Lý do TP.HCM đề xuất phòng trọ tối thiểu 5m2/người?

VHO - Chiều 8.8, tại Trung tâm Báo chí TP.HCM, Ban Tuyên giáo Thành ủy và Sở TT&TT TP.HCM tổ chức họp báo cung cấp thông tin các vấn đề kinh tế - xã hội. Một trong các nội dung được báo chí quan tâm đặt câu hỏi liên quan đến việc Sở Xây dựng TP.HCM đề xuất phòng trọ tối thiểu 5m2/người…

Với đề xuất nhà trọ ở thành phố để được hoạt động phải đảm bảo diện tích sàn tối thiểu 5m²/người, hẻm rộng 4m, cách đường chính không quá 100m và có lối thoát nạn…

Nhiều ý kiến cho rằng, với đề xuất này, người lao động tự do và công nhân với mức thu nhập thấp khó tìm được chỗ ở phù hợp, vậy Sở Xây dựng TP.HCM có giải pháp gì để giải quyết vấn đề chỗ ở cho người lao động? 

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, kết quả kiểm tra, khảo sát của đơn vị cho thấy có khoảng 60.500 công trình nhà trọ tư nhân đang kinh doanh trên địa bàn thành phố, với tổng số 560.220 phòng trọ, khoảng hơn 1,4 triệu người đang thuê.

Hầu như toàn bộ đã được người dân xây dựng, có tình trạng sai phép (đối với dãy phòng cho thuê độc lập) hoặc tự ý chuyển đổi loại hình từ nhà ở riêng lẻ sang cho thuê trọ.

Đó là tình trạng tự ngăn chia từng phòng, tăng quy mô số lượng người sinh hoạt, lưu trú lên gấp nhiều lần nhưng chưa được cơ quan quản lý chuyên ngành về an toàn PCCC xem xét, xét duyệt, nghiệm thu đưa vào sử dụng.

Sở Xây dựng TP.HCM cũng cho biết nhận thấy có khoảng trống pháp lý trong thực tiễn quản lý nhà nước.

Theo đó, đối với quy định về quản lý trật tự xây dựng: không có chế tài xử phạt đối với các trường hợp tự thay đổi nội thất bên trong như cải tạo, ngăn chia không gian thành phòng cho thuê của công trình nhà ở riêng lẻ.

Quy định về quản lý kinh doanh: Kinh doanh nhà trọ, phòng trọ là ngành nghề phải có đăng ký kinh doanh; cho dù cá nhân kinh doanh nhà trọ quy mô nhỏ, doanh thu thấp cũng phải đăng ký kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh cá thể…

Tuy nhiên, thực tế vẫn tồn tại với số lượng lớn hộ gia đình, cá nhân kinh doanh riêng lẻ, tự phát, cho sinh viên, người lao động thuê trọ để tăng thu nhập nhưng không đăng ký kinh doanh và ảnh hưởng nhất định đến số thu thuế tại mỗi địa phương.

Theo quy định liên quan nhà ở và xây dựng: nhà ở riêng lẻ có chiều cao từ 6 tầng trở xuống có hoặc có không quá 1 tầng hầm, thì không bắt buộc áp dụng Quy chuẩn 06:2021/BXD mà thực hiện theo hướng dẫn riêng, phù hợp cho từng đối tượng nhà và khu dân cư. Hiện nay, TP.HCM chưa có hướng dẫn riêng này.

Chia sẻ về sự cần thiết để xây dựng Đề án nói trên, Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, trong thời gian gần đây, thực tế báo động là sự an toàn của người dân sinh sống trong khu trọ không đảm bảo cả về PCCC; vệ sinh môi trường; an toàn nước sinh hoạt; điều kiện kinh doanh phòng trọvà kinh doanh các lĩnh vực khác…

Bên cạnh đó, còn có khoảng trống trong quản lý nhà nước lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy; trật tự xây dựng sau cấp phép xây dựng; quản lý loại hình kinh doanh nhà cho thuê trọ, quản lý thuế đối với loại hình kinh doanh này như đã nêu trên”, đại diện Sở Xây dựng TP.HCM cho biết.

