“Thư cho em” – Hành trình tình yêu qua những lá thư chiến tranh

THÙY TRANG

VHO - Cuốn sách Thư cho em của tác giả Hoàng Nam Tiến, vừa được Công ty Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam giới thiệu, kể lại câu chuyện tình yêu kéo dài hơn 40 năm giữa thiếu tướng Hoàng Đan, một trong những chiến tướng nổi bật của Quân đội Nhân dân Việt Nam, và bà An Vinh, nữ đại biểu Quốc hội những khóa đầu.

“Thư cho em” – Hành trình tình yêu qua những lá thư chiến tranh - ảnh 1
"Thư cho em" dường như đưa người đọc lên chuyến du hành thời gian quay về những năm đạn lửa của thế kỷ 20, khi cả nước đi qua cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ

Được viết qua lời kể của Hoàng Nam Tiến, con trai út của hai nhân vật, cuốn sách không chỉ là một câu chuyện tình yêu lãng mạn, mà còn là một bức tranh về sự hy sinh, tình nghĩa vợ chồng, và những cống hiến cho đất nước trong bối cảnh chiến tranh và kháng chiến.

Từ những lá thư tay đầy cảm xúc gửi đi trong những ngày tháng chiến tranh, Thư cho em đưa người đọc trở lại thời kỳ đạn lửa, nơi tình yêu giữa hai vợ chồng đã được thử thách qua bao trận chiến khốc liệt và những năm tháng xa cách. Thông qua cuốn sách, Hoàng Nam Tiến mong muốn độc giả, đặc biệt là giới trẻ, sẽ hiểu thêm về tình yêu thực sự, về sự hy sinh và những giá trị quý báu mà thế hệ đi trước đã để lại.

Thư cho em bắt đầu bằng lời kể của tác giả Hoàng Nam Tiến về sự kiện tướng Hoàng Đan qua đời vào năm 2003. Mẹ của tác giả, bà An Vinh yêu cầu Hoàng Nam Tiến xếp đặt để những bức thư và nhật ký của hai ông bà sẽ đi theo ông Hoàng Đan về thế giới bên kia.

Hoàng Nam Tiến đã “to gan trái lời mẹ” giữ lại thư từ của ba mẹ trong suốt 50 năm, từ những năm 1953, thuở mới quen, cho đến quãng thời gian sau này. Qua nhiều ngày tháng, mỗi lần đọc thư, hiểu về tình cảm ba mẹ, cùng với những ký ức về ba mẹ, tác giả đã cảm thấy nỗi thôi thúc phải viết xuống cuốn sách này.

Thư cho em – Chuyến tàu du hành về tình yêu thời “ông bà anh”

Thư cho em đưa người đọc lên chuyến du hành thời gian quay về những năm đạn lửa của thế kỷ 20, khi cả nước đi qua cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.

Vì chiến tranh, thời gian bên nhau của hai người rất ít ỏi. Trong khi vị tướng chinh chiến khắp các chiến trường ác liệt, người vợ ở nhà chăm lo gia đình, nuôi dạy con cái và phấn đấu vì sự nghiệp.

Bao nhớ thương, giận hờn và chờ đợi, cặp vợ chồng chỉ biết gửi gắm qua hơn 400 lá thư cho nhau, kéo dài qua bao dấu mốc lịch sử của dân tộc: Từ Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh năm 1968, Quảng Trị năm 1972, Sài Gòn năm 1975, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979, năm 1884...

“Thư cho em” – Hành trình tình yêu qua những lá thư chiến tranh - ảnh 2
Những lá thư tay đầy cảm xúc gửi đi trong những ngày tháng chiến tranh

Những lá thư ấy cũng trở thành sợi dây buộc chặt tình yêu của hai người.

Câu chuyện của tướng Hoàng Đan và bà An Vinh vì vậy không chỉ là chuyện của một đôi trai gái, một đôi vợ chồng, mà là tình yêu của cả một thế hệ, một thời kỳ của đất nước.

Lùi lại gần một thế kỷ, nhịp bước của tình yêu cũng chậm lại với những ngày xa cách đằng đẵng của đôi trẻ, thời buổi không có phương tiện liên lạc gì ngoài những bức thư, những lần gặp mặt trực tiếp ít ỏi… giữa những khoảng thời gian ấy là nhớ thương vời vợi.

