Từ những mô hình cụ thể để lượng hóa hiệu quả, chất lượng phong trào

VHO - Chiều 23.8, đoàn công tác BCĐ Trung ương phong trào TDĐKXDĐSVH do Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc về nội dung kiểm tra kết quả thực hiện phong trào trên địa bàn tỉnh Hòa Bình.

Cùng tham gia đoàn công tác có đại diện Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, UBTƯMTTQ Việt Nam, lãnh đạo các Cục, Vụ, đơn vị chức năng thuộc Bộ VHTTDL.

Tiếp và làm việc với đoàn có Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng BCĐ phong trào TDĐKXDĐSVH tỉnh Hòa Bình Nguyễn Văn Toàn; lãnh đạo Sở VHTTDL cùng một số Sở, ban, ngành liên quan.

Nhân tố thúc đẩy những giá trị tích cực

Báo cáo kết quả triển khai thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH trong thời gian qua, Giám đốc Sở VHTTDL, Phó trưởng ban thường trực BCĐ Phong trào tỉnh Hòa Bình Quách Thị Kiều nhấn mạnh, Hòa Bình có truyền thống lịch sử, giàu bản sắc văn hóa các dân tộc, là cái nôi của nền văn hóa Hòa Bình, có nhiều tiềm năng phát triển dịch vụ du lịch.

Thực hiện các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng về văn hóa, trọng tâm là xây dựng đạo đức, lối sống; xây dựng môi trường văn hóa, con người văn hóa, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu không còn phù hợp trong các giai đoạn phát triển mới của đất nước, phong trào TDĐKXDĐSVH đã trở thành một giải pháp quan trọng để vận động nhân dân phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đẩy lùi tệ nạn xã hội, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo; xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, hạnh phúc, tiến bộ; xây dựng làng, thôn, xóm, tổ dân phố văn hóa; xây dựng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa.

“Đã có nhiều chuyển biến tích cực, có chiều sâu trong xây dựng đời sống văn hóa nói chung, nâng cao chất lượng phong trào TDĐKXDĐSVH nói riêng trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, điển hình như: xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, xây dựng và nhân rộng các mô hình văn hóa tiêu biểu, nền nếp…”, Giám đốc Sở VHTTDL Quách Thị Kiều nhấn mạnh.

Với đặc thù một vùng đất giàu bản sắc văn hóa, thời gian qua, Hòa Bình tập trung có các biện pháp bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, tạo động lực, tiềm năng để phát triển du lịch, kinh tế. Bên cạnh đó, hệ thống thiết chế văn hóa trên địa bàn được chú trọng khai thác, phát huy hiệu quả… 

Hòa Bình hiện có 151 BCĐ phong trào TDĐKXDĐSVH xã, phường, thị trấn; 1.482 Ban vận động khu dân cư. Các BCĐ đã triển khai các kế hoạch và đẩy mạnh tuyên truyền, vận động thực hiện nếp sống văn minh hiệu quả. 10/10 huyện, thành phố chỉ đạo làm tốt việc tuyên truyền, vận động thực hiện nếp sống văn minh.

Năm 2023, có 1.989/4.365 đám cưới được tổ chức gọn nhẹ theo nếp sống mới; 933/3.935 đám tang được hỏa táng, xóa bỏ các tập tục lạc hậu; công nhận 1.168/1.482 hương ước, quy ước, 314 hương ước, quy ước đang được chỉnh sửa cho phù hợp với từng khu dân cư; 1.482 đội văn nghệ, biểu diễn được 3.476 buổi. 

Cũng theo báo cáo, năm 2023, tỉ lệ hộ gia đình đạt danh hiệu GĐVH trên địa bàn đạt 88,3%; 96,3% khu dân cư đạt danh hiệu Khu Dân cư văn hóa. 1.327/1.430 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa, đạt tỉ lệ 92.7%... Nội dung hoạt động của phong trào được lồng ghép, kết hợp triển khai sâu rộng, tạo chuyển biến tích cực trong mọi lĩnh vực, tầng lớp nhân dân.

“Phong trào ngày càng đi vào thực chất, có chiều sâu, là hạt nhân thúc đẩy khối đại đoàn kết cộng đồng, phát huy và giữ gìn truyền thống tốt đẹp của mỗi dòng họ, gia đình và cộng đồng dân cư; tăng cường thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước.

