Xây dựng thị trường nghệ thuật Việt Nam chuyên nghiệp, lành mạnh và hội nhập

VHO - Sáng 25.10, tại Hà Nội, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam (Bộ VHTTDL) đã tổ chức hội thảo “Phát triển thị trường nghệ thuật ở Việt Nam: Thực trạng và giải pháp”.

Hội thảo thu hút sự tham gia cả đông đảo các nhà quản lý, nhà khoa học và giới chuyên môn nhằm nhận diện các vấn đề về thực trạng và xu thế phát triển của thị trường nghệ thuật Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp phát triển thị trường nghệ thuật Việt Nam một cách lành mạnh và bền vững trong bối cảnh của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và kỷ nguyên kỹ thuật số.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, PGS. TS. Đỗ Thị Thanh Thủy, Trưởng ban Nghiên cứu Văn hóa (Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam) nhấn mạnh, thị trường nghệ thuật tại Việt Nam đang trải qua quá trình hình thành và phát triển vững chắc.

Sự phong phú về nội dung lẫn hình thức của các sản phẩm, dịch vụ nghệ thuật không ngừng được nâng cao, nhằm đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ đa dạng của công chúng trong nước.

Các sản phẩm, dịch vụ ngày càng phong phú về nội dung và hình thức, đáp ứng nhu cầu đa dạng của các tầng lớp nhân dân trong nước và bắt đầu vươn ra thế giới. Tuy nhiên, thị trường nghệ thuật vẫn đang trong giai đoạn phát triển ban đầu tồn tại nhiều điểm nghẽn và lực cản.

Điều này đòi hỏi Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý, đồng thời thiết lập và bảo đảm sự đồng bộ giữa các thành tố, cấu trúc thị trường.

Qua đó, hướng tới xây dựng thị trường nghệ thuật Việt Nam chuyên nghiệp, lành mạnh và bền vững, thúc đẩy sự liên thông trong chuỗi chu trình sản xuất, tạo hệ sinh thái gắn kết giữa các chủ thể và tác nhân liên quan, nâng cao giá trị đa chiều và sức lan tỏa của nghệ thuật Việt Nam trong bối cảnh kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và kỷ nguyên kỹ thuật số.

Tham luận của các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà quản lý, nghệ sĩ, doanh nhân và những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật… đã nhận diện, phân tích thực trạng, xu thế và giải pháp phát triển thị trường nghệ thuật Việt Nam một cách lành mạnh và bền vững. Trong đó, tập trung vào 3 lĩnh vực đại diện là điện ảnh, hội họa và các chương trình, sự kiện âm nhạc trực tiếp.

Nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm cho biết, năm 2025 thị trường điện ảnh Việt Nam tiếp tục trải qua giai đoạn tăng trưởng vượt bậc và lập nên vài kỷ lục mới, song vẫn còn nhiều hạn chế cần được khắc phục, nếu muốn xây dựng một ngành công nghiệp điện ảnh bền vững và có khả năng cạnh tranh trong khu vực châu Á hoặc trên toàn cầu.

“Trong 6 tháng đầu năm, phòng vé trong nước đã thu về 3.017 tỷ đồng, tăng gần 270 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng trưởng mạnh nhất của điện ảnh Việt kể từ sau đại dịch”, ông Lâm nói.

Trong giai đoạn này, khoảng 130 phim được phát hành tại rạp, trong đó có 19 phim Việt thuộc các thể loại: kinh dị, tâm lý, tình cảm, gia đình, hoạt hình và hành động. Mặc dù chiếm chưa đến 1/6 tổng số phim phát hành, phim Việt đã mang về 1.800 tỷ đồng, chiếm 67% thị phần…

“Hợp tác sản xuất quốc tế vẫn là một giải pháp hiệu quả đối với điện ảnh Việt”, ông Lâm đề xuất. Nhiều bộ phim hợp tác với Hàn Quốc đã gặt hái được những thành công đáng khích lệ, như Mang mẹ đi bỏ.

Việt Nam còn được hưởng lợi từ công nghệ làm phim hiện đại và mạng lưới toàn cầu của Hàn Quốc, trong khi Hàn Quốc tận dụng được thị trường tăng trưởng mạnh và nguồn nhân lực địa phương, một mô hình hợp tác đôi bên cùng có lợi. Bên cạnh đó là Thái Lan, Ấn Độ… đang trở thành đối tác quốc tế hợp tác sản xuất với Việt Nam để sản xuất những bộ phim mang đậm đậm dấu ấn Việt Nam.

Thị trường nghệ thuật đối mặt khủng hoảng kinh tế

VHO - Theo Báo cáo thị trường nghệ thuật thường niên mới nhất của Art Basel và UBS, thị trường nghệ thuật toàn cầu đã trải qua giai đoạn sụt giảm mạnh. Cụ thể, năm 2024, doanh số bán tác phẩm nghệ thuật và đồ cổ trên toàn cầu đã giảm 12%, ước tính đạt 57,5 tỷ USD.

Đề cập về hợp tác trong hành trình hồi hương các sưu tập hội họa, TS. Phạm Lan Hương, Trường Đại học Văn hóa TP. Hồ Chí Minh chia sẻ, đây không chỉ là kết quả của nỗ lực bảo tồn di sản đơn thuần, mà là thành quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước, các thiết chế văn hóa và cơ sở đào tạo chuyên ngành văn hóa, di sản.

Từ năm 2018 - 2025, Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện 3 đợt tiếp nhận các bộ sưu tập hội họa quý hiếm từ Pháp với sự giúp đỡ trực tiếp của các trí thức người Việt sinh sống tại Pháp.

Sưu tập gồm các tác phẩm của họa sĩ Lê Thị Lựu - nữ họa sĩ Việt Nam đầu tiên tốt nghiệp Trường Mỹ thuật Đông Dương; các tác phẩm của họa sĩ Lê Bá Đảng - nghệ sĩ Việt có tầm ảnh hưởng quốc tế; và sưu tập Từ mỹ thuật Đông Dương đến mỹ thuật Gia Định gồm tác phẩm của các danh họa tiêu biểu Việt Nam.

TS. Phạm Lan Hương tin tưởng, từ hành trình hồi hương này, có thể khẳng định giá trị văn hóa khi được kết nối bằng tri thức, niềm tin và tình yêu sẽ không bao giờ bị giới hạn bởi biên giới địa lý.

Những bức tranh trở về từ Paris không chỉ là hiện vật, mà là ký ức sống động, minh chứng cho sức mạnh của nghệ thuật khi có sự chung tay của hợp tác quốc tế, của hàn gắn, kiến tạo và lan tỏa giá trị nhân văn bền vững.