Nhớ rét nàng Bân

VHO - Bất chợi vào sáng sớm, cái lạnh từ đâu như cắt da, cắt thịt len lỏi vào từng ngõ ngách của phố phường, làm ta nhớ về cái rét đặc trưng của miền Bắc, mà người đời vẫn thường gọi là “rét nàng Bân” với một tâm trạng như vừa quen, vừa lạ.

 Rét Nàng Bân không giống như cái rét của những tháng đầu Đông. Cái rét mang đến một cảm giác đặc biệt, như một bản giao hưởng của thiên nhiên. Những cơn gió lạnh từ phương Bắc thổi về, mang theo hơi ẩm và mùi đất, mùi lá rụng khiến lòng người xao xuyến.

Ai cũng háo hức đón chờ từng cơn gió lạnh, từng chiếc lá vàng rơi, như một lời nhắc nhở về sự chuyển mình của thời gian. Cho nên tục ngữ có câu: Tháng Giêng rét đài, tháng Hai rét lộc, tháng Ba rét nàng Bân là vì thế.

Rét nàng Bân có lẽ bắt nguồn từ một truyền thuyết, kể về một cô gái tên Bân, người mang trong mình cái lạnh của mùa Đông. Theo truyền thuyết, nàng Bân là biểu tượng của sự tinh khiết và dịu dàng, nhưng đồng thời cũng là biểu hiện của sự khắc nghiệt, lạnh lẽo của thời tiết.

 Cái tên ấy gợi nhớ đến hình ảnh của những buổi sáng mùa đông, khi ánh nắng chưa kịp len lỏi qua những tán cây trơ trụi, khi sương mù vẫn còn lảng bảng, mọi người phải co ro trong chiếc áo ấm dày cộm.

Rét nàng Bân nó nhẹ nhàng, từ tốn, như một cô gái e thẹn vừa thức dậy sau giấc ngủ dài. Cái lạnh nhẹ nhàng như một làn sóng mỏng manh trong lất phất mưa phùn, len lỏi qua từng ngõ ngách, từng con phố, khiến mọi thứ trở nên tĩnh lặng hơn.

Những tán cây trơ trụi, những mái ngói rêu phong và cả ánh mắt của những người đi đường đều bị cái rét này làm cho chậm lại, ngập tràn suy tư.

Trong những ngày rét nàng Bân, nhịp sống hối hả của thành phố được thay thế bằng những bước chân chậm rãi, cái lạnh không chỉ ảnh hưởng đến cơ thể mà còn tác động đến tâm hồn con người.

Màu sắc không gian cũng trở nên trầm lắng hơn, từ những tán lá khô vàng còn sót lại cho đến những chiếc áo khoác sặc sỡ của người đi đường, tất cả như hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh sống động nhưng cũng đượm buồn.

Bù lại, những cơn gió lạnh thổi qua lại mang theo mùi vị của đất trời, của những món ăn nóng hổi hè phố, nhất là mùi Phở thơm phức từ những quán cóc ven đường, mùi bánh rán giòn rụm hay mùi lòng nướng, khoai nướng…, khiến người ta không khỏi thèm thuồng cảm giác được quây quần bên nhau.

Khi rét nàng Bân ghé thăm, mọi người thường tìm đến nhau nhiều hơn. Những buổi hẹn hò, những cuộc tụ tập bên ly trà nóng, hay những bữa cơm gia đình ấm cúng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

 Cái lạnh bên ngoài không thể làm nguội đi những tình cảm nồng ấm bên trong. Chúng ta quây quần bên bếp lửa, nghe bà kể chuyện ngày xưa, hoặc cùng nhau thưởng thức những món ăn đặc trưng mang hương vị quê hương.

Lúc này ta như cảm nhận được đây không chỉ đơn thuần là cái lạnh của thời tiết, mà còn là cái lạnh mang theo hương vị của ký ức, của những ngày tháng chờ đợi.

Rét nàng Bân còn gợi nhớ đến những kỷ niệm tuổi thơ, nhất là nhớ về những buổi sáng sớm, khi mọi người còn đang ngái ngủ, nhưng vẫn phải xách cặp, đạp xe đến trường.

Áo khoác dày cộp, khăn quàng cổ quấn chặt, nhưng cái rét vẫn len lỏi vào từng kẽ áo, khiến cho ai cũng phải rùng mình. Khi buổi chiều tan học, là lúc nghe tiếng trống trường vang lên trong cái lạnh cắt da, từng hơi thở đều trở thành những làn khói trắng đục.

 Đó là những lần đi chơi cùng bạn bè cũng trở thành những kỷ niệm khó quên, chúng tôi thường rủ nhau đi dạo quanh hồ, ngắm nhìn những cánh chim bay lượn trên bầu trời, hay những hàng cây trụi lá đứng im lìm. Những nụ cười, những tiếng nói rộn rã như xua tan đi cái lạnh, tạo nên một không khí vui vẻ, ấm áp hơn.

Mỗi lần đón rét nàng Bân về, trong lòng những người xa quê lại trào dâng nỗi nhớ quê hương. Đó là nỗi nhớ về cánh đồng xanh bát ngát, phủ đầy một lớp sương mờ ảo, những đám mây trôi lững lờ trên bầu trời xám xịt, những hình ảnh ấy khiến lòng người bồi hồi, nhớ về những ngày thơ ấu, khi còn cùng bạn bè chạy nhảy, nô đùa trong cái lạnh tái tê.

 Đó là nỗi nhớ về những cái ôm ấm áp của cha mẹ hiện lên trong tâm trí, khiến lòng người chùng xuống. Những cuộc gọi về cho gia đình thường xuyên hơn, những lời tâm sự cũng trở nên sâu sắc hơn. Cái lạnh khiến người ta nhận ra giá trị của những điều giản dị, của tình thân, của những mối quan hệ xung quanh.

Không chỉ làm cho người ta nhớ những kỷ niệm về tuổi thơ, quê hương mà rét nàng Bân còn làm cho người ta gợi nhớ về những cuộc tình. Trong cái lạnh giá đó, người ta thường tìm đến hơi ấm của nhau, những buổi hẹn hò bên những quán ăn ngon, những cái nắm tay chặt hơn trong những buổi dạo phố, những ánh mắt trao nhau đầy tình cảm.

 Tình yêu trong cái lạnh như được hun đúc, trở nên mãnh liệt hơn. Có lẽ chính vì vậy mà những ngày rét nàng Bân thường được coi là thời điểm lý tưởng để các cặp đôi bày tỏ tình cảm của mình.

Bởi thế mà rét nàng Bân không chỉ là cái lạnh, mà còn là biểu tượng của sự gắn kết, tình yêu thương, luôn mang trong mình một sức sống mãnh liệt, khiến cho con người ta luôn muốn tìm về nhau, tìm về những điều giản đơn nhưng đầy ý nghĩa.

Khi ta lớn lên, cái rét nàng Bân không còn là nỗi sợ hãi, mà trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Nàng Bân như một cô gái tinh nghịch, vừa dịu dàng, vừa mạnh mẽ, khiến lòng người không khỏi xao xuyến.

Cái rét ấy dạy ta biết trân trọng từng khoảnh khắc, từng giây phút bên nhau. Trong cái lạnh, ta học được cách sẻ chia, cách yêu thương và cách sống chậm lại. Mỗi mùa rét nàng Bân đi qua, ta lại thêm một tuổi, thêm một năm trải nghiệm và cái rét ấy sẽ mãi mãi là một phần của hành trình cuộc sống.