Công tác pháp chế góp phần tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước

VHO - Sáng 10.1, Vụ Pháp chế đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế năm 2024 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2025. Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Báo cáo công tác  xây dựng, hoàn thiện thể chế năm 2024 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2025  Hội nghị, Vụ trưởng Vụ Pháp chế Phạm Cao Thái cho biết năm 2024, Vụ Pháp chế đã tham mưu, trình Lãnh đạo Bộ ban hành trên 20 văn bản chỉ đạo chuyên sâu về công tác xay dựng văn bản quy phạm pháp luật (QPPL), hoàn thiện thể chế, kịp thời thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đúng tinh thần xây dựng và hoàn thiện thể chế là một trong ba khâu đột phá chiến lược, chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước.

Đặc biệt, để nâng cao chất lượng công tác xây dựng văn bản QPPL, nắm bắt kịp thời và triển khai ngay những quan điểm chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước về công tác xây dựng thể chế, Vụ Pháp chế đã rà soát Quy chế xây dựng, ban hành văn bản QPPL và xây dựng, trình Bộ trưởng ban hành mới Quy chế xây dựng, ban hành văn bản QPPL của Bộ VHTTDL, theo đó quy trình xây dựng văn bản QPPL tại Bộ đã được điều chỉnh bảo đảm quy định rõ hơn vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ, qua đó góp phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng văn bản QPPL.

Theo Báo cáo, công tác hoàn thiện thể chế, xây dựng pháp luật trong năm 2024 đã được triển khai theo chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ trên tất cả các lĩnh vực: văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao và du lịch, bảo đảm thể chế hóa các quy định của Đảng, Hiến pháp về quyền con người, quyền công dân, đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Công tác xây dựng văn bản quy định chi tiết được Bộ tập trung thực hiện với mục tiêu hạn chế việc chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, theo đó, Bộ đã trình Chính phủ ban hành 2 Nghị định quy định chi tiết Luật Thi đua, Khen thưởng”; trình Chính phủ xem xét, ban hành Nghị định quy định Cơ sở dữ liệu về phòng, chống bạo lực gia đình (quy định chi tiết Luật Phòng, chống bạo lực gia đình).

 Tính đến thời điểm hiện tại, Bộ VHTTDL cơ bản hoàn thành việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết theo phân công của Thủ tướng Chính phủ, bảo đảm phạm vi quy định đúng với những nội dung được Luật giao và theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Hiện nay, Bộ đang chỉ đạo Cục Di sản văn hóa bảo đảm nguồn lực cho công tác xây dựng văn bản quy định chi tiết Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), Văn phòng Bộ xây dựng dự thảo Thông tư quy định chi tiết Luật Lưu trữ về thời hạn lưu trữ hồ sơ, tài liệu ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ, bảo đảm chất lượng và tiến độ được giao.

Tại Hội nghị các đại biểu đã có những góp ý, đặc biệt là lãnh đạo và cán bộ Vụ Pháp chế đã nêu ra một số những khó khăn, vướng mắc như: Một số chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ chưa được triển khai đầy đủ, kịp thời; các cơ quan, đơn vị chưa quan tâm, chủ động thực hiện rà soát văn bản QPPL thuộc lĩnh vực tham mưu, quản lý để kịp thời kiến nghị, hoàn thiện chính sách, pháp luật lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch; chưa thực hiện việc báo cáo, cập nhật tiến độ xây dựng văn bản QPPL theo chỉ đạo của lãnh đạo Bộ.

