Đề xuất xếp hạng quốc gia Khu di tích Láng Le - Bàu Cò

VHO - TP.HCM tổ chức hội thảo khoa học về Khu di tích Láng Le – Bàu Cò, làm rõ giá trị lịch sử và đề xuất xếp hạng di tích cấp quốc gia.

Quang cảnh Hội thảo khoa học

Ngày 24.10, tại xã Tân Nhựt, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM phối hợp cùng UBND xã Tân Nhựt tổ chức Hội thảo khoa học “Di tích lịch sử Khu Di tích Láng Le - Bàu Cò”.

Tham dự hội thảo có các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý, cán bộ xã Tân Nhựt qua các thời kỳ, đại diện thế hệ trẻ và đặc biệt là các nhân chứng lịch sử, thân nhân gia đình, người dân trên địa bàn.

Vùng đất mang tên gọi mộc mạc, nhưng ẩn chứa nhiều lớp trầm tích lịch sử hào hùng

Ông Lâm Thiếu Kỳ – Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích TP.HCM cho biết, Hội thảo được tổ chức nhằm làm rõ thêm giá trị lịch sử, ý nghĩa khoa học và tầm vóc của sự kiện. Song song đó, đề xuất phương hướng bảo tồn và phát huy giá trị di tích trong đời sống đương đại.

Những kết quả nghiên cứu, tham luận, ý kiến đóng góp tại hội thảo sẽ là cơ sở quan trọng để Sở Văn hóa và Thể thao chỉ đạo Trung tâm Bảo tồn Di tích tiếp tục hoàn thiện hồ sơ khoa học, đề xuất xếp hạng di tích cấp quốc gia, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác và tuyên truyền giá trị di sản.

Láng Le – Bàu Cò là vùng đất mang tên gọi mộc mạc, nhưng ẩn chứa nhiều lớp trầm tích lịch sử hào hùng. Từ thế kỷ XIX, nơi đây đã là vùng đất trù phú, sông rạch chằng chịt, cây cối rậm rạp – địa bàn thuận lợi cho các phong trào kháng chiến, từng là căn cứ của Bình Tây Đại nguyên soái Trương Định.

Trong kháng chiến chống Pháp, Láng Le – Bàu Cò là căn cứ chiến lược của quân dân Sài Gòn – Chợ Lớn, nơi diễn ra nhiều trận đánh lớn. Ngày 15.4.1948, chiến thắng vang dội tại đây đã làm thất bại kế hoạch “Tốc chiến, tốc thắng” của thực dân Pháp, mở ra bài học quý về nghệ thuật chiến tranh du kích và tinh thần “lấy yếu thắng mạnh”, khẳng định sức mạnh đoàn kết quân – dân.

Trong kháng chiến chống Mỹ, Láng Le – Bàu Cò tiếp tục là địa bàn hoạt động của nhiều đơn vị chủ lực như Tiểu đoàn 6 Bình Tân, An ninh T4, Biệt động Thành, giữ vai trò hậu cần cho Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.

Năm 1988, nhân kỷ niệm 40 năm Chiến thắng Láng Le - Bàu Cò, Huyện ủy Bình Chánh đã xây dựng Tượng đài Chiến thắng Láng Le - Bàu Cò, và từ đó ngày 15.4 hằng năm được chọn làm Lễ kỷ niệm Chiến thắng Láng Le - Bàu Cò.

Năm 2003, Khu di tích Láng Le - Bàu Cò được xếp hạng là Di tích lịch sử cấp Thành phố, trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống, tôn vinh tinh thần kiên cường, bất khuất của nhân dân Nam Bộ.

Tại hội thảo, các đại biểu đều nhấn mạnh giá trị, ý nghĩa của Khu Di tích Láng Le - Bàu Cò, qua đó khẳng định di tích xứng đáng được xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia.

PGS.TS Hà Minh Hồng nêu bật giá trị lịch sử – văn hóa đặc biệt của vùng đất Vườn Thơm – Bà Vụ, nơi từng là căn cứ vành đai của cách mạng Sài Gòn – Chợ Lớn trong hai cuộc kháng chiến.

Ông cho rằng từ vùng bưng trũng hoang hóa ven sông Vàm Cỏ Đông, người dân khai khẩn, lập làng, tạo nên không gian “Láng Le – Bàu Cò” – địa danh gắn liền với nhiều chiến công oanh liệt.

Vùng đất này không chỉ mang dấu ấn lịch sử hào hùng mà còn là biểu tượng cho sức sống, sự hồi sinh và bản sắc văn hóa của Nam Bộ trong hành trình gìn giữ, phát huy giá trị truyền thống.

