Quảng Trị cần kiến tạo phát triển trên bề dày truyền thống văn hóa và lịch sử, khơi dậy khát vọng xây dựng quê hương giàu mạnh

VHO - Ngày 26.3.2025, đoàn công tác Bộ VHTTDL do Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Trị về tiến độ thực hiện các dự án thuộc Chương trình bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam, giai đoạn 2021 - 2030.

Tham dự buổi làm việc, về phía tỉnh có Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Long Hải; Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Nam.

Báo cáo tại buổi làm việc cho biết, tỉnh Quảng Trị có 2 dự án thuộc Chương trình bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam, giai đoạn 2021 - 2030 gồm: Dự án Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành Cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành Cổ Quảng Trị; dự án Công viên thống nhất tại khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, tỉnh Quảng Trị.

Dự án Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành Cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu, bảo vệ Thành Cổ Quảng Trị có tổng mức đầu tư 90 tỉ đồng do ngân sách Trung ương hỗ trợ, tiến độ thực hiện: Năm 2023 - 2025. Quy mô đầu tư, tu bổ các công trình: Khu di tích quốc gia đặc biệt Thành Cổ Quảng Trị; Trường Bồ Đề; Nhà thờ Long Hưng…

Dự án Công viên thống nhất tại khu di tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, tỉnh Quảng Trị có tổng mức đầu tư 80 tỉ đồng do ngân sách Trung ương hỗ trợ, tiến độ thực hiện dự án: Năm 2023 - 2025. Quy mô đầu tư, tu bổ, bảo tồn dự án Công viên Thống nhất tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải…

UBND tỉnh đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án lập kế hoạch tổ chức thực hiện để hoàn thành xây dựng công trình và bàn giao đưa vào sử dụng dự án vào tháng 12.2025.

Tuy nhiên, theo lãnh đạo tỉnh Quảng Trị, các dự án gặp phải không ít khó khăn, vướng mắc về các thủ tục liên quan đến quy hoạch di tích, xây dựng và thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, kéo dài thời gian hoàn thiện hồ sơ. Các công tác phê duyệt và điều chỉnh chủ trương đầu tư cũng gặp phải nhiều vấn đề phát sinh, khiến dự án phải điều chỉnh hai lần vào năm 2023 và 2024. Thêm vào đó, việc lựa chọn nhà thầu theo hai bước thiết kế cũng gặp phải nhiều vấn đề, kéo dài thời gian chuẩn bị dự án.

Tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam kiến nghị Bộ VHTTDL quan tâm hỗ trợ để tỉnh bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, biến di sản trở thành động lực cho các hoạt động khác; quan tâm hướng dẫn, hỗ trợ tỉnh Quảng Trị lập hồ sơ di tích quốc gia đặc biệt “Hệ thống khai thác nước cổ Gio An, tỉnh Quảng Trị”; hỗ trợ tỉnh xác định giá trị, nghiên cứu lập hồ sơ khoa học “Hệ thống khai thác nước cổ Gio An” đề nghị UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa thế giới.

Lễ hội Vì Hòa bình đã trở thành một sản phẩm du lịch đặc trưng của Quảng Trị, thu hút đông đảo du khách và góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị lịch sử, văn hóa của khu vực…, vì vậy tỉnh Quảng Trị mong muốn được tiếp tục hỗ trợ tổ chức lễ hội này vào năm 2026 nhằm quảng bá hình ảnh Quảng Trị trên bản đồ du lịch và văn hóa trong nước và quốc tế.

Phát biểu tại buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Long Hải cảm ơn sự quan tâm hỗ trợ, giúp đỡ của Bộ VHTTDL trong thời gian qua đối với tỉnh Quảng Trị, nhờ đó địa phương đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật trên lĩnh vực văn hóa xã hội, với những sự kiện, lễ hội mang tầm vóc quốc gia được tổ chức thành công tại Quảng trị, góp phần quảng bá hình ảnh, văn hóa, con người Quảng Trị đến với trong nước và bạn bè quốc tế.

