (cơm ngô) và thịt lợn sấy gác bếp là linh hồn, nhắc nhớ về truyền thống thích nghi với điều kiện núi đá khắc khổ.

Trong khi đó, người Dao (Hà Nội) lại gây ấn tượng với món gà đen hầm thuốc Nam. Đây là sự kết hợp tinh túy giữa ẩm thực và y học cổ truyền, trong đó sử dụng sâm cau, ngải cứu, hạt sen..., đặc biệt là gà được hầm cùng miếng cao nấu từ 100 loại lá rừng giúp bồi bổ sức khỏe và làm đẹp da.

Từ vùng đất Sơn La, người Lào mang đến món cá nướng và gà lam ống tre, ăn kèm với xôi nếp dẻo thơm, tạo nên một hương vị nồng nàn đặc trưng của rẻo cao phía Bắc.

Tại Mâm cơm sum vầy, thực khách như được sống giữa không gian đại ngàn với mâm cơm của đồng bào Xơ Đăng (Quảng Ngãi).

Giữ nguyên lối sống gắn bó với thiên nhiên, người Xơ Đăng không dùng nồi niêu, bát đĩa hiện đại mà sử dụng ống lồ ô để chế biến tất cả các món ăn, từ cơm lam, rau dớn nấu cá suối...

Cách nấu "đốt ống" này giúp giữ trọn vẹn vị ngọt của thực phẩm và quyện thêm mùi thơm đặc trưng của tre nứa, tạo nên sức lôi cuốn lạ kỳ.

Cùng với đó, sự góp mặt của các nhóm đồng bào khác như Ba Na, Gia Rai, Giẻ Triêng, Ê Đê... càng làm phong phú thêm mâm cơm chung bằng những món ăn dân dã nhưng giàu giá trị dinh dưỡng, thể hiện sức sống mãnh liệt của con người Tây Nguyên giữa nắng gió.

Xuôi về phương Nam, đồng bào Khmer (Sóc Trăng) đóng góp vào mâm cơm chung món cà ri gà nước cốt dừa béo ngậy, thịt lợn nướng chấm muối tiêu và bánh ít nhân đậu xanh đường thốt nốt ngọt thanh. Mỗi món ăn là một sự kết hợp khéo léo giữa vị ngọt, vị béo và mùi thơm thảo mộc.

Cùng với đó là những mâm cỗ đầy đặn của người Raglai (Ninh Thuận), Tà Ôi và Cơ Tu (Huế), mỗi dân tộc một vẻ, tạo nên một chỉnh thể hoàn hảo cho bữa cơm tất niên…

16 mâm cỗ, 16 sắc màu văn hóa khác nhau nhưng tất cả đều gặp nhau ở một điểm chung, đó là lòng hiếu khách và mong muốn gìn giữ bản sắc dân tộc.

Giữa không gian ấm cúng của Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, tiếng cười nói rộn ràng hòa cùng hương thơm của rượu cần, của những món ăn đặc sản đã xóa tan khoảng cách địa lý.

Được tổ chức vào ngày 28.12, đúng dịp cuối tuần, bữa cơm sum họp mang theo hy vọng về một năm mới "thuận lợi hơn, đủ đầy hơn, trọn vẹn hơn" và là dịp thắt chặt tình đoàn kết các dân tộc. Không khí càng trở nên rộn ràng hơn khi có sự chung vui, hưởng ứng của du khách gần xa đến với Làng dịp này.

Những nét văn hóa ẩm thực độc đáo trong Mâm cơm sum vầy không chỉ là niềm tự hào của đồng bào các dân tộc mà còn là lời mời gọi hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế.