Điều tôi quan tâm là sự cảm động và suy nghĩ của khán giả

VHO - Sáng 4.7 tại TP Đà Nẵng diễn ra Tọa đàm Phong cách sáng tác của đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh, sự kiện nhằm tri ân những đóng góp của ông, đồng thời làm sáng tỏ hơn giá trị nhân văn, nghệ thuật trong cuộc đời sự nghiệp và sáng tác của đạo diễn Đặng Nhật Minh.

Tri ân “bậc thầy điện ảnh”

Buổi tọa đàm thu hút đông đảm giới chuyên môn, nghệ sĩ, diễn viên và ekip làm phim quen thuộc trong chùm phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh.

Phát biểu khai mạc, TS Ngô Phương Lan - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, Giám đốc Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần thứ hai gửi lời cảm ơn NSND Đặng Nhật Minh đã đón nhận, đồng hành, hợp tác với những sự kiện của LHP.

TS. Ngô Phương Lan cho biết, đây là lần đầu tiên được tổ chức một tọa đàm quy mô rộng lớn dành riêng của NSND Đặng Nhật Minh.

Cùng với các sự kiện mở màn phim điện ảnh, giao lưu khán giả, giới thiệu phim, thân thế, cuộc đời sáng tác và sự nghiệp của đạo diễn Đặng Nhật Minh trong kỳ LHP là sự ghi nhận và tri ân sâu sắc đối với đóng góp của ông đối với nền văn học, điện ảnh Việt Nam.

Những tọa đàm, kỳ LHP như thế này sẽ góp phần tiếp tục làm sống lại giá trị sáng tác của đạo diễn Đặng Nhật Minh, và làm tăng thêm chất lượng của LHP.

Lần đầu tiên dự tọa đàm về chính những tác phẩm của mình, đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh xúc động bày tỏ sự cảm ơn đối với BTC LHP châu Á và khán giả hâm mộ đã dành thời gian tới xem phim của ông.

“Lần đầu tiên tôi được dự hội thảo về chính những phim mình đã làm, đây là sự may mắn khi tôi được nghe diễn giả đánh giá về tác phẩm của tôi.

Những gì tôi đã làm cho điện ảnh Việt Nam là hết sức nhỏ bé, cảm ơn những người bạn, diễn viên, họa sĩ đã làm phim cùng với tôi, cảm ơn khán giả đã đến xem 7 phim mà BTC đã giới thiệu lần này”, đạo diễn Đặng Nhật Minh nói.

Ông bộc bạch rằng phim của ông chỉ đề cập đến xã hội, con người Việt Nam, do vậy có thể nó không thỏa mãn cho tất cả khán giả, nhưng nếu ai muốn tìm hiểu về đất nước, con người Việt Nam thì có thể tìm đến các tác phẩm của ông sẽ có cái nhìn khá đầy đủ.

“Câu chuyện trong các phim của tôi bao giờ cũng gắn với xã hội Việt Nam trong những giai đoạn nhất định, và nó chỉ xảy ra ở Việt Nam.

Nếu muốn tìm hiểu về xã hội, con người Việt Nam thì có thể quan tâm đến các phim của tôi, đó là hạn chế và cũng là đặc điểm nổi bật trong tác phẩm của tôi.

Quá trình sáng tác của tôi đi từ cảm xúc và hình thành nên câu chuyện để kể với người xem, mong muốn mang đến cho khán giả sự cảm động và suy nghĩ, sự cảm động và suy nghĩ cũng chính là hai trạng thái tôi luôn quan tâm khi khán giả xem phim của tôi”.

Ông Jean - Mark Theroanne - Đồng Sáng lập, Đồng Giám đốc LHP Châu Á Versoul (Pháp) gọi đạo diễn Đặng Nhật Minh là “vị đạo diễn Việt Nam vĩ đại””, bậc thầy điện ảnh Việt Nam”.

Chia sẻ về cảm tưởng về phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh, ông Jean - Mark Theroanne cho biết đạo diễn Đặng Nhật Minh và những phim của ông rất nổi tiếng tại Pháp.

“Đạo diễn Đặng Nhật Minh nổi tiếng cả ở nước ngoài và Việt Nam, một số tác phẩm của ông được dịch và phát hành ở Pháp.

Những thước phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh rất chân thực và giá trị, rất ít tác phẩm mang tính chất cá nhân mà thể hiện cái nhìn rộng lớn về xã hội Việt Nam.

