Hướng tới “Du lịch không rác thải nhựa ở Việt Nam”

VHO - Nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động hạn chế rác thải nhựa, tăng cường chuyển đổi xanh để phát triển bền vững du lịch Việt Nam, ngày 6.8, Hiệp hội Du lịch Việt Nam (VITA) tổ chức Hội thảo “Kế hoạch hành động giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành Du lịch”.

Dự và chủ trì Hội thảo có Phó cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu; Chủ tịch HHDL Việt Nam Vũ Thế Bình; Điều phối viên Chương trình Tài trợ các dự án nhỏ của Quỹ Môi trường Toàn cầu, Chương trình Phát triển LHQ (UNDP/GEF-SGP) Nguyễn Thị Thu Huyền; Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch Việt Nam Nguyễn Anh Tuấn; Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường Nguyễn Trung Thắng.

Tham dự Hội thảo trực tiếp tại Hà Nội còn có đại diện các HHDL địa phương (Ninh Bình, Bắc Giang, Lào Cai, Quảng Nam, Quảng Bình…), các doanh nghiệp du lịch, chuyên gia du lịch, đại diện các cơ quan truyền thông báo chí. Dự trực tuyến có 20 đầu cầu đại diện các hiệp hội du lịch địa phương, các tổ chức trực thuộc HHDL Việt Nam.

Hành động ngay để giảm thiểu rác thải nhựa

Dự thảo Kế hoạch hành động về giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành Du lịch, HHDL Việt Nam mong muốn phát huy tinh thần chủ động, tích cực và vai trò của các thành viên trong HHDL Việt Nam trong việc giảm thiểu rác thải nhựa để thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển du lịch xanh, góp phần phát triển bền vững đất nước.

Thông qua truyền thông, nâng cao nhận thức của cộng đồng, xã hội và những người tham gia hoạt động du lịch về giảm rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch. Tham gia xây dựng, phổ biến, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật; xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch xanh, nhân rộng các mô hình giảm thiểu rác thải nhựa.

Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến du lịch gắn với giảm thiểu rác thải nhựa; đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về giảm thiểu rác thải nhựa và huy động nguồn lực quốc tế để thúc đẩy giảm thiểu rác thải nhựa.

Trình bày tóm tắt dự thảo Kế hoạch hành động giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch, Tổng thư ký HHDL Vũ Quốc Trí cho biết: Mục tiêu là nền tảng số về rác thải nhựa của HHDL Việt Nam được xây dựng và vận hành.

Nội dung về giảm thiểu rác thải nhựa được đưa vào Hội chợ Du lịch quốc tế Việt Nam (VITM) hàng năm để thông tin, tuyên truyền kiến thức, tri thức về giảm thiểu rác thải nhựa.

Ban hành Bộ tài liệu hướng dẫn giảm thiểu rác thải nhựa đối với khách sạn/nhà hàng, khu du lịch, các điểm tham quan du lịch, lễ hội, các doanh nghiệp lữ hành; khách du lịch.

Bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp du lịch không rác thải nhựa được ban hành và áp dụng rộng rãi trong các đơn vị thành viên của HHDL Việt Nam .

Phấn đấu đến năm 2025, 100% các đơn vị thành viên của HHDL Việt Nam được nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa và tầm quan trọng của việc giảm thiểu rác thải nhựa.

50% các thành viên HHDL Việt Nam là khu du lịch, khách sạn không sử dụng túi nilon khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần.

100% các đơn vị thành viên của HHDL Việt Nam ban hành hướng dẫn, kế hoạch giảm thiểu rác thải nhựa hoặc lồng ghép nội dung giảm thiểu rác thải nhựa trong các quy chế, kế hoạch hoạt động .

Phấn đấu đến năm 2030, 100% các thành viên HHDL Việt Nam không sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần.

6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch

Dự thảo Kế hoạch hành động giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch của HHDL Việt Nam cũng đưa ra 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về giảm thiểu rác thải nhựa; Tham gia xây dựng, phổ biến, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về giảm thiểu rác thải nhựa trong du lịch; Xây dựng và phát triển các sản phẩm du lịch xanh, không rác thải nhựa; Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến du lịch gắn với giảm thiểu rác thải nhựa; Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về giảm thiểu rác thải nhựa cho đội ngũ cán bộ của các đơn vị thành viên Hiệp hội; Huy động nguồn lực quốc tế để thúc đẩy giảm thiểu rác thải nhựa.

