Độc giả vẫn phải tìm điểm neo đậu niềm tin từ báo chí chính thống

VHO - Chiều 19.6, tại Diễn đàn báo chí toàn quốc năm 2025 đã diễn ra phiên thảo luận (Phiên 1) với chủ đề “Báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển”.

Tham dự phiên thảo luận có sự tham gia của PGS.TS Lê Hải Bình, Uỷ viên dự khuyết BCH Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; T.S Trần Đăng Tuấn, Chuyên gia báo chí – truyền thông; TS. Lê Quốc Vinh Chuyên gia truyền thông Chủ tịch Le Group of Companies; TS. Nguyễn Thanh Hòa, Chuyên gia báo chí truyền thông, Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP. HCM; ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT cùng nhiều chuyên gia, nhà báo trung ương và địa phương.

Mở đầu tại phiên thảo luận, Thứ trưởng Lê Hải Bình cho rằng, từ đầu thế kỷ XXI đến nay, báo chí thế giới đã trải qua nhiều giai đoạn vận động nhanh chóng chưa từng thấy. Nếu như trước đây, mỗi giai đoạn thường diễn ra vài chục năm, sự chuyển dịch về công nghệ, cách làm báo và tư duy truyền thông thường diễn ra trong vài chục năm thì ngày nay, sự thay đổi diễn ra rất nhanh chóng, chỉ trong vài năm, thậm chí vài tháng.

Điểm lại các giai đoạn báo chí, Thứ trưởng Lê Hải Bình cho rằng: Giai đoạn chuyển giao báo chí cũng là giai đoạn chuyển giao từ thiên niên kỷ cũ sang thiên niên kỷ mới, với sự xuất hiện của internet, website… Sau đó từ năm 2006 - 2007, chúng ta chứng kiến câu chuyện tích hợp đa phương tiện, đa nền tảng và lúc này thuật ngữ tòa soạn hội tụ bắt đầu xuất hiện…

Tiếp nối là giai đoạn chuyển đổi số, có thể tính từ khoảng năm 2018 - 2020 và bùng nổ mạnh mẽ khi đại dịch COVID-19 xảy ra. Cùng lúc đó, những thành tựu vượt bậc của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và sự phát triển vũ bão của các nền tảng số đã đẩy báo chí thế giới vào một guồng quay mới, nhanh, quyết liệt và đầy thách thức.

Nhấn mạnh việc báo chí hiện nay chịu tác động mạnh mẽ của cách mạng công nghệ, truyền thông xã hội và vô vàn hình thức truyền tải mới, nhưng Thứ trưởng Lê Hải Bình tin rằng độc giả trên thế giới vẫn phải tìm một điểm nương tựa, neo đậu niềm tin, đó là báo chí chính thống. Chúng ta vẫn còn 40% độc giả tìm đến báo chính thống.

Bên cạnh đó, độc giả vẫn mong ước được cầm trên tay tờ báo in, được ngửi mùi mực từ các tờ báo mới xuất bản. Và điều đáng mừng là điều mong ước này không chỉ ở những lớp độc giả “tóc đã hoa râm’, mà còn ở ngay cả thế hệ trẻ hiện nay – Thứ trưởng Lê Hải Bình chia sẻ.

Dẫn lại ví dụ từ clip của nhà báo Lê Quốc Minh trước đó, với hình ảnh phần lớn lớp trẻ xếp hàng dài gần một km để chờ đợi nhận tờ báo Nhân dân số đặc biệt trong dịp kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, Thống nhất đất nước  (30.4.1975-30.4.2025) cho chúng ta niềm tin to lớn về sự phát triển, cũng như trở thành nguồn động viên to lớn của báo chí, Thứ trường Lê Hải Bình cho biết.

Nhìn lại 100 năm qua báo chí cách mạng Việt Nam, Thứ trưởng Lê Hải Bình cho rằng, bên cạnh những thách thức như cạnh tranh mạng xã hội, chuyển đổi số, mỗi người làm báo cần thấy rõ những điểm đặc thù làm nên sức mạnh nội tại của báo chí cách mạng Việt Nam.

