Giữa Mạc Tư Khoa nghe “Tre xanh, xanh tự bao giờ…”

VHO - Tối ngày 18.9, tại Live Arena đã diễn ra buổi ghi hình Intervision 2025. Mặc dù chưa bước vào cuộc thi tuy nhiên công chúng yêu nhạc phần nào hình dung được quy mô, tầm vóc cũng như màn trình diễn của các thí sinh. Màn trình diễn nhạc phẩm “Phù Đổng Thiên Vương” của ca sĩ Đức Phúc gây ấn tượng mạnh cả thanh lẫn hình và đem đến cảm xúc khó tả.

Live Arena là trung tâm biểu diễn đa năng hiện đại bậc nhất châu Âu, nơi có thể biến đổi không gian linh hoạt cho nhiều loại hình sự kiện với sức chứa lên tới 11.000 khán giả.

Âm thanh chính là điểm nhấn của đại hí trường này, khi được trang bị hệ thống loa tối tân, dưới sự tư vấn của các chuyên gia sound design Vanguardia (Anh quốc). Ngoài ra, trần treo có thể chịu tải tới 200 tấn – lớn nhất châu Âu, cho phép tổ chức những màn trình diễn quy mô hoành tráng.

Vì thế Live Arena là lựa chọn tuyệt hảo cho cuộc thi âm nhạc quốc tế tầm vóc, quy tụ 23 quốc gia tham dự, như Intervision 2025.

Tối 18.9, tại Live Arena – trung tâm biểu diễn đa năng hiện đại bậc nhất châu Âu, buổi ghi hình chương trình Intervision 2025 đã chính thức diễn ra.

Dù chưa bước vào vòng thi chính thức, nhưng khán giả đã phần nào cảm nhận được quy mô hoành tráng, sự chuyên nghiệp trong khâu tổ chức cũng như màn trình diễn của các thí sinh đến từ 23 quốc gia.

Khoảng 6.000 khán giả có mặt trực tiếp đã biến Live Arena thành một “biển ánh sáng” sôi động. Hệ thống âm thanh BOSE hiện đại cùng hiệu ứng ánh sáng đa tầng được lập trình tinh xảo khiến từng tiết mục trở thành một trải nghiệm thị giác – thính giác trọn vẹn.

Không khí trong nhà hát như bùng nổ mỗi khi các thí sinh xuất hiện, tiếng reo hò, vỗ tay hòa cùng giai điệu, tạo nên một “cơn sóng” lan tỏa khắp không gian ghi hình.

Tiết mục mở đầu phóng khoáng của dàn nghệ sĩ Cuba, chất giọng trữ tình của ca sĩ Trung Quốc, tiếng ca huyền ảo từ đoàn Qatar hay màn trình diễn biến ảo từ chủ nhà Nga… tất cả tạo nên bức tranh đa sắc về âm nhạc thế giới đương đại.

Trình diễn ở thứ tự 20, ca sĩ Đức Phúc cùng dàn dancer gây ấn tượng mạnh từ thanh đến hình bằng màn trình diễn ca khúc “Phù Đổng Thiên Vương” của nhạc sĩ Hồ Hoài Anh. Không chỉ vậy, khi tiếng hát vang lên cùng sự xuất hiện của hình ảnh cây tre, có lẽ mỗi người Việt xa xứ cũng cùng rung lên niềm cảm xúc của “Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò ví dặm”.

Từ “Giữa Mạc Tư Khoa…” đến “Phù Đổng Thiên Vương”

Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò ví dặm là ca khúc nổi tiếng do nhạc sĩ Trần Hoàn, nguyên Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VHTTDL), phổ nhạc từ lời thơ của nhà thơ Đỗ Quý Doãn, nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông. Bài hát là kết tinh từ sự đồng điệu của hai tâm hồn nghệ sĩ khi nhớ về quê hương.

Nguyên Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông kể lại: “Vào một chiều thu năm 1981, khi tôi đang học ở Trường Đại học Tổng hợp Lomonosov, còn nhạc sĩ Trần Hoàn học ở Viện Hàn lâm khoa học trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô. Chiều đó có chương trình của đoàn nghệ thuật Bông Sen sang biểu diễn tại Moskva, trong đó ca sĩ Hồng Vân hát bài Giận thì giận, thương thì thương, một làn điệu ví dặm của dân ca Nghệ Tĩnh. Lúc đó trên trời mây xanh rất đẹp, tâm trạng của người xa Tổ quốc khi nghe dân ca thì nhớ không chịu nổi. Sau chương trình đó, hai anh em đi dạo trên đồi Lênin, nay là đồi Chim Sẻ, thì ông Trần Hoàn bảo tôi viết lời thơ. Thế là về nhà tôi ngồi viết trong 2 tiếng đồng hồ rồi chuyển cho nhạc sĩ và ông ấy bắt đầu ngồi ôm đàn sáng tác phần nhạc”.

Hơn 40 năm sau, cũng trong tiết thu Moskva của trời xanh, mây trắng, nắng vàng, đoàn Việt Nam gồm đại diện Bộ VHTTDL, Hội Nhạc sĩ Việt Nam, ca sĩ Đức Phúc và ê-kíp lên đường đến Moskva tham dự Intervision 2025, cuộc thi âm nhạc quy mô với sự tham dự của 23 quốc gia.