PGS Hồng cho rằng, 30 năm kháng chiến trường kỳ của Nam Bộ đã biến mỗi vùng đất thành một phần của chiến trường, nơi dấu tích oai hùng trở thành di tích lịch sử.

Láng Le – Bàu Cò từ địa danh thiên nhiên đã hóa thành biểu tượng lịch sử, kết nối ba thời kỳ kháng chiến của vùng đất Nam Bộ, trở thành di sản văn hóa – lịch sử của Sài Gòn – TP.HCM. Ông kỳ vọng nơi đây sẽ tiếp tục là địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống và là chất liệu sống cho các sản phẩm công nghiệp văn hóa hôm nay.

Trận "Láng Le – Bàu Cò" thể hiện rõ nghệ thuật quân sự Việt Nam

Theo bà Phan Thị Cẩm Hồng, Phó Trưởng Ban Xây dựng Đảng Đảng ủy xã Tân Nhựt: Trong suốt giai đoạn kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, với vị trí chiến lược nằm ngay cửa ngõ vào nội đô Sài Gòn, vùng sông nước, đầm lầy, bưng biền Láng Le - Bàu Cò nói riêng, vùng căn cứ Vườn Thơm nói chung là địa bàn đóng quân của các cơ quan lãnh đạo Nam bộ và tỉnh Chợ Lớn, là địa bàn tập trung lực lượng vũ trang từ các nơi khác kéo về đứng chân tại Láng Le - Bàu Cò trước khi chuyển sang Vườn Thơm.

Đây là nơi từng diễn ra nhiều chiến công vang dội, thể hiện tinh thần quả cảm của quân, dân ta quyết bảo vệ vùng đất mà kẻ địch luôn coi là “cái gai cần phải nhổ bỏ”.

“Khu di tích lịch sử Láng Le - Bàu Cò là một trong những "địa chỉ đỏ" thiêng liêng, tưởng niệm, tri ân cán bộ, chiến sĩ, đồng bào đã hy sinh; là nơi giáo dục truyền thống Cách mạng, lòng yêu nước cho thế hệ trẻ”, bà nhấn mạnh.

Phân tích nghệ thuật quân sự trong trận "Láng Le – Bàu Cò", Thiếu tướng Trần Văn Trai, Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh TP.HCM, nhấn mạnh, đây không chỉ là một trận đánh tiêu biểu của phong trào kháng chiến Nam Bộ mà còn là “địa chấn” cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân dân Sài Gòn – Chợ Lớn – Gia Định, góp phần củng cố niềm tin vào đường lối kháng chiến trường kỳ của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Theo Thiếu tướng, trận Láng Le – Bàu Cò thể hiện rõ nghệ thuật quân sự Việt Nam với nhiều giá trị còn nguyên ý nghĩa cho đến hôm nay.

Đó là, chọn địa hình chiến đấu linh hoạt, tận dụng vùng bưng biền, sình lầy để khắc chế hỏa lực địch; tư duy tiến công chủ động, tạo yếu tố bất ngờ; kết hợp nhuần nhuyễn giữa du kích và tập kích, phát huy sức mạnh tổng hợp; gắn bó máu thịt giữa quân và dân, biến làng xã thành pháo đài; và kết hợp chặt chẽ giữa chính trị và quân sự, khẳng định sức mạnh của chiến tranh nhân dân.

Từ những bài học quý giá ấy, lực lượng vũ trang TP.HCM hiện nay tiếp tục vận dụng vào huấn luyện, diễn tập phù hợp với chiến tranh công nghệ cao, đồng thời coi đây là “trường học thực tiễn” để giáo dục truyền thống cách mạng, hun đúc tinh thần yêu nước và trách nhiệm của thế hệ trẻ.

Thiếu tướng Trần Văn Trai cho rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa và những thách thức an ninh phi truyền thống, việc giữ gìn và phát huy giá trị nghệ thuật quân sự từ các trận đánh lịch sử như Láng Le – Bàu Cò mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Bộ Tư lệnh TP.HCM đề nghị các cơ quan chức năng tham mưu UBND Thành phố trình Bộ VHTTDL xếp hạng Di tích lịch sử Láng Le – Bàu Cò cấp quốc gia, nhằm bảo tồn, phát huy giá trị và giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau.

“Chiến thắng Láng Le – Bàu Cò là minh chứng cho sức mạnh vô địch của chiến tranh nhân dân, cho nghệ thuật quân sự Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Giữ gìn và phát huy giá trị đó chính là giữ gìn nguồn sức mạnh, niềm tin và bản lĩnh của lực lượng vũ trang Thành phố trong mọi tình huống”, Thiếu tướng Trần Văn Trai nhấn mạnh.