Trước hết là tính cách mạng, là sự quan tâm sâu sắc và xuyên suốt của Đảng và Nhà nước, một nền báo chí được bảo trợ chính trị, được hậu thuẫn bằng những chính sách pháp lý và sự hỗ trợ của cả hệ thống chính trị.

“Hiện nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang tiến hành hoàn thiện Luật Báo chí, trong đó rất nhiều những ý kiến của cơ quan ban, ngành…

Các anh em nhà báo đã đóng góp nhiều ý kiến, nhưng niềm vui là các ban, bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương, Quốc hội đều bày tỏ sự ủng hộ và tạo điều kiện hết sức thuận lợi trong một không gian phát triển mới của báo chí, trong đó có câu chuyện tổ hợp báo chí, kinh tế báo chí, mở rộng nguồn thu của báo chí…”, Thứ trưởng Lê Hải Bình nhấn mạnh.

Bàn về chủ đề của phiên thảo luận, Thứ trưởng Lê Hải Bình cho rằng: Nhìn lại một thế kỷ báo chí đã qua, chúng ta rất tự hào về những đặc điểm riêng có của báo chí cách mạng Việt Nam, đó là: Tính chiến đấu, tính bền bỉ, sự vươn lên, kể cả trong những giai đoạn tháng chiến tranh khốc liệt, khi mỗi tờ báo được in ra là phải đổi bằng xương máu của người làm báo.

Những tờ báo đến được tay đồng bào ở vùng bị chiếm phải đánh đóng như vậy cũng tạo nên sức sống mãnh liệt của báo chí cách mạng. Điểm lại những điều trên từ cơ sở trên thế giới đến những cái riêng có của báo chí cách mạng Việt Nam, để chúng ta thấy có đầy đủ niềm tin, từ đó nghĩ gì cho tương lai.

Theo Thứ trưởng, kỷ nguyên mới ở đây bao hàm hai chuyện, đó là kỷ nguyên mới của báo chí toàn cầu và kỷ nguyên mới của đất nước chúng ta, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra một kỷ nguyên phát triển thịnh vượng của dân tộc.

Vì vậy, khi nói về báo chí trong kỷ nguyên mới ở cả hai tầng bậc của báo chí thì chúng ta nghĩ đến câu chuyện, thứ nhất là tính phục vụ - tức tính cách mạng, và thứ hai là làm gì để phát triển. Bởi vì có phát triển thì mới phục vụ tốt được.

"Từ hai câu chuyện đó thì tôi cũng rất mong là trong diễn đàn của chúng ta, người dẫn chương trình có thể khai thác được thêm những ý kiến phát biểu của các chuyên gia cả trong khía cạnh công nghệ lẫn trong khía cạnh báo chí", Thứ trưởng Lê Hải Bình mong muốn.

Tại phiên thảo luận, các chuyên gia báo chí, truyền thông, công nghệ đã thẳng thắn đưa ra nhiều ý kiến trao đổi về bức tranh toàn cảnh của báo chí hiện nay; Sự xuất hiện của AI trong báo chí là cơ hội hay thách thức? AI có làm thay đổi cách độc giả tiếp cận thông tin không báo chí?; Báo chí cạnh tranh thông tin như thế nào với các nền tảng mạng xã hội và AI; Con đường nào để báo chí tồn tại hiện nay…

Có thể khẳng định diễn đàn là dịp để đội ngũ làm báo nhìn lại một chặng đường báo chí đã qua, đồng thời kết nối giữa những người làm báo, nhà quản lý, chuyên gia truyền thông và công nghệ trong nước và quốc tế. Diễn đàn cũng là dịp để đội ngũ làm báo kỳ vọng tạo nên những chuyển động đột phá cho một nền báo chí chuyên nghiệp, hiện đại và nhân văn trong tương lai.