Có trường hợp cơ quan chủ trì soạn thảo chưa chủ động trong việc triển khai xây dựng văn bản QPPL; còn có dự thảo văn bản QPPL chưa bảo đảm tiến độ xây dựng; một số nhiệm vụ chưa bảo đảm tiến độ hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu sau khi trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.  Công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật, tăng cường truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản QPPL, tăng cường năng lực phản ứng chính sách, tạo sự đồng thuận của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đã được triển khai và có chuyển biến nhưng còn thiếu chủ động. Công tác phối hợp, chế độ thông tin giữa đơn vị được giao chủ trì xây dựng văn bản QPPL và đơn vị tổng hợp, theo dõi là Vụ Pháp chế có lúc chưa thực sự chủ động, chặt chẽ, thường xuyên.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, với khối lượng công việc rất lớn nhưng không có kinh phí đã gây nhiều khó khăn trong việc thực hiện các nhiệm vụ được giao, nhiều nhiệm vụ không triển khai được (ví dụ: công tác kiểm tra văn bản QPPL, kiểm tra công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật tại địa phương)

Phát biểu chỉ đạo tại Hội  nghị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đã đánh giá cao những thành tích đạt được trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế năm 2024 của Vụ Pháp chế. Có được thành tích này, Bộ trưởng nhấn mạnh biểu dương tinh thần đoàn kết, thống nhất cao của tập thể lãnh đạo, cán bộ Vụ Pháp chế, nêu cao ý thức thượng tôn pháp luật, thực hiện bài bản chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế năm 2024. Vụ Pháp chế đã tham mưu trúng, đúng và kịp thời cho lãnh đạo Bộ trong vấn đề tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, đặc biệt là thay đổi toàn diện tư duy từ làm văn hóa sang quản lý nhà nước về văn hóa. Vì vậy, lãnh đạo Bộ tin tưởng giao nhiệm vụ cho Vụ Pháp chế rà soát các văn bản QPPL và luôn yêu cầu các cơ quan, đơn vị khi ban hành các văn bản QPPL đều phải có ý kiến từ pháp chế. Công tác pháp chế của ngành văn hóa, thể thao và du lịch ngày càng có những đóng góp tích cực hơn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước của toàn ngành.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng chia sẻ với Vụ Pháp chế khi gặp phải những khó khăn, vướng mắc trong bối cảnh pháp luật của ta còn hạn chế, chưa đồng bộ. Bộ trưởng cho rằng hiện nay nhận thức về pháp luật của một số cơ quan, đơn vị chưa thật sự được coi trọng. Cần có cách tiếp cận mới và chủ động, quyết liệt thay đổi để tháo gỡ những điểm nghẽn trong thể chế của ngành.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng đồng ý với kiến nghị đề xuất của Vụ Pháp chế trong công tác hoàn thiện thể chế, xây dựng pháp luật năm 2025 của Bộ cần tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 đó là tăng cường công tác rà soát văn bản QPPL, kịp thời phát hiện những quy phạm chồng chéo, không còn phù hợp với hệ thống pháp luật, tháo gỡ rào cản, cải cách thủ tục hành chính; phân cấp, phân quyền mạnh mẽ chịa phương nhằm tạo cơ chế thông thoáng, là động lực cho sự phát triển.

Thực hiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo; xây dựng các văn bản quy định chi tiết Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, bảo đảm chất lượng, hiệu quả và đúng tiến độ. Tổ chức truyền thông chính sách các văn bản QPPL có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản QPPL của ngành; tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, bảo đảm thiết thực, hiệu quả.

Bộ trưởng đề nghị Vụ Pháp chế phát huy tinh thần chủ động nghiên cứu, tham mưu lãnh đạo Bộ thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, góp phần hoàn thiện thể chế theo tinh thần của Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9.11.2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong giai đoạn mới và các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Tăng cường công tác rà soát văn bản QPPL thuộc lĩnh vực được giao tham mưu quản lý, theo đó, việc rà soát văn bản QPPL cần được thực hiện thường xuyên và thực hiện khi có văn bản QPPL mới do cơ quan có thẩm quyền cấp trên ban hành để kịp thời phát hiện những hạn chế, bất cập, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật; đưa nhiệm vụ rà soát thành nhiệm vụ thường xuyên trong Kế hoạch công tác hằng năm của cơ quan, đơn vị. Tăng cường truyền thông chính sách ngay trong quá trình lập đề nghị xây dựng VBQPPL. Đẩy nhanh tiến độ, khẩn trương hoàn thành các nhiệm vụ xây dựng văn bản QPPL do cơ quan, đơn vị chủ trì soạn thảo.