Xây dựng và phát huy hệ giá trị văn hóa, gia đình và chuẩn mực con người trong thời kỳ mới

VHO - Sáng 11.12, Hội nghị tọa đàm triển khai các giải pháp thực hiện tuyên truyền về hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới, xây dựng tiêu chí người Hà Nội thanh lịch, văn minh đã diễn ra tại Bảo tàng Hà Nội.

Hội nghị do Sở VHTT Hà Nội phối hợp cùng với Ban Tuyên giáo Thành ủy, Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL) và Bảo tàng Hà Nội tổ chức, nhằm nhận diện ưu nhược điểm trong xây dựng hình ảnh người Hà Nội, thảo luận các tiêu chí thực tiễn, đề xuất giải pháp triển khai và xây dựng cơ sở khoa học để tham mưu chính sách cho thành phố.

Định hình chuẩn mực của người Hà Nội

Phát biểu đề dẫn, Phó Giám đốc Sở VHTT Hà Nội Trần Thị Vân Anh khẳng định, hiện nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, Hà Nội đứng trước nhiều cơ hội lớn nhưng cũng đối diện với không ít thách thức trong xây dựng, phát huy các hệ giá trị và chuẩn mực con người Việt Nam.

Tiếp nối các Hội nghị tọa đàm đã tổ chức trong năm 2023, Sở VHTT Hà Nội cùng Ban Tuyên giáo Thành ủy tiếp tục tổ chức Hội nghị tọa đàm lần này nhằm quán triệt sâu sắc 3 hệ giá trị: Hệ giá trị văn hóa (Dân tộc, dân chủ, nhân văn, khoa học); Hệ giá trị gia đình (Ấm no, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh) và Hệ giá trị con người Việt Nam (Yêu nước, đoàn kết, tự cường, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, kỷ cương, sáng tạo).

“Việc xây dựng các chuẩn mực và tiêu chí người Hà Nội không chỉ nâng cao đời sống văn hóa của nhân dân mà còn góp phần gia tăng sức cạnh tranh và khả năng hội nhập quốc tế của Thủ đô. Đồng thời, đây cũng là giải pháp quan trọng để thúc đẩy sự đoàn kết, đồng thuận xã hội và phát triển bền vững”, bà Trần Thị Vân Anh bày tỏ.

Chia sẻ về hai phương án xây dựng chuẩn mực người Hà Nội “Hào hoa - Thanh lịch - Nghĩa tình - Văn minh” trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế, bà Trần Thị Vân Anh cho biết với phương án thứ nhất, các chuẩn mực không chỉ kết nối nhuần nhuyễn giữa truyền thống và hiện đại, giữa dân tộc và quốc tế mà còn khẳng định vị thế của Thủ đô là trung tâm văn hóa, chính trị và hội nhập quốc tế của cả nước. Những chuẩn mực này tạo nên hình ảnh con người Hà Nội thanh lịch, văn minh nhưng luôn sáng tạo và hiện đại, góp phần định hình “sức mạnh mềm” của Thủ đô Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Phương án 2 sẽ nhấn mạnh vai trò đại diện của Thủ đô qua các hành động, giá trị và tinh thần của con người Hà Nội, đồng thời đặt họ vào vị trí dẫn dắt trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Đào Xuân Dũng nhấn mạnh, văn hóa luôn là nguồn sức mạnh nội sinh quan trọng, giữ vai trò chủ chốt trong sự phát triển của đất nước. Với bề dày lịch sử ngàn năm văn hiến, Hà Nội không chỉ là trung tâm chính trị, hành chính mà còn là nơi hội tụ, lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc. Vì vậy, việc xây dựng hình ảnh con người Hà Nội thanh lịch, văn minh, sáng tạo và hiện đại không chỉ là nhiệm vụ cấp thiết mà còn là động lực để thúc đẩy sự phát triển bền vững của Thủ đô.

Ông Đào Xuân Dũng cũng cho biết, Hà Nội sở hữu nguồn tài nguyên văn hóa phong phú với hơn 5922 di tích lịch sử, hơn 1200 lễ hội truyền thống cùng nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể quý giá. Tuy nhiên, để văn hóa Hà Nội giữ vững vai trò tiên phong và là nền tảng cho sự phát triển, đòi hỏi sự đổi mới sáng tạo trong cách khai thác và phát huy các giá trị này.

Nhiều cách làm sáng tạo từ quận huyện

Phát biểu tại Hội nghị tọa đàm, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Mỹ Đức Trần Xuân Thăng cho biết, Đảng bộ và chính quyền huyện Mỹ Đức luôn quan tâm tới việc xây dựng con người Hà Nội thanh lịch văn minh và coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, là động lực để phát triển kinh tế xã hội.