Vì vậy, người đọc được dịp chậm lại cùng tác giả, đi qua những ngày nỗi nhớ gieo mầm, nảy nở, tình cảm của hai nhân vật được bồi đắp qua những dòng thư tay, theo năm tháng đầy những mong chờ và lãng mạn dịu êm.

“Cái hôn đầu tiên anh đặt lên môi em hôm ấy… có lẽ ngày ấy cũng đánh dấu quan hệ của chúng ta qua một bước mới phải không em?

Sau đó 2 hôm anh lên Mậu Lâm và chia tay em đi học. Cái buổi sáng em dậy nấu cơm cho anh ăn và hai chúng ta nói chuyện hứa hẹn với nhau.

Chắc em giận anh: ‘Anh đi làm tròn nhiệm vụ là đủ rồi, em sẽ vĩnh viễn yêu anh mặc dầu có xa cách hay anh có thương tật đi nữa em cũng một lòng yêu anh.’ Anh nhớ vậy, mà anh cũng tin như vậy.”

(Thư ông Hoàng Đan gửi vợ An Vinh, 28.5.1955)

Trong chiến tranh, trước thử thách của đạn bom và cái chết, tình yêu của họ trở nên mãnh liệt, độ lượng và vị tha. Để hỏi cưới bà An Vinh năm 1953, tướng Hoàng Đan liều lĩnh xin rời đơn vị, đạp xe hơn 1.300 km từ Điện Biên về Nghệ An rồi ngược lên Lạng Sơn.

Khi kết hôn, ông mang niềm tin sẽ "sống sót trở về" và đem theo niềm tin ấy qua các cuộc kháng chiến. Bà An Vinh, từ một cô gái trẻ đến người vợ, người mẹ vừa dịu dàng vừa mạnh mẽ, cùng gia đình vượt qua những năm tháng bom đạn.

Tình yêu của họ luôn đặt trách nhiệm với đất nước lên trên. Suốt hơn 30 năm binh nghiệp, ông Hoàng Đan hầu như không có mặt ở nhà, dành trọn tuổi trẻ và cuộc đời cho sự nghiệp bảo vệ hòa bình.

Bà An Vinh kiên trì lao động, học tập, nuôi con và giữ gìn gia đình trong suốt thời gian xa cách. Họ, giống như bao người cùng thời, đã hy sinh hạnh phúc cá nhân cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.

"Cuộc chiến đấu còn tiếp diễn và còn phải một thời gian nữa và được như anh mong thì tốt, tức là năm nay kết thúc được chiến tranh, năm nay sẽ có một Điện Biên của 1972, Điện Biên đánh Mỹ.

Tháng 5.1954 kết thúc đánh Pháp, anh về cưới em. Nếu năm nay kết thúc chiến tranh, anh về sống bên em thì đúng mười tám năm em nhỉ.

Mười tám năm xa nhau để làm nhiệm vụ đánh Mỹ. Xa nhau bao thương nhớ, nhưng nếu thắng lợi thì sự hy sinh đó cũng xứng đáng.

Anh vẫn khỏe, năm nay chiến đấu liên tục. Khá căng thẳng nhưng anh vẫn chịu đựng được..."

(Thư ông Hoàng Đan gửi vợ An Vinh, cuối tháng 8.1972)

Không phải ngẫu nhiên tác giả Hoàng Nam Tiến lựa chọn một trích dẫn kinh điển của văn học Liên Xô làm lời đề dẫn: “Năm tháng sẽ trôi qua, những cuộc chiến sẽ im ắng dần, những cuộc cách mạng sẽ thôi không gào thét, và sẽ còn lại không phôi pha tấm lòng em dịu dàng, nhẫn nại và chan chứa yêu thương”. Tác giả tự nhận mối tình của ba mẹ mình mang cảm hứng lãng mạn cách mạng.

Những bài học cùng yêu, cùng sống, cùng trưởng thành của thế hệ trước

Những câu chuyện nhỏ trong Thư cho em mang đến cho người đọc nhiều chiêm nghiệm suy tư về tình yêu và đời sống hôn nhân giữa những cặp đôi ở bất kỳ thế hệ nào.

Ông Hoàng Đan xuất thân từ gia đình danh giá, được học hành đầy đủ và sớm gia nhập cách mạng. Bên cạnh việc nghiên cứu nghệ thuật quân sự Đông - Tây, ông còn đam mê văn học, nghệ thuật, triết học và tâm lý học.