Về tiến độ thực hiện các dự án tại Quảng Trị thuộc Chương trình bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa Việt Nam, giai đoạn 2021 - 2030, sau buổi làm việc hôm nay, UBND tỉnh cũng như các sở ngành cần rà soát lại, khắc phục các khó khăn còn gặp phải, đẩy nhanh tiến độ theo đúng quy định.

Bí thư Tỉnh ủy bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của Bộ VHTTDL trong thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến lĩnh vực văn hóa, xã hội thời gian tới trên địa bàn tỉnh để triển khai thành công, hiệu quả, khai tác tốt tiềm năng, lợi thế, dư địa phát triển của địa phương.

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đánh giá cao những thành tựu mà Quảng Trị đã đạt được trong lĩnh vực văn hóa, du lịch, đặc biệt là sự kết hợp chặt chẽ giữa phát triển du lịch và bảo tồn di sản.

Thời gian gần đây, tỉnh cũng đã tập trung đầu tư nguồn lực nhiều hơn trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và báo chí, cũng như thực hiện một cách có trọng tâm, trọng điểm.

Quảng Trị đã hoàn thành các mục tiêu theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, góp phần phát triển kinh tế xã hội của cả nước. Tỉnh cũng đã thành công trong việc phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng như Lễ hội Vì Hòa bình và các tour du lịch chiến trường xưa, từ đó thúc đẩy nền kinh tế địa phương phát triển.

Tuy nhiên, công tác chuẩn bị cho các dự án bảo tồn di tích trọng điểm của tỉnh hiện đang quá chậm, chính vì vậy, Bộ trưởng đề nghị tỉnh Quảng Trị đôn đốc và giám sát tiến độ các dự án để đảm bảo khởi công và hoàn thành đúng kế hoạch.

Chia sẻ với Quảng Trị về khó khăn trong việc tìm nguồn vốn đối ứng cho các dự án trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa giai đoạn 2025- 2030, Bộ VHTTDL sẽ trình Thủ tướng Chính phủ để có cơ chế hỗ trợ ưu tiên, tạo điều kiện tối đa để tỉnh Quảng Trị hoàn thành các dự án đúng tiến độ.

Đối với việc xây dựng Bảo tàng Quốc gia "Ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình", Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng yêu cầu tỉnh Quảng Trị có những nghiên cứu, triển khai dự án phải phù hợp với tình hình địa phương, chuyển hình thức đầu tư từ hợp tác công tư sang đầu tư công để dự án có thể hoàn thành và sớm đưa vào hoạt động phục vụ bà con nhân dân, du khách trong nước và quốc tế khi đến với Quảng Trị trong thời gian tới.

Về giải pháp phát triển du lịch Quảng Trị, địa phương cần tiếp tục duy trì và nâng cao hơn chất lượng Lễ hội Vì Hòa bình, có thể nghiên cứu, đề xuất Bộ nâng cấp thành lễ hội quốc gia và phát triển thêm các thương hiệu di tích khác, như Địa đạo Vĩnh Mốc và Hệ thống các công trình khai thác nước cổ Gio An. Những di tích này không chỉ có giá trị lịch sử mà còn là những điểm đến du lịch hấp dẫn, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Đồng thời, địa phương cần xác định du lịch là lợi thế và tiềm năng của tỉnh, đặc biệt du lịch cộng đồng, sinh thái, nông nghiệp ở khu vực phía Tây Quảng Trị. Chú ý xây dựng đời sống văn hóa cơ sở từ thôn, bản, khu phố...

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng lưu ý tỉnh cần triển khai những kế hoạch phát triển trên lĩnh vực văn hóa, xã hội một cách hiệu quả, dựa trên tiềm năng sẵn có và bề dày về truyền thống văn hóa, lịch sử để kiến tạo hướng phát triển, khơi dậy khát vọng xây dựng quê hương Quảng Trị giàu mạnh.

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng cũng đã trả lời, ghi nhận, xem xét giải quyết các kiến nghị, đề xuất cụ thể của địa phương theo đúng thẩm quyền, đặc biệt là trên lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và báo chí.