“Lãng phí” từ những khu tái định cư bỏ hoang

VHO - Các khu tái định cư trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đang bị bỏ hoang từ nhiều năm nay, qua đó làm ảnh hưởng cảnh quan môi trường, an ninh trật tự, nhất là nhu cầu về chỗ ở của người dân.

Theo chỉ dẫn của lãnh đạo xã Tịnh Hòa, chúng tôi tìm về khu tái định cư Hóc Xà - Đồng Lớn thuộc thôn Trung Vĩnh, xã Tịnh Hòa. Trước mắt hiện ra là các cơ sở vật chất xây dựng trên đất đã bị xuống cấp hoàn toàn, cây cối mọc bít lối đi, người dân tận dụng đất trống trồng keo và sản xuất.

Dự án khu tái định cư Hóc Xà - Đồng Lớn có diện tích hơn 13 ha, được đầu tư xây dựng với tổng kinh phí hơn 11 tỷ đồng, gồm: hệ thống điện, đường, nhà sinh hoạt văn hóa, trường học, trạm y tế... được xây dựng kiên cố, rộng rãi. Theo quy hoạch, dự án sẽ phục vụ tái định cư cho 120 hộ và phục vụ giãn dân cho 40 hộ khác tại xã Tịnh Hòa.

Khu tái định cư này được xây dựng từ năm 1997, do Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất đầu tư xây dựng nhằm tái định cư cho các hộ dân thuộc các xã khu Đông huyện Bình Sơn nhường chỗ cho các dự án tại Khu Kinh tế Dung Quất.

Ông Nguyễn Minh Nghĩa, Bí thư Chi bộ thôn Trung Vĩnh, xã Tịnh Hòa cho hay, từ khi hoàn thiện đến nay, không có hộ dân nào chuyển đến đây sinh sống. Các công trình công cộng được xây dựng đã hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng. Mái tôn bị gió thổi tung, những bức tường loang lổ, cỏ dại phủ kín từ trong nhà đến ngoài sân và trở thành nơi tập kết rác, chăn thả trâu bò của người dân địa phương.

Cũng theo ông Nghĩa, trước đây có một số hộ dân của huyện Bình Sơn đến đây xem nhưng sau đó không thấy ai đến ở. Mọi người hỏi thăm thì được biết các hộ dân cho rằng đất đai ở đây khô cằn, thiếu nước, thiếu đất sản xuất...

“Việc Nhà nước bỏ tiền tỷ để xây dựng khu tái định cư cũng như cơ sở hạ tầng thiết yếu cho người dân tái định cư là điều đáng mừng. Tuy nhiên, sau xây dựng không có người dân đến ở, công trình bị bỏ hoang lãng phí đã gây thất vọng cho người dân địa phương”, ông Nghĩa nói.

Phó Chủ tịch UBND xã Tịnh Hòa Nguyễn Duy Hiệp cho biết: “Địa phương đã nhiều lần kiến nghị các cấp thẩm quyền đề nghị thanh lý số tài sản trên khu tái định cư và có giải pháp giao đất để địa phương bố trí cho người dân sử dụng”.

Tại các khu tái định cư Cây Sến, Ruộng Ngõ, xã Tịnh Long tình trạng nhếch nhác, cây cối um tùm, nhất là thành nơi đổ rác thải của người dân. Được biết, hiện các khu tái định cư này có 105 lô đất bỏ hoang hơn 10 năm nay. Cả 2 khu này đều do Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi làm chủ đầu tư và xây dựng năm 2013. Dự án nhằm phục vụ tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án đường ven biển Dung Quất-Sa Huỳnh, đoạn Mỹ Khê-Trà Khúc. Tuy nhiên, sau khi bố trí tái định cư, quỹ đất còn lại bị bỏ hoang từ đó đến nay.

Ông Đỗ Huy Cà, thôn Gia Hòa, xã Tịnh Long cho biết: “Gia đình tôi đến ở tại khu tái định cư Cây Sến đã 10 năm nay. Do khu này còn quá nhiều lô đất chưa có chủ nên người dân từ các khu vực khác đã mang rác thải đến, gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, hệ thống đường, mương thoát nước đã hư hỏng, không được tu sửa, gây khó khăn trong việc đi lại, sinh hoạt của nhân dân”.

Theo Chủ tịch UBND xã Tịnh Long Nguyễn Anh Tuấn, về việc 105 lô đất tái định cư bị bỏ hoang nhiều năm nay trên địa bàn xã, địa phương đã kiến nghị các cấp thẩm quyền có kế hoạch sử dụng số đất này hiệu quả. Thời gian qua, dù chưa tiếp nhận quản lý từ chủ đầu tư nhưng địa phương vẫn phải bỏ kinh phí để sửa chữa các cống thoát nước bị hư hỏng nặng, vận động người dân thu gom, xử lý rác thải tại các khu vực này.

Trao đổi với Văn hóa, Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi Trà Thanh Danh cho biết mỗi khu tái định cư có những vướng mắc khác nhau và cần có thời gian, cơ chế riêng để xử lý.

Cụ thể, đối với khu tái định cư Hóc Xà - Đồng Lớn tại xã Tịnh Hòa, sau khi được UBND huyện Sơn Tịnh bàn giao vào năm 2014 do sáp nhập xã Tịnh Hòa về TP Quảng Ngãi nên UBND thành phố đã thực hiện rà soát lại hồ sơ, hiện trạng. Tuy nhiên, các hồ sơ liên quan không đầy đủ; khoảng 12 hạng mục công trình được xây dựng tại đây đã hư hỏng.

“Chủ trương của UBND thành phố là nâng cấp, sửa chữa hoặc xây mới lại các công trình này để phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của người dân địa phương. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, hiện tại chúng tôi chưa thể thực hiện được vì không đủ hồ sơ xây dựng trước đó. Do đó, địa phương phải nghiên cứu kỹ, xin ý kiến các cấp thẩm quyền trước khi sửa chữa, nâng cấp lại khu tái định cư này”, ông Trà Thanh Danh cho hay.

Cũng theo ông Danh, đối với hai khu tái định cư tại xã Tịnh Long, đến nay, UBND thành phố chưa nhận bàn giao công trình từ chủ đầu tư. Dù thành phố đã nhiều lần kiến nghị và UBND tỉnh đã có chỉ đạo chủ đầu tư hoàn tất các thủ tục giao các khu tái định cư này cho UBND TP Quảng Ngãi quản lý, sử dụng nhưng đến ngày 20.8.2024, chủ đầu tư vẫn chưa bàn giao. Do đó, UBND thành phố không thể bố trí kinh phí để duy tu, bảo dưỡng cũng như xây dựng các công trình công ích tại đây để phục vụ nhân dân.