Đời sống vật chất, tinh thần được nâng cao, tệ nạn xã hội được ngăn chặn và đẩy lùi. Đặc biệt, những điển hình tiên tiến trong các gia đình, cộng đồng được đề cao, mọi người trân trọng noi theo học tập”, bà Quách Thị Kiều nhấn mạnh.

Tại buổi làm việc, các đại biểu thảo luận, phân tích kết quả đạt được, thẳng thắn chỉ rõ những mặt tồn tại, hạn chế trong thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH trên địa bàn trong thời gian qua.

Việc đánh giá, công nhận các danh hiệu văn hóa trong phong trào ở cơ sở một số nơi còn thực hiện hình thức, chưa đi vào chiều sâu; tỉ lệ đạt danh hiệu khá cao nhưng chưa chất lượng, vẫn còn tình trạng nể nang, chạy theo thành tích.

Công tác kiểm tra, rà soát chưa được thực hiện triệt để, những điều kiện cần thiết phục vụ công tác triển khai phong trào chưa được đáp ứng kịp thời; đội ngũ cán bộ phụ trách thường xuyên thay đổi, ảnh hưởng đến kết quả thực hiện…

Triển khai đồng bộ các giải pháp, nâng chất phong trào

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng BCĐ phong trào tỉnh Hòa Bình Nguyễn Văn Toàn cho biết, phát triển văn hóa nói chung và nâng cao chất lượng phong trào TDĐKXDĐSVH nói riêng là nội dung được lãnh đạo tỉnh Hòa Bình đặc biệt quan tâm. 

“Hòa Bình đã có những rà soát, đánh giá toàn diện về chất lượng phong trào, đặc biệt ở các nội dung giữ gìn, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc, xây dựng các không gian, mô hình văn hóa điểm, phát huy hiệu quả hệ thống thiết chế văn hóa thể thao…, với tinh thần xuyên suốt là lấy văn hóa làm nền tảng cho sự phát triển”, Phó Chủ tịch tỉnh Nguyễn Văn Toàn khẳng định.

 Lãnh đạo tỉnh đề nghị BCĐ Trung ương phong trào "TDĐKXDĐSVH" tiếp tục quan tâm, hỗ trợ địa phương thực hiện hiệu quả phong trào. Đề nghị Bộ VHTTDL tiếp tục quan tâm, tham mưu, trình Chính phủ có các cơ chế, chính sách giúp địa phương triển khai phong trào hiệu quả, tạo dựng môi trường văn hóa lành mạnh, gìn giữ, bảo tồn bản sắc văn hóa riêng có của đồng bào các dân tộc trong tỉnh. Tiếp tục hỗ trợ địa phương kinh phí, trang thiết bị trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới cho các xã vùng khó khăn.

Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở Lương Đức Thắng nhấn mạnh, với những nét đặc thù riêng, văn hóa- con người Hòa Bình là yếu tố quan trọng để tạo nên nền tảng, có giá trị bao trùm cho sự phát triển. Từ góc độ này, Hòa Bình đã sở hữu “chất liệu” quan trọng, cùng với sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt của lãnh đạo tỉnh đã tạo nên những nhân tố cơ bản, quyết định hiệu quả và thành công của phong trào.

Bên cạnh những thuận lợi, ông Lương Đức Thắng đề nghị địa phương tiếp tục đẩy mạnh thực hiện phong trào ở các nội dung cụ thể, đặc biệt chú ý tính thực chất, hiệu quả tác động đến đời sống văn hóa của nhân dân trên địa bàn, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa bản sắc riêng có.

“Chất lượng của phong trào không nằm ở tỉ lệ phần trăm các danh hiệu đạt được mà chính là ở những giá trị tác động tích cực đến đời sống người dân và cộng đồng. Việc tôn vinh, trao tặng từng danh hiệu văn hóa cần được thực hiện trang trọng, không qua loa, hình thức…”, ông Thắng lưu ý.

 Phó Tổng Biên tập Báo Văn Hóa Nguyễn Văn Mười đề nghị địa phương tăng cường hơn nữa công tác truyền thông, từ những giá trị văn hóa bản sắc tạo động lực cho sự phát triển, gắn kết với tăng trưởng kinh tế- du lịch trên địa bàn.