Trong Kế hoạch này, HHDL Việt Nam cũng phân công trách nhiệm cụ thể đối với các Liên chi hội trực thuộc (Lữ hành, Khách sạn, Đào tạo, Hướng dẫn viên, Đầu bếp, Du lịch Golf); Chi hội Du lịch xanh, CLB Du lịch MICE Việt Nam, CLB Nhà báo Du lịch Việt Nam, HHDL các địa phương, HHDL ĐBSCL, HHDL văn hoá công đoàn….

HHDL Việt Nam sẽ chỉ đạo, hướng dẫn và phối hợp với các đơn vị thành viên, cộng đồng doanh nghiệp thực hiện Kế hoạch hành động. Tích cực tham gia phản biện, xây dựng chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường nói chung, giảm rác thải nhựa nói riêng trong du lịch.

Chủ trì, phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về du lịch, các tổ chức trong và ngoài nước giới thiệu những sản phẩm, điểm đến du lịch xanh, bền vững, du lịch không rác thải nhựa, góp phần quảng bá hình ảnh du lịch Việt Nam.

Xây dựng và vận hành hiệu quả nền tảng số (platform) về giảm thiểu rác thải nhựa và phổ biến đến các thành viên.

Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các thành viên của Hiệp hội, các đơn vị thành viên, cộng đồng doanh nghiệp về tác hại của rác thải nhựa và phối hợp với chính quyền địa phương tham gia các hoạt động cụ thể giảm thiểu rác thải nhựa.

Hàng năm kiểm tra, giám sát, đánh giá việc triển khai Kế hoạch hành động và vinh danh các đơn vị thực hiện tốt giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch.

Đối mặt với những thách thức về môi trường

Trong phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch VITA nhấn mạnh: Rác thải nhựa đang nổi lên là một thách thức trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Đây là vấn đề môi trường lớn, tác động đến phát triển kinh tế - xã hội bao gồm cả lĩnh vực du lịch. Trên thế giới, nhiều quốc gia đã áp dụng các quy định về giảm thiểu rác thải nhựa.

Trong đó, du lịch được xem là lĩnh vực bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ ô nhiễm rác thải nhựa, nhưng đồng thời cũng là nguồn phát sinh đáng kể rác thải nhựa. Sự tham gia tích cực của ngành Du lịch toàn cầu vào mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa được kỳ vọng là một trong những giải pháp quan trọng mang lại kết quả có ý nghĩa nhiều mặt đối với mục tiêu phát triển bền vững.

Quy định về lộ trình giảm rác thải nhựa nói chung và trong lĩnh vực du lịch nói riêng đã được thể chế hóa trong Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/2022/NĐ-CP.

Theo đó, từ sau 2025, 100% các khu du lịch, cơ sở lưu trú, khách sạn không sử dụng túi nilon khó phân hủy và sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Nhiều tỉnh, thành phố ven biển đã ban hành Kế hoạch hành động của địa phương về quản lý rác thải nhựa đại dương và triển khai các mô hình giảm thiểu, hạn chế phát sinh rác thải nhựa.

Tuy nhiên, ông Vũ Thế Bình cho rằng, hệ thống văn bản pháp luật về quản lý rác thải nhựa vẫn chưa đầy đủ. Các chính sách của ngành Du lịch chưa đề cập rõ và cụ thể về quản lý rác thải nhựa; chưa có kế hoạch hành động của ngành du lịch về giảm rác thải nhựa.

Chưa có quy chế phối hợp giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường với Bộ VHTTDL về bảo vệ môi trường nói chung và quản lý rác thải nhựa nói riêng. Còn thiếu quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với các sản phẩm, hàng hóa nhựa tái chế.

Việc thực thi các cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi đối với hoạt động sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm, bao bì thân thiện với môi trường còn gặp khó khăn.

Chưa có hướng dẫn hệ số phát thải rác thải nhựa trong hoạt động du lịch để làm cơ sở tính toán thống nhất nhằm xây dựng và thực thi chính sách.

Cũng chưa có tiêu chí đánh giá về giảm thiểu rác thải nhựa trong các cơ sở kinh doanh, dịch vụ lưu trú và dịch vụ du lịch khác. Các cơ sở dịch vụ du lịch khi xây dựng Quy chế quản lý cũng chưa có nội dung riêng về quản lý rác thải nhựa.