“Thư cho em” – Hành trình tình yêu qua những lá thư chiến tranh - ảnh 3

Bà An Vinh, xuất thân từ hoàn cảnh nghèo, có khát vọng mạnh mẽ thay đổi số phận. Năm 1954, khi ông Hoàng Đan đạp xe lên Lạng Sơn hỏi cưới, bà từ chối vì muốn tập trung công tác.

Sau khi kết hôn, bà quyết tâm học hỏi và phát triển để không thua kém chồng, vừa nuôi con vừa hoàn thành cấp 2, 3 rồi học lên cao, trở thành mậu dịch viên xuất sắc và đại biểu Quốc hội.

Tác giả cho rằng quyết tâm “giỏi bằng chồng” của bà An Vinh là bài học quý cho thế hệ trẻ, rằng chỉ khi có chung nhận thức, tầm nhìn và kinh nghiệm, mới có thể hiểu và đồng cảm. Hạnh phúc lớn nhất của bà là luôn có sự ủng hộ của chồng trong hành trình học tập và phát triển.

“Anh thích học và rất ham học nên anh cũng muốn người yêu anh như vậy, cái đó cũng không hại gì. Em tùy anh nhé.

Việc học cũng khó nhưng học tập Paven chúng ta sẽ thấy rõ không khó khăn nào không vượt qua được. Paven mù hai mắt mà vẫn học hỏi được, không lẽ chúng ta lại không học được hay sao?”

(Thư ông Hoàng Đan gửi vợ An Vinh khi mới cưới, 15.2.1955)

Trong suốt 50 năm hôn nhân, dù có những lúc giận hờn, tác giả khắc họa tình cảm của tướng Hoàng Đan và bà An Vinh qua những chi tiết nhỏ: ông luôn chiều vợ, động viên, lo lắng; bà bao dung với những khuyết điểm của chồng.

Họ không chỉ là vợ chồng, ba mẹ, mà còn là đồng chí, bạn đời, cùng vun đắp tình yêu, gia đình và sự trân trọng lẫn nhau suốt đời.

Hoàng Nam Tiến vốn được công chúng biết đến trong nhiều vị trí công việc tại tập đoàn FPT, cũng như nhiều chia sẻ ấn tượng về các câu chuyện kinh doanh, công nghệ, giáo dục… tới cộng đồng, lần đầu tiên ra mắt với tư cách tác giả.

Tác giả cho biết khi đọc những bức thư, chính bản thân ông đã tìm thấy rất nhiều bài học từ tình yêu của ba mẹ. Đó là sự lắng nghe, thấu hiểu, là sự đồng hành sẻ chia, tình yêu là điểm tựa chắp cánh giúp ta hoàn thiện mình và vượt qua gian khó.

“Thư cho em” – Hành trình tình yêu qua những lá thư chiến tranh - ảnh 4

Anh nói: “Bởi vì đó là tình yêu thật sự, vì vậy nó thể sống cùng thời gian, thử thách. Nó có thể tồn tại ở những thể khác nhau nhưng nó vẫn là tình yêu. Giá mà tôi được đọc thư ba mẹ sớm hơn thì có lẽ tôi đã tránh được rất nhiều sai lầm và nỗi đau trong cuộc sống…

Tôi viết để lại một kỷ niệm cho mình, cho gia đình, và với cá nhân mình, tôi viết để hiểu thêm về tình yêu. Tôi mong độc giả, nhất là các bạn trẻ, tin rằng tình yêu có thật”.

Sau 13 ngày ra mắt, Thư cho em đã tái bản và liên tục cháy hàng trên nhiều nền tảng thương mại điện tử.  

Công ty Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam tổ chức sự kiện Giao lưu cùng tác giả Hoàng Nam Tiến về cuốn sách Thư cho em, vào 17h30, thứ Sáu, ngày 13.12.2024.

Địa điểm: Sân khấu A – Đường Sách TP.HCM (đường Nguyễn Văn Bình, phường Bến Nghé, Quận 1).

Chương trình với sự tham gia của các vị khách mời:Tác giả Hoàng Nam Tiến, Người chấp bút – Nguyễn Mai Phương và MC Tuyết Anh.