Giải thưởng Sách quốc gia 2024 sẽ có nhiều điểm mới

VHO - Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ TT&TT) đã phối hợp với Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức Hội nghị quán triệt các quyết định của Bộ TT&TT phê duyệt Điều lệ, Quy chế Giải thưởng Sách quốc gia.

Theo thống kê từ Cục Xuất bản, In và Phát hành, trong suốt các mùa giải, giải thưởng tiếp nhận 1.659 cuốn sách, 70% là sách trong nước, 30% là sách nước ngoài. Cứ qua mỗi năm tỉ lệ sách nước ngoài lại tăng lên.

Theo thông tin bước đầu từ Hội Xuất bản Việt Nam, số lượng sách dịch dự giải năm nay tính đến hết tháng 4 năm 2024 xấp xỉ 50%. Vì thế, việc tách giải là rất cần thiết nhằm ưu tiên tôn vinh đóng góp, sáng tạo của các tác giả trong nước, đồng thời vẫn bảo đảm yêu cầu tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại qua sách dịch, nhất là ở mảng sách khoa học và công nghệ.

Theo đó, Điều lệ, Quy chế mới của Giải thưởng Sách quốc gia có một số nội dung mới đáng chú ý. Cụ thể, sẽ có 2 giải A cho 1 sách viết bằng tiếng Việt và 1 sách dịch từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt; 5 giải được bạn đọc yêu thích cho 5 mảng sách; đối tượng được đề cử giải thưởng có mở rộng với sự đề cử của Cục Xuất bản, In và Phát hành, cơ quan báo chí và truyền thông, bạn đọc…; tặng thưởng cho biên tập viên, họa sĩ có đóng góp trực tiếp vào cuốn sách, bộ sách được giải A; dành 10% tổng kinh phí tài trợ cho công tác truyền thông…

Giải thưởng cũng hướng tới các cuốn sách tóm tắt ngắn (một sản phẩm đang trở thành xu hướng trong ngành xuất bản) và các cuốn sách về kỹ năng. Bởi hiện nay, các cuốn sách kỹ năng trên thị trường rất nhiều nhưng chất lượng chưa ổn định vì vậy cần có những tác phẩm được thẩm định, đánh giá qua giải thưởng lần này.

Nhấn mạnh tại Hội nghị, ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành cho biết, những năm gần đây, xu hướng sách dịch ngày càng tăng lên. Vì vậy, việc nhìn nhận về dòng sách này là cần thiết. Tổng giải thưởng năm nay sẽ tăng lên bởi chúng ta tăng số lượng giải khuyến khích, tăng số lượng giải A.

Đặc biệt, qua các mùa giải trước, có ý kiến cho rằng nhiều cuốn sách được giải mang tính hàn lâm, xa lạ với công chúng. Do đó, mùa giải năm nay sẽ có thêm hạng mục sách được độc giả yêu thích.

Tiêu chí của một cuốn sách thu hút độc giả bao gồm: số lượng phát hành, tính khoa học thực tiễn và tư tưởng chính trị, tính lan tỏa, thiết kế. Việc đo lường sức ảnh hưởng trong tính lan tỏa sẽ được thực hiện bằng nhiều biện pháp khác nhau.

Ông Nguyễn Nguyên cũng nhấn mạnh, các nhà xuất bản có tác phẩm đoạt giải cần chú trọng đến công tác quảng bá sách sau giải thưởng. Không thể để tình trạng tác phẩm đoạt giải, trao thưởng xong rồi lại cất đi như những năm trước đó, cần có giải pháp để đưa sách gần hơn với độc giả, tiếp tục lan tỏa văn hóa đọc.

Tại hội nghị, các đại biểu là đại diện các nhà xuất bản, đối tác liên kết, cơ quan báo chí cơ bản đồng tình với những điểm đổi mới về Điều lệ, Quy chế mới được ban hành.

Một số ý kiến của các đại biểu tập trung thảo luận về các vấn đề như: Thành lập kênh truyền thông riêng cho Giải thưởng Sách quốc gia; cần có hướng dẫn về phân bổ tiền giải thưởng cho các thành phần làm ra cuốn sách, bộ sách; bổ sung khen thưởng cho người hiệu đính; sớm tóm tắt các nội dung của các cuốn sách đoạt giải dưới hình thức sách điện tử; tạo ra các diễn đàn để giới thiệu các tác giả và tác phẩm đoạt giải…

Tiếp thu những ý kiến đóng góp của các đại biểu, đại diện các NXB về những vấn đề còn vướng mắc, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên cho biết, sẽ sớm có những biện pháp, cơ chế phù hợp để Giải thưởng Sách quốc gia ngày một tốt hơn, hiệu quả hơn, có sức lan tỏa trong xã hội.