Ngoài ra, nhà ở riêng lẻ thuộc sở hữu tư nhân cho thuê trọ đang là nguồn cung chính đáp ứng nhu cầu nhà ở của người có thu nhập thấp, trước bối cảnh nhu cầu thuê trọ để sinh sống, học tập và làm việc tại TP.HCM là rất lớn trong thời gian qua.

Loại hình này đã giải quyết một số lượng lớn nhu cầu cần thiết, chính đáng để ở của người dân, trong khi nguồn lực nhà nước tập trung đầu tư, xây dựng nhà ở thu nhập thấp, nhà ở xã hội cho thuê hiện không và chưa thể đáp ứng. 

Cơ chế, chính sách, thủ tục đầu tư xây dựng nhà ở xã hội vốn ngoài ngân sách còn nhiêu khê, chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia. 

Do đó, Đề án được xây dựng nhằm thực hiện đúng chủ trương của Chỉ thị 19/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác PCCC đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ, nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh.

Đồng thời, đưa đối tượng nhà ở riêng lẻ có mục đích cho thuê trọ vào quản lý chặt chẽ; đề xuất giải pháp hỗ trợ, bảo vệ sự an toàn của người dân.

Cạnh đó, không làm gián đoạn nguồn cung do tăng giá cho thuê, giải quyết hài hòa mục tiêu an sinh xã hội của nhà nước, lợi ích của chủ nhà trọ và người thuê. 

Bà Lê Thị Loan - Phó Trưởng phòng Tổ chức cán bộ, Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, Sở Xây dựng đã có Tờ trình báo cáo UBND TP.HCM dự thảo Đề cương Đề án Quản lý, hỗ trợ nhà ở riêng lẻ có mục đích cho thuê trọ tại TP.HCM.

Tuy nhiên, đây là các gợi ý, đề xuất ban đầu, ví dụ như: hẻm rộng 3-4m, cách đường chính 100m, diện tích bình quân 5m²... là những “biến số”, chưa phải kết quả cuối cùng.

Căn cứ tình hình thực tế, kết quả thống kê từ các quận huyện rà soát, mà sẽ đề xuất cụ thể như: hẻm rộng từ 2-3m, hoặc cách đường chính 150-200m, diện tích bình quân 4-5m² (hoặc tùy theo từng khu vực cụ thể).

“Đây mới chỉ là đề cương Sở Xây dựng trình UBND TP xem xét. Tất cả nhằm đảm bảo an toàn cho người thuê trọ, đặc biệt về PCCC. Đơn vị vẫn đang tiếp tục phối hợp với địa phương để thu thập thông tin chính xác về số lượng nhà trọ trên địa bàn.

Diện tích sàn tối thiểu được đưa ra nhằm hạn chế số người trong một phòng, số phòng trong một căn nhà ở riêng lẻ, tránh tập trung đông người với mục đích cao nhất là sự an toàn của người dân”, bà Loan cho hay.

Riêng yêu cầu nhà ở riêng lẻ có mục đích cho thuê trọ phải có chiều rộng tối thiểu 3-4m, theo Sở Xây dựng, việc này nhằm đảm bảo xe cứu hỏa có thể tiếp cận nếu xảy ra hỏa hoạn.

Đối với trường hợp hẻm không đủ rộng cho xe cứu hỏa tiếp cận, nhà phải cách mặt đường chính không quá 100m để đường ống nước chữa cháy của xe cứu hỏa vào được đến nơi có sự cố.

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, sau khi được UBND TP thông qua chủ trương, phê duyệt Đề cương Đề án, các sở ngành sẽ khẩn trương triển khai thực hiện hoàn thành các sản phẩm, các giải pháp quản lý và hỗ trợ nhà ở riêng lẻ có mục đích cho thuê trọ trình UBND TP chậm nhất là tháng 12.2024.

Bên cạnh đó, một sản phẩm kỳ vọng của Đề án là dữ liệu Nhà trọ an toàn, cung cấp đầy đủ thông tin trên app mobile, hỗ trợ cả người thuê và người cho thuê, đáp ứng cung – cầu cho thuê trọ, góp phần hạn chế việc tăng giá cho thuê do thiếu thông tin hoặc thông tin bất cân xứng.

Về mặt xã hội, Đề án còn đề xuất hỗ trợ lãi suất cho các trường hợp nhà trọ không đảm bảo Quy định tối thiểu chuyển đổi để đáp ứng điều kiện quy định.