Văn hóa & Suy ngẫm

VHO-  Karl Marx từng nói: “Chỉ có một môn khoa học là Khoa học Lịch sử” với hàm ý: Bất cứ sự vật nào cũng có quá trình hình thành và phát triển của nó, đó là lịch sử, và phải hiểu biết quá trình đó mới nghiên cứu được một sự vật cụ thể ở thời điểm cụ thể, đó là “Phương pháp luận Sử học”. Trong hoàn cảnh mới giành được độc lập sau 80 năm bị thực dân đô hộ, hơn 90% người dân mù chữ, để có thể đứng lên bảo vệ nền độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi “Dân ta phải biết sử ta” vì Người hiểu rất rõ khi đã “tường gốc tích nước nhà Việt Nam” thì đó là sức mạnh vô song, có thể đánh bại bất kỳ kẻ xâm lược nào…

VHO-  Những ngày qua, dư luận dậy sóng trước câu chuyện của một phụ huynh có con học lớp 9 được giáo viên mời đến và đề nghị viết đơn “xin cho con không thi vào lớp 10” chỉ vì cháu có học lực trung bình khá! Cụ thể, giáo viên yêu cầu những em học không thật tốt phải đăng ký xét tuyển vào các trường tư, các trung tâm giáo dục thường xuyên hoặc cam kết không thi vào lớp 10.

VHO-  Mới đây, vụ việc “cứu người tai nạn giao thông bị nghi ngờ là thủ phạm” khiến cộng đồng mạng xôn xao bởi tình huống éo le, dở khóc dở cười. Theo đó, vào sáng ngày 16.4, tại hầm nối đường Trần Duy Hưng và Đại lộ Thăng Long (Hà Nội), thời điểm trời đang đổ mưa và dòng phương tiện di chuyển rất đông, một chiếc xe máy do sơ ý đã đâm vào đuôi ô tô và ngã ra đường, kéo thêm hai chiếc xe máy nữa bị vạ lây.

VHO-  Trong số này Văn Hóa có bài trao đổi với TS Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội để khép lại loạt bài “Báo động cách ứng xử với di sản kiến trúc - nghệ thuật”, bởi ông còn là cựu Giám đốc Sở VHTT Hà Nội. Và ông đã có lý khi cho rằng, “tôi không phải người làm nghiên cứu hay nhà quản lý có tư duy ôm khư khư quá khứ, cũng không phải người hoài cổ.

VHO- Gần đây, quá trình toàn cầu hóa càng trở nên mạnh mẽ hơn cùng với sự phát triển của phương tiện truyền thông mới khiến thế giới trở thành một “ngôi làng toàn cầu” và thúc đẩy quá trình tiếp biến, biến đổi văn hóa nhanh hơn: Phương thức giải trí mới tràn đến dồn dập, lan tỏa nhanh chóng, rộng khắp từ thành thị đến nông thôn.

VHO-  Ngày 6.4.2022, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 12-KL/TW về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Kết luận đề cập đến nhiều vấn đề quan trọng trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, và nội dung được nhấn mạnh, được dư luận quan tâm là yêu cầu từng bước mở rộng phạm vi phòng, chống tham nhũng ra khu vực ngoài nhà nước.

VHO-  Thật khó xác định được tín ngưỡng thờ cúng Quốc Tổ Hùng Vương có từ thời điểm nào. Từ tập quán và tín ngưỡng dân gian thờ cúng Tổ tiên được hóa thân vào một biểu tượng mang tính quốc gia, hình thành cùng quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Buổi đầu là tín ngưỡng mang tính dân gian của cộng đồng dân cư sống trong các làng xã quanh vùng đất sau này được tôn vinh là Đất Tổ (nay là Phú Thọ), sau lan tỏa rộng cùng với quá trình hoàn thiện lãnh thổ và cộng đồng quốc gia.

VHO- Thời gian qua, rất nhiều bạn trẻ bị trầm cảm do áp lực học hành, thi cử và nhiều trường hợp đã tìm đến cái chết như một sự “giải thoát”. Nguyên nhân dẫn đến phản ứng tiêu cực trên là do các em đang phải gánh trên vai quá nhiều kỳ vọng, trong khi gia đình lại không biết cách tạo ra môi trường học tập an toàn, lành mạnh, và đặc biệt là không quan tâm đến các biểu hiện bất thường khi con em mình rơi vào trạng thái trầm cảm, u uất… để có biện pháp xử lý kịp thời.

VHO- Trong lịch sử phát triển xã hội loài người, có hai phương pháp cai trị là “pháp trị và đức trị”. Cả hai phương pháp cùng tồn tại nhưng dường như khi kinh tế - xã hội phát triển càng cao thì pháp trị cũng càng được nâng cao. Điều đó thể hiện ngay trong lịch sử hiện đại của Việt Nam.

VHO-  Tôi tin chắc tất cả chúng ta đều rất đau lòng với vụ việc nam sinh 16 tuổi nhảy lầu tự vẫn tại chung cư Văn Phú Victoria (quận Hà Đông, Hà Nội). Đây không phải là lần đầu tiên tình trạng này xảy ra và cho chúng ta thấy những báo động đối với hiện tượng tự tử trong giới trẻ, đặc biệt là thiếu niên tuổi mới lớn.

VHO-  Thời gian qua, nhiều phim điện ảnh và truyền hình nước ngoài có hình ảnh “đường lưỡi bò” phi pháp, xâm phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam đã bị cơ quan chức năng phát hiện, cấm chiếu. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều trang mạng chia sẻ, lan truyền những sản phẩm độc hại này.

