Khẳng định chất lượng, hướng tới độc giả

VHO - Với vai trò là động lực thúc đẩy sự phát triển ngành Xuất bản, Giải thưởng Sách quốc gia không ngừng nâng cao chất lượng tác phẩm dự giải, theo kịp xu hướng hiện đại và đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của công chúng; qua đó, góp phần quan trọng vào việc phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng…

Ba tác phẩm đoạt giải cao nhất đều là sách trong nước

BTC Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ VII cho biết, năm nay có 51/57 NXB tham gia Giải (tăng thêm 10 NXB so với lần thứ VI). Tổng số sách tham dự là 372 tựa sách và bộ sách, với 455 cuốn (tăng 60 tựa sách và 20 cuốn so với kỳ giải trước). Hội đồng sơ khảo đã chọn ra 64 cuốn sách tiêu biểu từ các tác phẩm xuất sắc do hơn 51 đơn vị gửi dự thi.

Các tác phẩm năm nay nổi bật về cả nội dung lẫn hình thức, phản ánh sự đa dạng trong chủ đề và phong cách. Nhiều tác giả đã khai thác những vấn đề thời sự được công chúng quan tâm, minh chứng cho sự năng động của thị trường sách Việt Nam. Đồng thời, độc giả trong nước ngày càng có cơ hội tiếp cận với các tác phẩm chất lượng cao.

Đáng chú ý, ba giải A đều được trao cho các tác phẩm trong nước. Mỗi cuốn sách đại diện cho một lĩnh vực khác nhau, thể hiện sự phong phú trong danh mục đề cử. Ông Tống Văn Thanh, Vụ trưởng Vụ Báo chí - Xuất bản, Ban Tuyên giáo Trung ương, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam nhận định: “Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia 2024 đã làm việc nghiêm túc, khoa học. Các tiểu ban đã trải qua quá trình cân nhắc kỹ lưỡng để lựa chọn ra những tác phẩm xứng đáng nhất. Nhờ vậy, mỗi cuốn sách đoạt giải A đều tiêu biểu cho lĩnh vực của mình”.

Trong số 58 tác phẩm, bộ sách Gia Định - Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh dặm dài lịch sử của nhà nghiên cứu 104 tuổi Nguyễn Đình Tư được Hội đồng chấm giải đánh giá cao và đề nghị trao giải A. Công trình thể hiện một cách đầy đủ các giai đoạn phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh từ khởi thủy năm 1698 đến năm 2020, bao quát nhiều lĩnh vực, khía cạnh. Hơn 20 năm qua, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư dồn tâm sức đi khắp các thư viện, Trung tâm lưu trữ Quốc gia II ở TP.HCM để tập hợp tài liệu cho tác phẩm.

Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam nhận xét: “Bộ sách là công trình đồ sộ với hơn 1.600 trang, thể hiện tình yêu, tâm huyết của tác giả. Trong khi các công trình tương đương có hàng chục người biên soạn, thì tác giả Nguyễn Đình Tư miệt mài nghiên cứu, viết sách một mình. Bộ sách tuy còn một số sai sót, nhưng không quá lớn, không ảnh hưởng đến giá trị tác phẩm…”.

Hướng tới độc giả, thúc đẩy văn hóa đọc

Lần đầu tiên, Giải thưởng Sách quốc gia xuất hiện hạng mục Sách được bạn đọc yêu thích với 4 đề cử: Chuyện con mèo dạy hải âu bay (Luis Sepúlveda, dịch giả Phương Huyền); Mùa hè không tên (Nguyễn Nhật Ánh); Người thầy (Nguyễn Chí Vịnh); Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu (Rosie Nguyễn). Trước đó, Hội Xuất bản Việt Nam đã tổ chức tiếp nhận đề cử của bạn đọc trên Trang thông tin chính thức về Giải thưởng Sách quốc gia tại Cổng thông tin điện tử của Hội Xuất bản Việt Nam. Sau hơn một tháng, BTC đã nhận được trên 100 cuốn sách do bạn đọc đề cử và đã lựa chọn được 17 cuốn sách vào vòng tiếp theo.

Giải thưởng Sách quốc gia năm nay ghi nhận sự đa dạng đề tài, từ chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp 4.0 đến văn hóa, lịch sử, giải trí... Theo ông Nguyễn Nguyên, số lượng sách và NXB tham gia tăng đáng kể, đặc biệt trong lĩnh vực y dược và chuyển đổi số. Xu hướng này phản ánh sự cân bằng giữa giá trị chuyên môn và tính đại chúng trong ngành Xuất bản.

BTC cũng nhấn mạnh vai trò vinh danh tinh hoa thế giới và bảo tồn tri thức truyền thống, vì vậy, tỷ lệ sách dịch chiếm gần 40%, đã cho thấy nỗ lực hội nhập và phát triển của ngành Xuất bản nước nhà. Theo ông Đỗ Quang Dũng, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, sự phong phú này khẳng định vai trò quan trọng của Giải thưởng trong khuyến đọc và phù hợp nhịp sống hiện đại.

“Giải thưởng cũng hướng tới việc thúc đẩy các xu hướng mới trong ngành Xuất bản, những định dạng sách giúp độc giả dễ dàng tiếp cận thông tin và phù hợp với nhịp sống hiện đại. Hiện nay, BTC Giải đặc biệt quan tâm tới dòng sách tinh gọn, sách tóm lược đang được ưa chuộng trên thế giới”, ông Đỗ Quang Dũng cho biết.

Có thể thấy rằng, cùng với sự tôn vinh tác giả, tôn vinh tri thức, Giải thưởng Sách quốc gia ngày càng có những đóng góp quan trọng trong việc lan tỏa sách hay và là hoạt động khuyến đọc thiết thực trong bối cảnh hiện nay.