Trong đó nổi bật lên hình ảnh những người phụ nữ Việt Nam tỏa sáng, dũng cảm, không ngại hy sinh, tôi ấn tượng với diễn viên Minh Châu trong tác phẩm điện ảnh của đạo diễn Đặng Nhật Minh.

Ông Jean - Mark Theroanne đánh giá, tác phẩm điện ảnh “Bao giờ cho đến tháng Mười” là một bộ phim rất đẹp, đã góp phần đưa điện ảnh Việt Nam đến với thế giới, đây cũng là bộ phim đầu tiên được chiếu tại các nước phương Tây sau năm 1975 và đã thắng rất nhiều giải.

Trước đó vào đêm khai mạc Liên hoan phim (LHP) châu Á Đà Nẵng lần thứ hai (DANAFF II), Ban tổ chức LHP phim đã trân trọng trao giải Thành tựu điện ảnh cho NSND Đặng Nhật Minh.

LHP châu Á Đà Nẵng 2024 trình chiếu chùm 7 phim điện ảnh của đạo diễn Đặng Nhật Minh để phục vụ khán giả, đồng thời diễn ra một số sự kiện liên quan đến cuộc đời và sáng tác của đạo diễn.

Những vai diễn "chọn mặt gửi vàng"

Có rất nhiều diễn viên đã tỏa sáng từ bộ phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh và thành công trên con đường sự nghiệp, được khán giả cả nước biết đến và yêu mến, như NSND Minh Châu, NSND Thúy Hường, NSND Lan Hương, NSƯTQuách Thu Phương...

Trở về từ Mỹ và có mặt trong tọa đàm, NSND Minh Châu nghẹn ngào nói lời cảm ơn tới đạo diễn Đặng Nhật Minh trong nước mắt: “Cảm ơn đạo diễn Đặng Nhật Minh, anh đã tạo ra Minh Châu ngày hôm nay, nhờ anh mà khán giả biết nhiều đến Minh Châu hơn, yêu mến Minh Châu hơn”.

Vào vai Nguyệt trong phim Cô gái trên sông của đạo diễn Đặng Nhật Minh, NSND Minh Châu cho biết điều bà cảm nhận ở phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh chính là sự cao thượng, trắc ẩn đối với thân phận người phụ nữ Việt Nam.

“Ai biết đến hình ảnh người phụ nữ Việt Nam cũng sẽ có sự động lòng thương cảm, và đạo diễn Đặng Nhật Minh cũng không nằm ngoài sự thương cảm ấy”.

Chung cảm xúc với NSND Minh Châu, diễn viên Mai Thu Huyền gửi lời tri ân: Nhờ đạo diễn Đặng Nhật Minh tạo cơ hội mà mới có Mai Thu Huyền ngày hôm nay.

“Lần đầu tiên tôi chạm ngõ điện ảnh nhờ đạo diễn Đặng Nhật Minh, mà lại vào một bộ phim điện ảnh có sức ảnh hưởng lớn là Hà Nội mùa đông năm 46, lúc ấy tôi vẫn là một “trang giấy trắng” chưa hề được qua trường lớp đào tạo, tôi không hiểu vì sao được đạo diễn Đặng Nhật Minh chọn.

Bộ phim Hà Nội mùa Đông năm 46 dù tôi xuất hiện rất ít nhưng là kỷ niệm, cảm xúc vô cùng sâu sắc đối với tôi. Nếu không được diễn vai diễn đó thì tôi không bao giờ được sống hết mình như vậy trong một thời khắc lịch sử của Việt Nam”.

Nhớ đến những ngày đầu được đạo diễn Đặng Nhật Minh “chọn mặt gửi vàng”, các diễn viên như sống lại cảm xúc của tuổi thanh xuân lúc ấy. NSND Thúy Hường trải lòng:

“Khi được mời đóng phim Thương nhớ đồng quê, tôi lúc ấy còn rất ngờ nghệch, anh Minh (đạo diễn Đặng Nhật Minh) nhìn thấy tôi và...lắc đầu, làm tôi thất vọng lẫn ngạc nhiên.

Vì lúc đó để gặp đạo diễn, tôi đã trang điểm rất tỉ mỉ, nhưng về sau tôi mới biết rằng phim ảnh cần những khuôn mặt “mộc” đời thường.

Khi tôi rửa hết son phấn và thay trang phục, mặc áo bà ba và quấn khăn mỏ quạ theo lời đạo diễn, đạo diễn Đặng Nhật Minh đã kêu lên:“Ôi! ngôn ngữ của tôi đây rồi”.

