Hòa nhạc “As One: An Orchestral Journey – Hợp Tấu” tối 25.9: Một hành trình giao hưởng đa sắc thái

VHO - Tối 25.9 tại Nhà hát Hồ Gươm, hòa nhạc “As One: An Orchestral Journey – Hợp Tấu” của Dàn nhạc Giao hưởng Mặt Trời (SSO) tôn vinh tinh thần hợp tấu – nơi những cá tính âm thanh khác biệt hòa quyện để tạo nên một hành trình giao hưởng đa sắc thái và giàu sức sống.

Trong nghệ thuật giao hưởng, hợp tấu không chỉ là kỹ thuật biểu diễn, mà còn là linh hồn của âm nhạc. Đó là sự gặp gỡ giữa những tiếng nói khác nhau, mỗi nhạc cụ giữ bản sắc riêng nhưng cùng lắng nghe và nâng đỡ nhau để hình thành một chỉnh thể lớn hơn.

Từ những giai điệu đồng thanh thời Trung Cổ đến những đối thoại đa bè thời Baroque, rồi trở thành hình thức giao hưởng hùng hậu của thế kỷ XVIII, tinh thần ấy vẫn không thay đổi: âm nhạc chỉ thật sự trọn vẹn khi cái riêng và cái chung cùng song hành.

Chính cảm hứng ấy đã được Dàn nhạc Giao hưởng Mặt Trời (SSO) chọn làm chủ đề cho buổi hòa nhạc tháng 9 – “As One: An Orchestral Journey – Hợp Tấu”, diễn ra lúc 20h00 ngày 25/9/2025 tại Nhà hát Hồ Gươm dưới sự chỉ huy của Giám đốc Âm nhạc Olivier Ochanine.

Nếu giao hưởng là một bức tranh đa sắc, thì hành trình lần này sẽ cho khán giả lần lượt gặp gỡ từng “mảng màu” riêng biệt. Mở đầu là “As One” của Gene Koshinski – một tác phẩm đương đại dành cho bộ gõ.

Ở đây, trống, thanh gõ, và các loại nhạc cụ gõ sẽ trở thành những “người đối thoại” bằng tiết tấu, lúc rộn ràng, khi lại ngắt nhịp dứt khoát. Koshinski đã khai thác bộ gõ như “nhịp tim” nguyên thủy của âm nhạc, mang lại nguồn năng lượng với sự kịch tính dồn dập lan tỏa ra khắp khán phòng.

Tiếp nối là “Brass Quintet No. 1” của Victor Ewald, một trong những tác phẩm đầu tiên viết riêng cho ngũ tấu đồng, khẳng định vị thế của bộ nhạc cụ vốn gắn liền với nghi lễ và quân nhạc.

Ewald khéo léo phô diễn khí chất kép của kèn đồng: trumpet và trombone vang vọng như tiếng gọi xung trận, trong khi horn và tuba lại ngân lên những giai điệu dịu dàng, trữ tình. Sự đối lập ấy bổ trợ cho nhau, giống như những mảng sáng tối trong một bức họa.

Nếu kèn đồng tỏa sáng bằng sự hùng tráng, thì bộ kèn gỗ lại quyến rũ khán giả bằng nét duyên dáng và dí dỏm. Trong “Trois pièces brèves”, Jacques Ibert tái hiện không khí Paris những năm 1930 bằng ba khúc nhạc ngắn gọn và tinh tế. Flute, oboe, clarinet, bassoon và horn liên tục tung hứng, đối thoại, gợi ra một nét hài hước thanh lịch kiểu Pháp. Từng câu nhạc nhẹ nhàng mà thông minh, khiến bộ kèn gỗ trở thành một tập thể sinh động và duyên dáng như chính đời sống đô thị Paris thời ấy.

Âm nhạc sau đó lắng lại trong vẻ đẹp trữ tình của bộ dây với “Ancient Airs and Dances Suite No. 3” của Ottorino Respighi. Lấy cảm hứng từ những khúc ca và vũ khúc thời Phục hưng, Respighi khoác cho chúng một diện mạo mới bằng hòa âm thế kỷ XX.

Những giai điệu cổ xưa được hồi sinh trong âm sắc mềm mại, đằm thắm: violin và viola ngân nga như khúc hát xa xưa, cello và contrabass tạo nền âm trầm ấm áp. Bộ dây – trái tim của dàn nhạc trở thành người dẫn chuyện, đưa khán giả vào không gian trữ tình giàu chất thơ.

Cao trào của đêm nhạc là Symphony No. 4 “Italian” của Felix Mendelssohn – một trong những kiệt tác giàu sức sống nhất của thời kỳ lãng mạn. Được thai nghén trong chuyến đi đến nước Ý, bản giao hưởng chan chứa ánh nắng Địa Trung Hải, nhịp bước hành hương và những điệu nhảy dân gian cuồng nhiệt.

Toàn bộ dàn nhạc được huy động từ chương đầu đến cuối: bộ gõ khẳng định nhịp trống hành khúc, đồng rền vang khí thế, gỗ khẽ thì thầm dí dỏm, dây trải rộng nền nhạc mềm mại. Tất cả cùng hòa vào một hợp tấu lớn, nơi từng cá tính âm thanh tìm thấy vị trí riêng và cùng cất tiếng ca trong niềm hân hoan rực rỡ.

Điều khiến “As One: An Orchestral Journey – Hợp Tấu” đặc biệt không chỉ là sự đa dạng của nhạc mục, mà là cách SSO cấu trúc để nhấn mạnh vào tinh thần hợp tấu. Khán giả không cần kiến thức nhạc lý sâu xa để cảm nhận, chỉ cần mở lòng và lắng nghe để âm nhạc sẽ tự kể câu chuyện của mình.