Festival 100 năm Dừa sáp Trà Vinh “Hương vị miền đất phúc”

VHO - Tối 25.8, tại huyện Cầu Kè, UBND tỉnh Trà Vinh đã tổ chức lễ khai mạc Festival 100 năm Dừa sáp Trà Vinh. Festival diễn ra từ ngày 25-31.8 với nhiều hoạt động, là dịp để người dân trong và ngoài tỉnh được vui chơi giải trí, tham quan, trải nghiệm.

Với chủ đề “Hương vị miền đất phúc”, chương trình nghệ thuật đêm khai mạc đã tạo được bầu không khí sôi nổi, hào hứng đối với nhân dân và du khách.

Chương trình đã tái hiện sống động vùng đất, con người Trà Vinh; tái hiện câu chuyện huyền thoại 100 năm về cây dừa sáp, khắc họa rõ nét sự nỗ lực của người dân huyện Cầu Kè trong việc bảo tồn và phát triển sản vật quý giá này.

Festival 100 năm dừa sáp Trà Vinh diễn ra từ ngày 25-31.8 với các hoạt động như: Hội thảo về cây dừa sáp; trưng bày các sản phẩm đặc sản trái ngon của huyện Cầu Kè; hội thi chế biến 100 món ăn ngon từ dừa sáp; tọa đàm “Du lịch Cầu Kè - Tiềm năng ven sông Hậu”; Hội chợ Thương mại; Không gian ẩm thực; Liên hoan Lân sư rồng…

Dừa sáp Cầu Kè Trà Vinh có nguồn gốc cách đây 100 năm. Theo tài liệu ghi chép và được lưu giữ, vào năm 1924, Hòa thượng Thạch Sô đã mang giống dừa từ nước ngoài về trồng tại huyện Cầu Kè, và nơi đầu tiên cây dừa sáp được trồng là chùa Botumsakor (Bô Tum Sa Cô) - dân địa phương quen gọi là chùa Chợ của thị trấn Cầu Kè.

Nhờ phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng đặc thù của địa phương vùng đất Cầu Kè, nên cây dừa đã cho trái sáp và qua quá trình biết bảo tồn và phát huy giá trị, dừa sáp đã trở thành một đặc sản chỉ có riêng ở Trà Vinh.

Về hình thức, dừa sáp cũng giống như những trái dừa bình thường khác, tuy nhiên, bên trong lớp cơm dừa sáp dày, mềm, dẻo chiếm gần hết trái với một ít nước dừa đặc.

Hiện nay, dừa sáp là một trong các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, vì thế dừa chiếm diện tích trồng trọt lớn ở huyện Cầu Kè.

Những năm gần đây, dừa sáp trở thành loại cây trồng được chú trọng và không ngừng tăng diện tích, sản lượng bởi dừa sáp được chế biến thành các món ăn ngon, bổ dưỡng khác nhau với hương vị đặc trưng mà khi thưởng thức sẽ làm thực khách nhớ mãi.

Với những giá trị mà dừa sáp mang lại, vào tháng 8.2012, dừa sáp Cầu Kè, Trà Vinh chính thức được đưa vào danh sách là một trong 50 đặc sản trái cây nổi tiếng Việt Nam (theo Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam).

Đặc biệt ngày 5.8.2024, Hiệp hội Dừa Việt Nam đã công nhận “Cây dừa sáp được trồng tại tỉnh Trà Vinh là: Cây dừa Việt Nam” và Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ KH&CN cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý... Đây là điều kiện tốt nhất để dừa sáp Trà Vinh phát triển và lan tỏa vươn xa trong tương lai.

Ông Lê Văn Hẳn - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh cho biết, đây là sự kiện đặc biệt, lần đầu tiên được tổ chức tại tỉnh Trà Vinh, nhằm tôn vinh, quảng bá thương hiệu, những giá trị của dừa sáp và khẳng định sự nỗ lực, quyết tâm đưa các sản phẩm chế biến từ dừa sáp ra các thị trường trong nước và thế giới.

Trong thời gian qua, tỉnh Trà Vinh chú trọng phát triển hàng trăm sản phẩm có giá trị liên quan đến cây dừa. Theo Chiến lược nâng cấp chuỗi giá trị dừa giai đoạn 2022-2025, tỉnh sẽ phát triển thêm khoảng 550 ha dừa sáp đặc sản.

Bên cạnh đó, Trà Vinh đề ra những định hướng để xây dựng thương hiệu dừa sáp Trà Vinh với những mục tiêu như Quy hoạch vùng trồng, mở rộng canh tác, sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP; Đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển vùng trồng dừa sáp.

Tỉnh cũng áp dụng công nghệ giống tiên tiến, đặc biệt là giống dừa cấy phôi, cấy mô có tỷ lệ sáp cao, nhằm cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm. Đồng thời, mở rộng diện tích trồng dừa sáp để tạo ra nguồn nguyên liệu phong phú, đủ sức cung cấp cho nhiều thị trường trong nước và quốc tế.

Tại lễ khai mạc, BTC công bố và trao chứng nhận chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm dừa sáp Trà Vinh. Đây là một dấu mốc quan trọng, khẳng định vị thế của dừa sáp Trà Vinh trên bản đồ nông sản Việt Nam, mở ra cơ hội lớn để vươn xa thị trường thế giới.

Toàn tỉnh Trà Vinh có 318 sản phẩm đạt OCOP, trong đó: 266 sản phẩm đạt 3 sao, 42 sản phẩm đạt 4 sao, 7 sản phẩm đạt tiềm năng 5 sao, 3 sản phẩm đạt 5 sao.

Riêng đối với dừa sáp, có 3 sản phẩm đạt OCOP 3 sao, 7 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, 3 sản phẩm đạt OCOP tiềm năng 5 sao (kẹo dừa sáp nguyên chất, kẹo dừa sáp lá dứa, kẹo dừa sáp Cacao) và 1 sản phẩm đạt OCOP 5 sao (dừa sáp sợi).