Ghi nhận những ý kiến sát thực tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy biểu dương những kết quả đạt được trong phong trào TDĐKXDĐSVH của tỉnh Hòa Bình trong thời gian qua.

“Phong trào TDĐKXDĐSVH đã được Đảng bộ và chính quyền các cấp tỉnh Hòa Bình quan tâm chỉ đạo kịp thời, có trọng tâm, trọng điểm, từng bước khắc phục những hạn chế, khó khăn trong thực hiện phong trào các giai đoạn trước. Đáng ghi nhận là BCĐ Phong trào tỉnh đã cụ thể hóa các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ và Ban Chỉ đạo TƯ thành nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế- xã hội của địa phương...”, Thứ trưởng ghi nhận.

Lãnh đạo Bộ VHTTDL nhấn mạnh, thời gian qua, việc triển khai thực hiện các tiêu chí về xây dựng gia đình, khu dân cư văn hóa; cơ quan, đơn vị, trường học đạt chuẩn văn hóa; xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh trên địa bàn tỉnh Hòa Bình đã có những chuyển biến mạnh mẽ, đi vào chiều sâu.

Việc xây dựng đời sống văn hóa, môi trường văn hóa lành mạnh đã góp phần tích cực vào quá trình xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa xã hội, giữ vững ổn định quốc phòng và an ninh trên địa bàn. 

Có được những chuyển biến này, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cho rằng, đã có sự vào cuộc đồng bộ, hệ thông, bài bản qua từng cấp. Những kết quả thực hiện phong trào đã không chỉ góp phần quan trọng bảo tồn các giá trị văn hóa, xây dựng môi trường văn hóa mà là sự khẳng định yếu tố văn hóa đã dần trở thành sức mạnh nội lực cho sự phát triển toàn diện, bền vững.

Thứ trưởng đề nghị trong thời gian tới, tỉnh Hòa Bình tiếp tục triển khai bài bản các lĩnh vực của phong trào. Các cấp, ngành đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, vai trò của phong trào, đóng góp vào sự phát triển kinh tế- xã hội chung của tỉnh. 

Tích cực triển khai các giải pháp đồng bộ để nâng cao chất lượng, nội dung của phong trào. Khai thác hiệu quả các đặc trưng văn hóa riêng có của đồng bào các dân tộc, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị trong thực hiện phong trào. Huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong quá trình triển khai thực hiện phong trào; xây dựng kế hoạch cụ thể, gắn trách nhiệm với từng thành viên BCĐ. 

Thứ trưởng  lưu ý, cần chú trọng xây dựng, nhân rộng các mô hình điểm để đánh giá, lượng hóa chuẩn xác hiệu quả phong trào ở từng lĩnh vực cụ thể, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.

“Văn hóa và phong trào TDĐKXDĐSVH cần tiếp tục được xác định là trọng tâm, ưu tiên sự đầu tư, quan tâm trong định hướng phát triển của tỉnh Hòa Bình thời gian tới. Đây sẽ là nguồn lực, động lực, là sức mạnh mềm cho sự phát triển bền vững của địa phương”, Thứ trưởng khẳng định.

Lãnh đạo Bộ cho biết, đối với những đề xuất, kiến nghị của tỉnh, Bộ VHTTDL sẽ tổng hợp trình các cấp có thẩm quyền xem xét giải quyết.

Trước đó, sáng 23.8, đoàn công tác đã tới dâng hương, thăm Di tích Địa điểm Bác Hồ về thăm Tập đoàn sản xuất Chí Hòa (xóm Dốc Phấn, xã Lâm Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình). 

Đoàn đã khảo sát, kiểm tra thực tế tại một số địa chỉ thiết chế văn hóa, di tích trên địa bàn huyện Lương Sơn như: Nhà văn hóa xóm Đồng Chúi và di tích lịch sử Đình Cời trên địa bàn xã Tân Vinh; nhà văn hóa thôn Tân Hòa và di tích chùa Quất Lâm trên địa bàn xã Hòa Sơn.

Đoàn công tác cũng đã có buổi làm việc với lãnh đạo, BCĐ Phong trào TDĐKXDĐSVH huyện Lương Sơn về kết quả thực hiện, những giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả phong trào nhằm tạo động lực cho sự phát triển trên địa bàn huyện trong thời gian tới.