VHO- Thời gian qua, nhiều vụ việc bạo lực học đường xảy ra gây hoang mang, lo lắng cho phụ huynh học sinh. Khi vụ việc bạo lực học đường xảy ra, không chỉ đơn thuần là mâu thuẫn nội bộ của những học sinh cùng lớp hoặc cùng trường mà còn là của cả học sinh đã bỏ học; có trường hợp, học sinh trong trường rủ rê, lôi kéo hoặc nhờ vả đối tượng xã hội đen vào tận trường học để đe dọa, đánh đập học sinh. Nhiều vụ việc bạo lực học đường xảy ra có sử dụng các loại hung khí nguy hiểm gây ra thương tích cho học sinh.

VHO- Bước sang mùa thứ 12, chương trình Sao nhập ngũ ngày càng chứng tỏ sức hút đối với khán giả truyền hình, đặc biệt lập được nhiều thành tích “khủng” ngay từ những tập đầu tiên công chiếu và đến giờ vẫn không hề có dấu hiệu hạ nhiệt. Tuy nhiên mới đây, trong tập 2, ê kíp sản xuất đã vấp phải những ý kiến trái chiều khi lồng ghép hiệu ứng nhạc không phù hợp.

VHO- Hiện nay, một số người hoạt động nghệ thuật hay còn gọi là giới showbiz thường xuyên có những hành động, phát ngôn trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Đặc biệt là có những “ngôi sao”, người nổi tiếng còn có các hành vi vi phạm pháp luật khá nghiêm trọng như công khai xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác trên mạng xã hội, cổ vũ, khuyến khích những việc làm phản cảm, thậm chí nguy hiểm cho cộng đồng hoặc có hành vi lừa đảo trong kêu gọi từ thiện, quảng cáo sai sự thật…

VHO-  Các cụ ta vẫn dạy rằng “tốt gỗ hơn tốt nước sơn” để răn dạy con cháu hãy biết coi trọng phẩm chất tốt đẹp bên trong hơn là vẻ hào nhoáng bên ngoài, đừng chạy theo những thứ phù phiếm mà làm mất đi giá trị nhân bản của một con người. Tuy nhiên ngày nay, lớp trẻ lại quan niệm “đẹp nhân tạo còn hơn xấu tự nhiên”. Họ dám thể hiện cái tôi, dám phấn đấu để đạt được những gì mình mong muốn, từ trau dồi kiến thức bên trong lẫn hoàn thiện vẻ đẹp bên ngoài.

VHO-  Mấy hôm gần đây, mạng xã hội lan truyền nhanh chóng những thông tin liên quan đến ca sĩ H.H. Những gì liên quan đến H.H đều được xới tung như thế người ta lần tìm, chắp nối thông tin để giải thích cho sự việc. Nhiều người vì tò mò, nhiều người hả hê, nhiều người áy náy, nhiều người thấy kỳ cục. Có lẽ câu chuyện đã bị đẩy đi quá xa so với những gì vốn có và chúng ta cần nghĩ nhiều hơn đến trách nhiệm xã hội của người nghệ sĩ cũng như cách thức xã hội tôn trọng đời tư nghệ sĩ.

VHO-  Cho đến tối muộn ngày 17.3, ông Nguyễn Thế Anh, Chủ tịch UBND huyện Thiệu Hóa, “sếp” trực tiếp của chủ đầu tư dự án tu bổ, tôn tạo di tích đền thờ Lê Văn Hưu, vẫn khẳng định với Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, rằng “việc tôn tạo không làm mất đi Giếng Ngọc và phù hợp với dự án được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, phù hợp với quy hoạch bảo tồn di tích và theo thoả thuận thiết kế bản vẽ thi công, tu bổ, tôn tạo di tích của Cục Di sản văn hóa”.

VHO- Những năm gần đây, phương tiện truyền thông đại chúng hay đưa tin về trường hợp có những người đang sống ở đô thị, làm đúng ngành nghề, có thu nhập tốt nhưng lại bỏ phố về quê để sinh sống bằng nghề nông và gọi đó là “xu hướng, trào lưu”. Trong bài viết này, chúng ta hãy tìm hiểu cả hai chiều hướng: Bỏ quê ra phố và bỏ phố về quê trong những hoàn cảnh cụ thể.

VHO-  Đẩy mạnh du lịch rừng trên cơ sở phát huy di sản văn hóa bản địa là một trong những hướng phát triển rất được du khách nước ngoài ưa chuộng, tuy nhiên thị trường này vẫn còn bỏ ngỏ, hoặc đang manh nha nhưng thiếu tính bền vững. Đáng chú ý, vấn đề bảo vệ môi trường, phát huy di sản văn hóa bản địa chưa được chú trọng, thành ra du lịch đi đường du lịch, còn di sản vẫn đi đường di sản, chưa có sự kết hợp để tạo ra hiệu quả…

VHO-  Môi trường văn hóa cơ sở là một tổng thể các giá trị văn hóa, thiết chế và cảnh quan văn hóa, sản phẩm và dịch vụ văn hóa,... giúp hình thành nên văn hóa cá nhân, cộng đồng ở cơ sở. Vì vậy, môi trường văn hóa được xem như thiên nhiên thứ hai, là vườn ươm tạo nên nhân cách văn hóa của con người từ chính mỗi cộng đồng.