Cần tiếp tục đổi mới phương thức quảng bá, giới thiệu di tích đến công chúng

Bà Phan Thị Cẩm Nhung, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tân Nhựt cho biết, trong nhiều năm qua, khu di tích đã trở thành điểm đến quen thuộc cho các hoạt động về nguồn, giáo dục truyền thống yêu nước của các tổ chức Đảng, đoàn thể, học sinh và thanh thiếu nhi trên địa bàn.

“Trên cơ sở kết quả hội thảo, Đảng ủy xã Tân Nhựt sẽ tiếp tục chỉ đạo hoàn thiện hồ sơ khoa học, phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, Trung tâm Bảo tồn di tích và các đơn vị chuyên môn để sớm trình cấp có thẩm quyền xem xét, công nhận Láng Le – Bàu Cò là Di tích lịch sử cấp quốc gia.

Song song đó, địa phương sẽ tăng cường tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng, đầu tư cải thiện cảnh quan, hạ tầng, gắn bảo tồn di tích với phát triển du lịch văn hóa – sinh thái cộng đồng”, bà Phan Thị Cẩm Nhung nhấn mạnh.

Theo bà Nhung, việc bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích không chỉ là sự tri ân đối với quá khứ, mà còn là đầu tư cho tương lai, góp phần giáo dục lòng yêu nước cho thế hệ trẻ, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Phát biểu tổng kết, ông Nguyễn Minh Nhựt – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM nhấn mạnh, Hội thảo diễn ra trong không khí hướng đến 85 năm Nam Kỳ khởi nghĩa (23.11.1940 – 23.11.2025) và tròn 20 năm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23.11).

Theo ông Nguyễn Minh Nhựt, chính vào ngày 23.11.1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 65, khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của công tác bảo tồn di sản, đặt nền móng cho hoạt động bảo tồn – phát huy giá trị cổ tích dân tộc đến hôm nay.

Ông Nhựt cho biết, đây là hội thảo khoa học thứ hai được tổ chức trên vùng đất Bình Chánh – vùng đất giàu truyền thống cách mạng.

Trước đó, Sở đã tổ chức hội thảo khoa học về Khu di tích Dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc, hiện cả hai Khu di tích Dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc và Khu di tích Láng Le - Bàu Cò đều đã được UBND TP.HCM xếp hạng di tích cấp thành phố. Sở đang hoàn thiện hồ sơ để trình Bộ VHTTDL xếp hạng cấp quốc gia đối với hai khu di tích này.

Theo Ban Tổ chức, các ý kiến tại Hội thảo đã làm rõ giá trị lịch sử, vị trí chiến lược của căn cứ Láng Le – Bàu Cò, là “dấu nối” giữa miền Đông và miền Tây Nam Bộ, nơi diễn ra nhiều trận đánh lớn trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và đế quốc Mỹ...

Qua đó, các tham luận khẳng định di tích là minh chứng sống động cho sức mạnh của chiến tranh nhân dân, gắn bó giữa quân – dân, đóng góp nhiều bài học quý giá về nghệ thuật quân sự và truyền thống đoàn kết, kiên cường của người Nam Bộ.

Ông Nguyễn Minh Nhựt đề nghị Phòng Di sản Văn hóa và Trung tâm Bảo tồn Di tích TP.HCM tiếp tục phối hợp với UBND xã Tân Nhựt và các cơ quan, đơn vị liên quan hoàn chỉnh hồ sơ khoa học, trình Hội đồng thẩm định di tích trước ngày 15.11, tiến tới đề xuất xếp hạng Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.

Trong khi chờ xét duyệt, các đơn vị liên quan cần tiếp tục đổi mới phương thức quảng bá, giới thiệu di tích thông qua ứng dụng công nghệ số, thực tế ảo, kể chuyện lịch sử và sáng tác các tác phẩm văn học – nghệ thuật dựa trên tư liệu địa phương, nhằm lan tỏa giá trị di sản đến công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM bày tỏ lòng tri ân các nhân chứng lịch sử, gia đình có công và đội ngũ nhà khoa học đã đồng hành trong công tác nghiên cứu, góp phần khẳng định vị thế xứng đáng của Láng Le – Bàu Cò trong hệ thống 321 di tích lịch sử – văn hóa của TP.HCM, hướng đến việc ghi danh di tích trên bản đồ di sản quốc gia.