“Thắp lửa” cho văn chương trẻ

VHO - Sáng ngày 21.10, Sở VHTT TP.HCM phối hợp cùng Hội Nhà văn TP.HCM tổ chức tọa đàm “Sức trẻ văn chương phương Nam”. Sự kiện là hoạt động chính trong khuôn khổ chương trình kỷ niệm 50 năm nền văn học, nghệ thuật TP.HCM sau ngày đất nước thống nhất (30.4.1975 - 30.4.2025)

Sự kiện quy tụ các tác giả trẻ tài năng, từng gặt hái giải thưởng uy tín của Hội Nhà văn TP.HCM và Hội Nhà văn Việt Nam. Tại đây, các cây bút đã cùng chia sẻ về hành trình sáng tạo, cảm hứng và vai trò của người cầm bút trong bối cảnh văn học đương đại. Qua đó, khích lệ thế hệ kế thừa, tiếp nối và phát huy rạng rỡ giá trị văn chương phương Nam trong dòng chảy chung của đất nước.

Nhà văn Trịnh Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn TP.HCM khẳng định, tọa đàm không chỉ là cầu nối giữa các thế hệ mà còn là "cú hích" khơi dậy niềm đam mê và tinh thần trách nhiệm. Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp nối truyền thống văn chương phương Nam, nơi kết tinh tình yêu con người, quê hương cùng khát vọng đổi mới.

So sánh văn chương trẻ TP.HCM như những cơn sóng nối tiếp nhau nhưng không đè nén, nhà văn Võ Thu Hương nhận định môi trường sáng tác ở thành phố cho phép mọi người tự do thể hiện cá tính. Bên cạnh đó, lượng độc giả văn chương đông đảo tại TP.HCM chính là một “cú hích” quan trọng, tiếp thêm động lực cho người viết trẻ.

Còn với nhà văn Bùi Tiểu Quyên, người nhập cuộc sớm vào dòng chảy văn chương trẻ trong vai trò kép, vừa viết văn và làm báo, cô ví văn chương thành phố như một dòng chảy liên tục được bồi đắp và tiếp nối qua nhiều thế hệ.

Với sự quan sát của mình, nhà văn Bùi Tiểu Quyên cho rằng, sự sáng tạo và đề tài trong tác phẩm của văn chương trẻ TP.HCM là vô cùng rộng lớn. Đa phần các tác giả đến từ nhiều tỉnh thành trên cả nước, điều này làm nên sự đa dạng, nhiều chiều kích trong tác phẩm với âm hưởng của nhiều vùng miền.

Hơn nữa, việc được tiếp cận thành tựu khoa học, công nghệ đã giúp trường tư tưởng và nội tâm trong trang viết của người trẻ được mở rộng, bắt kịp hơi thở cuộc sống đương đại. Chính sự đa dạng này đã tạo nên sức sống mãnh liệt, mang tới những điều mới mẻ mà độc giả có thể tìm thấy.

Trong hành trình sáng tạo đầy cơ hội ấy thì cũng không ít thử thách đã và đang đặt ra cho các cây bút trẻ. Tuy nhiên, đa phần các khách mời đều cho rằng tác giả trẻ đã không ngần ngại đối diện với áp lực từ công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI). Thay vì lo ngại, họ coi đây là cơ hội để khẳng định giá trị cốt lõi của con người.

Nhà văn Nguyễn Đinh Khoa nhấn mạnh: “AI không thể thẩm thấu môi trường sống để tạo ra những đề tài chân thực”. Bởi lẽ cảm xúc nội tâm và trải nghiệm sống vẫn là yếu tố không thể thay thế. Văn chương vì thế không chỉ là ghi chép mà còn phản ánh những biến động trong tâm hồn con người giữa đô thị năng động, giúp các cây bút TP.HCM nổi bật với biên độ sáng tạo rộng, từ cội nguồn đến khám phá giá trị mới mẻ, tạo nên dư âm đa tầng.

Tiến sĩ Hồ Khánh Vân cũng lạc quan cho rằng, văn hóa đọc đang hồi sinh giữa sức ép của nghe nhìn và AI. Cô nhấn mạnh: “Văn học không lạc hậu, nó sâu sắc hơn, giúp con người suy tư về giá trị tồn tại”.

Kết thúc toạ đàm, nhà văn Bích Ngân cũng thông tin về một hình thức sáng tạo và thú vị sắp được triển khai, đó là Trường Cao đẳng Sài Gòn sẽ phối hợp với Hội Nhà văn TP.HCM và Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM, tổ chức cuộc thi văn chương cho cả sinh viên ngành kỹ thuật, ngành công nghệ thông tin.