Tự nhiên tôi có một sự tin tưởng vào vai diễn, tôi đọc một đêm là thuộc kịch bản, thậm chí còn thuộc lời thoại của cả bạn diễn”.

Bà Lê Thị Hà - Viện trưởng Viện phim Việt Nam cho biết, tại các Liên hoan phim quốc tế, tuần phim được Đại sứ quán Việt Nam tổ chức tại các nước, Viện phim luôn nhận được nhiều yêu cầu cung cấp phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh.

Đặc biệt là chùm 7 phim gồm các tác phẩm: Bao giờ cho đến tháng Mười, Cô gái trên sông, Thương nhớ đồng quê, Đừng đốt, Hà Nội mùa Đông năm 46, Mùa ổi, Hoa nhài đang được trình chiếu tại LHP 2024.

Những chùm phim này được Viện phim đang lưu giữ và thể hiện bằng song ngữ Việt Anh, khi công chiếu phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh tới khán giả, có rất nhiều phản hồi tích cực từ thế hệ trẻ, họ nói rằng thấy yêu đất nước hơn khi được xem phim của đạo diễn Đặng Nhật Minh.

Cống hiến không mệt mỏi cho điện ảnh nước nhà

Đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh có sự nghiệp sáng tác  dài hơn nửa thế kỷ, đạt nhiều thành tựu nổi bật tại các liên hoan phim ở Việt Nam và quốc tế.

Bộ phim truyện đầu tiên của ông là Những ngôi sao biển (1973) chưa được nhiều người biết đến, Đặng Nhật Minh bắt đầu nổi tiếng từ phim truyện Thị xã trong tầm tay, nói về những đổ nát hữu hình trong cuộc sống và vô hình trong tâm hồn sau chiến tranh biên giới phía Bắc.

Bộ phim đưa tên tuổi của Đặng Nhật Minh nổi danh trong và ngoài nước là Bao giờ cho đến tháng Mười (1984, Bông Sen vàng LHPVN, Giải Đặc biệt của BGK LHPQT Hawaii, Top 18 bộ phim châu Á xuất sắc nhất mọi thời đại theo bình chọn của CNN).

Phong cách sáng tác của Đặng Nhật Minh bộc lộ rõ nét ở sự tinh tế, sâu lắng, làm rung động khán giả, ở bản sắc Việt Nam trong sự kết nối số phận người phụ nữ với số phận đất nước, tâm hồn con người với tâm linh dân tộc.

Bộ phim đoạt giải tại nhiều quốc tế nhất là Thương nhớ đồng quê (1995), Giải Đạo diễn LHPVN và nhiều giải thưởng tại các LHPQT: Giải NETPAC tại LHP Rotterdam.

Giải Montgolfiere vàng tại LHP Ba châu lục Nantes, Khán giả tại các LHP Nantes, Fribourg, Versoul, Giải KODAK tại LHP Châu Á TBD, Giải ACCT tại LHP Namur…).

Sáng tác của Đặng Nhật Minh phong phú khi ông có cơ hội làm nhiều phim về đề tài lãnh tụ, chiến tranh cách mạng như Hà Nội mùa Đông 1946 (1997), Đừng đốt (2009).

Bên cạnh đó là những nét khác biệt trong bộ phim ông làm từ khi Việt Nam bước vào thời đổi mới là Cô gái trên sông (1987).

Đặng Nhật Minh cũng có duyên nợ với đề tài Hà Nội. Ngoài phim Hà Nội mùa Đông 1946, ông làm Trở về (1994), Mùa ổi (2000), Hoa nhài (2022).

NSND Đặng Nhật Minh được Nhà nước Việt Nam trao “Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học, nghệ thuật” năm 2007.

Trước đó, vào năm 1999, ông nhận “Giải thưởng lớn về văn hoá” của Nikkei (Nhật Bản) cho những tác phẩm điện ảnh.

Năm 2022 ông nhận Huân chương Hiệp sĩ Nghệ thuật và văn học của Bộ Văn hoá Pháp.

Phong cách sáng tác của đạo diễn Đặng Nhật Minh sẽ được phân tích, đúc kết với những tham luận của các nhà văn, nhà phê bình, nhà chuyên môn điện ảnh Việt Nam và quốc tế cùng phần thảo luận của chính NSND Đặng Nhật Minh và các nghệ sĩ - những người từng tham gia các bộ phim của ông.