Từ năm 2018, HHDLHD Việt Nam đã phát động phong trào "Du lịch Việt Nam - Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa” và được các doanh nghiệp du lịch cả nước hưởng ứng tích cực. Nhiều doanh nghiệp, địa phương đã đạt được thành tích cao trong giảm thiểu rác thải nhựa.

Trên cơ sở đề xuất của VITA, Dự án "Giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch Việt Nam" đã được Chương trình Tài trợ các dự án nhỏ của Quỹ Môi trường Toàn cầu, Chương trình Phát triển LHQ (UNDP/GEF-SGP) phê duyệt thực hiện trong hai năm 2023-2024.

Kế hoạch hành động về giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành Du lịch này nằm trong khuôn khổ dự án nói trên, do HHDL Việt Nam xây dựng và ban hành làm cơ sở để các thành viên của VITA thực hiện.

Phó cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Hà Văn Siêu đánh giá cao sức lan tỏa sâu rộng của Dự án "Giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch Việt Nam" do HHDL Việt Nam thực hiện với sự tài trợ của UNDP trong hai năm 2023-2024.

Ông Hà Văn Siêu cho rằng, Kế hoạch hành động giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch được xây dựng khoa học, cụ thể, thiết thực, phù hợp với xu thế và yêu cầu phát triển của ngành Du lịch sau giai đoạn dài chịu tác động của đại dịch Covid-19. Đặc biệt là phù hợp với định hướng phát triển du lịch xanh, du lịch bền vững, du lịch có trách nhiệm.

Lãnh đạo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam mong muốn sau khi triển khai kế hoạch hành động này, UNDP tiếp tục tài trợ ở những nhiệm vụ nhánh ở giai đoạn tiếp theo. Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam sẽ cùng đồng hành với VITA triển khai kế hoạch trong thực tiễn.

Trên cơ sở đó, tiếp nhận các góp ý, kiến nghị của Dự án để đề xuất tới Bộ VHTTDL, Bộ Tài nguyên và Môi trường để góp phần thực hiện mục tiêu phát triển du lịch gắn với phát tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số trong giai đoạn này.

Tiến tới áp dụng Bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp du lịch không rác thải nhựa khi công nhận xếp hạng các khu du lịch, cơ sở lưu trú, nhà hàng, đơn vị lữ hành… Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam kêu gọi các địa phương, điểm đến, doanh nghiệp đồng sức, đồng lòng triển khai Kế hoạch hành động về giảm thiểu rác thải nhựa trong ngành Du lịch.

Đánh giá, Dự án "Giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch Việt Nam" sau hơn 1 năm triển khai đã đạt được những kết quả rất tích cực, bà Nguyễn Thị Thu Huyền, đại diện UNDP ở Việt Nam cho biết: “Dự án đã tạo được một số công cụ hướng dẫn cách làm như: Bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp du lịch không rác thải nhựa và Ứng dụng (App) quản lý rác thải nhựa”.

“Đặc biệt 2 địa phương tham gia chương trình thí điểm là Ninh Bình và Quảng Nam, các doanh nghiệp du lịch tiên phong đăng ký tham gia thí điểm áp dụng Bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp du lịch không rác thải nhựa và Ứng dụng (App) quản lý rác thải nhựa đã đạt được hiệu quả qua thực tế triển khai”, bà Nguyễn Thị Thu Huyền nói.

Theo chia sẻ của bà Nguyễn Thị Thu Huyền, trang Booking.com đã liên hệ với dự án để căn cứ Bộ tiêu chí công nhận doanh nghiệp du lịch không rác thải nhựa trong việc đánh giá sao, đánh giá xanh với các cơ sở dịch vụ trên trang này.

Sau Hội thảo, HHDL Việt Nam sẽ hoàn thiện và ban hành Kế hoạch này trong tháng 8.2024 để triển khai trên toàn quốc.

Chủ tịch HHDL Việt Nam Vũ Thế Bình mong muốn, sau khi kết thúc Dự án "Giảm thiểu rác thải nhựa trong lĩnh vực du lịch Việt Nam", có thể truyền đi thông điệp mạnh mẽ, kêu gọi sự nỗ lực, chung tay góp sức của người dân, doanh nghiệp, cộng đồng và du khách vì mục tiêu: Du lịch không rác thải nhựa ở Việt Nam”.