Sau hơn 10 ngày hăng say tập luyện trên đất bạn, cũng đến lúc Đức Phúc và các vũ công bước lên sân khấu trình diễn. Bài hát Phù Đổng Thiên Vương mở đầu bằng câu “Tre xanh, xanh tự bao giờ/Chuyện ngày xưa đã có bờ tre xanh…” được nhạc sĩ Hồ Hoài Anh phổ nhạc từ lời bài thơ Tre Việt Nam của nhà thơ Nguyễn Duy.

Tiếng hát Đức Phúc vang lên trong tiếng hò reo của hàng ngàn khán giả theo dõi trực tiếp, và chạm vào cảm xúc của những thành viên đoàn Việt Nam. Sau nhiều ngày xa nhà, khi những háo hức khám phá về nước Nga bao la cả về địa lý lẫn văn hóa - nghệ thuật ít nhiều lắng xuống, âm nhạc lại khơi dậy nỗi nhớ quê hương.

Từ lâu, cây tre đã trở thành một trong những biểu tượng cực kỳ đẹp đẽ về sức sống và phẩm cách con người Việt Nam. Ai đi xa mà chẳng nhớ lũy tre làng.

Vẫn mang dáng thẳng thân tròn của tre

Trong những ngày lưu lại Moskva, đoàn Việt Nam được tiếp xúc với không ít người Việt xa xứ. Họ giữ vai trò hướng dẫn viên, phiên dịch viên cho đoàn Việt Nam trong các “chương trình văn hóa” của ban tổ chức Intervision 2025.

Có những người đã sinh sống trên xứ người lâu tới mức cảm giác như phương ngữ đã len vào tiếng Việt của họ. Người ở Nga lâu nhất đã từ năm 1988, tức đã qua hơn 10.000 ngày xa quê.

Hỏi mọi người nhớ quê không cũng bằng thừa, bởi công việc tất bật cuốn đi. Sau mỗi buổi dẫn, chia tay vội đoàn đồng hương, bóng dáng chị hướng dẫn viên khuất dần giữa dòng người dưới ga tàu điện ngầm gợi lên cảm xúc khó tả.

Trò chuyện với chúng tôi, anh Trung, đồng hương của nhà thơ Nguyễn Duy, quả quyết đi đâu, làm gì “vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho con”.

Gia đình anh đã sinh sống ở Nga hơn 20 năm. Con anh ít cơ hội về quê cha, đất tổ, nhưng vẫn nói được tiếng Việt.

“Trong nhà tôi có quy tắc bất di, bất dịch là bước qua cửa phải nói tiếng mẹ đẻ. Lúc các con tôi còn bé, bọn nhỏ gặp không ít khó khăn khi nói tiếng Việt. Dù vậy mỗi khi bọn nhỏ nói tiếng Nga, tôi lại lờ đi như không nghe, không hiểu, để bọn nhỏ phải nghĩ ra từ tiếng Việt để nói với bố mẹ”.

Đến nay, con anh vẫn hòa nhập với xã hội Nga, một bạn đang theo học Thạc sĩ nhưng vẫn “mang dáng thẳng thân tròn của tre” không chỉ qua ngoại hình mà cả tiếng nói.

Amazing! Brilliant! Super star!

Bài hát Phù Đổng Thiên Vương không theo thể dân ca mới. Ca khúc mang hơi hướng hiện đại, tiết tấu lẫn biến đổi đều nhanh. “Chỉ trong 3 phút nhưng phải làm sao có đủ các đoạn trầm, lắng, cháy…”, nhạc sĩ Hồ Hoài Anh chia sẻ với phóng viên Văn Hóa.

Sau đoạn mở đầu bằng những câu hát phổ từ thơ là tiếng ngựa rầm rập báo hiệu tiết tấu được đẩy nhanh. Đó cũng là thời điểm dancer cần tăng tốc để đẩy sự hưng phấn.

Anh Mạnh Quyền, biên đạo kiêm dancer cho biết: “Tiết mục của chúng tôi mang hơi hướng hiện đại nhưng sử dụng đạo cụ truyền thống như tre, chiếu… Và điều đặc biệt tôi yêu cầu các bạn dancer là chuyển tải ngôn ngữ hình thể sao cho giống cây tre”.

Tiếp theo là đoạn rap sôi động được kết hợp giữa tiếng Việt, tiếng Anh và tiếng Nga. “Ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau làm nên lịch sử”, câu hát của Đức Phúc thể hiện thông điệp văn hóa Việt Nam hòa nhập cùng dòng chảy quốc tế.

Cuối cùng, ca khúc được đẩy lên cao trào bằng hình ảnh Thánh Gióng xuất hiện trên màn hình LED khổng lồ, khiến khán giả phấn khích tột cùng, tiếng vỗ tay vang dội khán trường.

Vô tình gặp đoàn Việt Nam sau buổi ghi hình, ông Ahmed Karkanevi, nhạc trưởng người Saudi Arabia, thành viên Ban Giám khảo, trầm trồ tán thưởng: “Amazing! Brilliant! Super star!”.

Cuộc thi Intervision 2025 còn ở trước mắt, nhưng những gì diễn ra tại Live Arena tối 18.9 đã chứng minh sức hút mạnh mẽ của âm nhạc Việt Nam trên sân khấu quốc tế.

Từ hình ảnh cây tre kiêu hãnh đến thông điệp hòa nhập trong nhịp điệu hiện đại, “Phù Đổng Thiên Vương” không chỉ là màn trình diễn của một ca sĩ, mà còn là lời giới thiệu đầy tự tin về bản sắc và sức sống văn hóa Việt.