Việt Nam sẽ trở thành xã hội siêu già vào năm 2049

VHO - Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức liên quan đến công tác dân số như mức sinh thay thế thấp; tỉ số giới tính khi sinh giữa bé trai và gái chênh lệch ở mức cao; tốc độ già hóa dân số nhanh và sẽ sớm bước qua thời kỳ dân số vàng... Dự báo, Việt Nam sẽ trở thành xã hội siêu già vào năm 2049.

Đây là vấn đề được đặt ra tại lễ phát động Tháng hành động quốc gia về dân số và kỷ niệm ngày Dân số Việt Nam (26.12) năm 2024 với chủ đề “Nâng cao chất lượng dân số để đất nước phồn vinh, gia đình hạnh phúc”. Sự kiện do Bộ Y tế phối hợp với UBND TP Hà Nội và các đơn vị liên quan tổ chức ngày 20.12 tại huyện Đông Anh.

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho rằng, công tác dân số hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, tác động đến nhiều lĩnh vực trong tương lai như việc duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi toàn quốc chưa thật sự bền vững, xuất hiện xu thế mức sinh xuống thấp (năm 2023 ước tính là 1,96 con/phụ nữ, thấp nhất trong lịch sử và dự báo tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo).

Tốc độ gia tăng nhanh tỉ số giới tính khi sinh đã được khống chế, nhưng vẫn ở mức cao và chưa có dấu hiệu giảm (năm 2023 là 112 bé trai/100 bé gái). Tốc độ già hóa dân số nhanh và sẽ sớm bước qua thời kỳ dân số vàng.

Cùng với đó, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết, mang thai và sinh con ở người chưa thành niên, tầm vóc, thể lực, chất lượng cuộc sống cần phải được cải thiện nhiều hơn...

“Bước sang năm 2025 và những năm sắp tới, chúng ta tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn nữa, nhiều chỉ tiêu có nguy cơ khó đạt.

Để thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch được giao, Bộ Y tế kêu gọi toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác dân số tiếp tục đoàn kết, tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc tham mưu với các cấp uỷ Đảng, chính quyền; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể và động viên mọi tầng lớp nhân dân thực hiện hiệu quả chủ trương, chính sách về công tác dân số”, ông Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Theo ông Matt Jackson, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tại Việt Nam, dân số Việt Nam đã bắt đầu già hóa từ năm 2011 và đang già hóa với tốc độ nhanh hơn nhiều so với các quốc gia khác. Dự báo, Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia có dân số già vào năm 2036 và là xã hội siêu già vào năm 2049.

Sự chuyển đổi từ một xã hội trẻ thành một xã hội già có nhiều tác động sâu rộng và chúng ta cần bắt đầu chuẩn bị cho những thay đổi dân số này ngay từ bây giờ.

Các giải pháp bao gồm tăng năng suất lao động kết hợp với các chính sách tạo việc làm bền vững, cũng như tăng tỷ lệ tham gia lao động, đặc biệt là đối với dân số cao tuổi, hỗ trợ phụ nữ duy trì tham gia thị trường lao động và đầu tư vào y tế và giáo dục.

“Đồng thời, cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ sức khỏe sinh sản chất lượng cho người dân; thúc đẩy quyền sinh sản; giảm tỉ lệ tử vong mẹ; thu thập và phân tích dữ liệu về dân số đạt chất lượng cao nhất, và giải quyết vấn đề bình đẳng giới và bạo lực giới...”, Trưởng đại diện UNFPA khuyến nghị.