UBND huyện đã phát động phong trào thi đua Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thi đua thực hiện văn hóa công sở. Từ đó, có nhiều cách làm hay trong thực hiện như Hội Liên hiệp phụ nữ huyện phát động phong trào Cổng nhà có hoa, Tuyến đường nở hoa; duy trì hoạt động tổng vệ sinh đường làng ngõ xóm vào sáng thứ 7 hàng tuần…

Tính đến tháng 12.2024, toàn huyện có số gia đình văn hóa đạt 52.560/58.400 (đạt 90%). Huyện Mỹ Đức hiện có 3 mô hình câu lạc bộ phòng, chống bạo lực gia đình;103 địa chỉ tin cậy trong cộng đồng…

Là quận có vị trí đặc biệt quan trọng, Phó trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin quận Hoàn Kiếm Trần Thị Thúy Lan cho hay, quận đã triển khai nhiều giải pháp nhằm xây dựng con người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Nổi bật là các phong trào như Gia đình văn hóa, Tổ dân phố văn hóa… cùng việc thực hiện Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình.

Quận đã tổ chức các đợt tuyên truyền nhân dịp ngày Gia đình Việt Nam, Tháng hành động vì Bình đẳng giới,… các buổi tọa đàm, câu lạc bộ chuyên đề về chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới, và xây dựng gia đình hạnh phúc.

Bên cạnh đó, quận đã ban hành Đề án 21-ĐA/QU về tiếp tục xây dựng, phát triển môi trường văn hóa lành mạnh, xây dựng người Hoàn Kiếm hiện đại, thanh lịch, văn minh, phát triển toàn diện, giai đoạn 2021-2025. Bước đầu, quận ghi nhận nhiều kết quả khả quan với các mô hình, sáng kiến hay; góp phần đưa các nội dung chương trình từng bước đi vào cuộc sống, thiết thực trong việc xây dựng nếp sống văn hóa người Hà Nội trên địa bàn quận.

“Các giá trị yêu thương, chia sẻ, bình đẳng trong gia đình được chú trọng, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời nâng cao hình ảnh người Hà Nội trong thời kỳ hội nhập quốc tế”, bà Trần Thị Thúy Lan chô biết thêm.

Tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí về chuẩn mực con người Hà Nội

Để tuyên truyền hiệu quả hệ giá trị văn hóa, giá trị gia đình, đồng thời đưa tiêu chí chuẩn mực con người Hà Nội đi vào đời sống thực tiễn, Phó Chủ tịch UBND Thị xã Sơn Tây Lê Đại Thăng cho rằng cần vận dụng linh hoạt, phù hợp với đặc thù của từng địa phương, tránh tình trạng hình thức hóa.

Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giúp cộng đồng nhận thức rõ vai trò của việc xây dựng gia đình bình đẳng, ấm no, hạnh phúc, góp phần vào sự phát triển chung của xã hội. Đồng thời, chú trọng biểu dương, khen thưởng kịp thời các gia đình văn hóa tiêu biểu, khuyến khích nhân rộng các mô hình gia đình hạnh phúc và phát triển kinh tế bền vững.

“Đội ngũ cán bộ văn hóa các cấp đóng vai trò quan trọng trong việc lan tỏa giá trị văn hóa, vì vậy cần lựa chọn những người có chuyên môn và tâm huyết. Ngoài ra, các tiêu chí chuẩn mực văn hóa phải được xây dựng khoa học, dễ hiểu, dễ áp dụng, để thực sự đi vào đời sống của từng gia đình, cộng đồng; góp phần tạo dựng bản sắc đặc trưng của mỗi địa phương”, ông Lê Đại Thăng cho biết thêm.

Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL) Lương Đức Thắng chia sẻ: “Hà Nội cần nhận thức rõ vai trò đặc biệt của Thủ đô, từ đó xác định và truyền tải giá trị văn hóa cốt lõi đến toàn xã hội. Đặc biệt, phải nghiên cứu và phát huy các giá trị văn hóa đặc thù của từng quận huyện trong thành phố, nhằm bảo tồn và phát triển những nét văn hóa đặc sắc của các vùng”.

Ngoài ra, đẩy mạnh tuyên truyền và giáo dục về các giá trị văn hóa cho thế hệ trẻ ngay từ khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường. Nếu thực hiện tốt, các giá trị văn hóa này sẽ được bảo tồn và phát triển bền vững theo thời gian; từ đó, góp phần xây dựng một nền văn hóa vững mạnh cho Thủ đô Hà Nội nói riêng và đất nước nói chung.