Gia Lai: Quản lý yếu kém, gần 10.000 ha rừng bị phá hoại

VHO - Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận chỉ rõ hàng loạt sai phạm xảy ra trong công tác quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ đất nông, lâm trường của tỉnh Gia Lai. Đáng chú ý, tình trạng khai thác, phá rừng trái pháp luật diễn biến phức tạp với diện tích rừng bị phá gần 10.000 ha.

Một công ty lâm nghiệp để người dân lấn chiếm hơn 600 ha đất

Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận chỉ rõ loạt sai phạm tại 7 Công ty TNHH MTV lâm nghiệp ở Gia Lai. Cụ thể, các đơn vị này gồm: Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Trạm Lập, Đăk Roong, Sơ Pai, Krông Pa, Hà Nừng, Kông Chiêng và Ia Pa.

Trong đó, cá biệt có Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Sơ Pai (huyện Kbang) quản lý yếu kém, để người dân lấn chiếm hơn 600 ha đất được giao.

Theo Thanh tra Chính phủ, những công ty này sử dụng đất chưa đúng với diện tích đất được giao theo giấy chứng nhận QSDĐ đã cấp. Thanh tra Chính phủ xác định, các công ty này quản lý sử dụng đất yếu kém để người dân lấn chiếm.

Sau khi sắp xếp đổi mới mô hình hoạt động, UBND tỉnh Gia Lai giao diện tích đất đã bị người dân lấn chiếm cho các công ty nhưng trên thực tế đơn vị chưa thể tiếp nhận, sử dụng.

Một số công ty chưa làm thủ tục về đất đai theo quy định đối với phần diện tích chênh lệnh so với thực tế như: Công ty Trạm Lập diện tích tăng hơn 332ha; Công ty Krông Pa tăng gần 800 ha; Công ty Đăk Roong giảm hơn 551 ha; Công ty Kông Chiêng giảm gần 500 ha…

Đáng chú ý, tại Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Sơ Pai (huyện Kbang) do quản lý yếu kém để người dân lấn chiếm hơn 613 ha đất được giao; năm 2020 được cấp Giấy chứng nhận QSDĐ chồng lấn lên diện tích đã mất chưa được xử lý. Từ đó dẫn đến việc công ty này hàng năm vẫn phải nộp tiền thuê đất hơn 200 triệu đồng nhưng không được sử dụng đất, gây ra những hậu quả rất khó khắc phục trong công tác quản lý đất đai.

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Trạm Lập đã sử dụng vốn điều lệ hơn 100 triệu đồng để ký hợp đồng đầu tư trồng rừng sản xuất (cây keo) trên phần diện tích đất của hộ dân quản lý. Việc này không đúng chức năng nhiệm vụ, kế hoạch sản xuất và Đề án sắp xếp, đổi mới của Công ty được UBND tỉnh Gia Lai phê duyệt.

Thanh tra Chính phủ cũng xác định, UBND tỉnh Gia Lai chậm phê duyệt phương án sử dụng đất của các công ty; cấp giấy chứng nhận diện tích đất xây dựng trụ sở các công ty lâm nghiệp ghi mục đích sử dụng đất thương mại dịch vụ là không đúng tên loại đất.

Ngoài ra, việc kiểm kê, đánh giá, theo dõi diễn biến tài nguyên rừng đối với các Công ty chưa chính xác về diện tích rừng và hiện trạng tài nguyên rừng nên khi thực hiện chi trả tiền dịch vụ tài nguyên rừng có trường hợp không đúng với diện tích và thực tế hiện trạng của đơn vị quản lý sử dụng.

Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, trách nhiệm để xảy ra tồn tại, thiếu sót nêu trên thuộc Chủ tịch UBND tỉnh; Giám đốc các Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Trạm Lập, Đăk Roong, Sơ Pai, Krông Pa, Hà Nùng, Kông Chiêng, Ia Pa; Giám đốc Sở TN&MT, Giám đốc Sở NN&PTNT, Chủ tịch UBND cấp huyện và các tổ chức, cá nhân có liên quan qua các thời kỳ.

Trước những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ yêu cầu Gia Lai, thanh tra toàn diện 7 Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp trên để có đánh giá tổng thể về công tác quản lý đất đai có nguồn gốc nông, lâm trường trên địa bàn.

Gần 10.000 ha rừng bị “xóa sổ”

Theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ, đối với công tác quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ đất nông, lâm trường, UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành nhiều văn bản nhưng có những văn bản ban hành chậm, không toàn diện, nội dung chưa thực hiện theo đúng quy định của pháp luật đất đai.

Việc ban hành văn bản chậm, không đúng quy định đã dẫn đến làm mất quyền lợi của người sử dụng đất khi bị thu hồi đất, nguy cơ gây thất thoát ngân sách Nhà nước khi chuyển mục đích đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, diện tích rừng tự nhiên ở tỉnh Gia Lai năm 2017 giảm nhiều so với kiểm kê rừng năm 2014 (hơn 12.000 ha). Trong công tác rà soát quy hoạch 3 loại rừng năm 2017 của tỉnh Gia Lai có nhiều sai sót, thiếu chính xác, lỏng lẻo trong quản lý; việc đưa ra, đưa vào quy hoạch 3 loại rừng đối với diện tích hơn 139.000 ha còn thiếu căn cứ.

UBND tỉnh Gia Lai cũng chưa ban hành quyết định phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng, chưa lập kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, chưa công bố quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, không ban hành khung giá rừng từ năm 2020 trở về trước là không đúng với Luật Bảo vệ và phát triển rừng năm 2004.

Tình trạng khai thác, phá rừng trái pháp luật ở Gia Lai diễn biến phức tạp với diện tích rừng bị phá gần 10.000 ha; còn 71/165 vụ việc tạm đình chỉ điều tra hoặc xử lý hành chính cần phải được giám sát công tác điều tra, truy tố để tránh bỏ lọt tội phạm.

Trong quản lý sử dụng quỹ đất bàn giao về địa phương, đất công ích còn để xảy ra vi phạm như: cho thuê đất công ích không thông qua đấu giá; quỹ đất được thu hồi bàn giao về địa phương còn quản lý theo hiện trạng, chưa thực hiện đo đạc, lập hồ sơ địa chính, kiểm tra, rà soát, xây dựng phương án sử dụng.

Đồng thời, việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại khu vực đô thị còn để xảy ra vi phạm như: giao đất tái định cư nhưng không ban hành quyết định giao đất, không thẩm định nhu cầu sử dụng đất.

Có 2.122 trường hợp không đủ điều kiện tách thửa sau sau khi chuyển mục đích nhưng được UBND huyện, thị xã và thành phố Pleiku cho phép chuyển mục đích từ đất phi nông nghiệp sang đất ở đô thị...

Theo đó, Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo kiểm tra, rà soát và xử lý đối với trường hợp tương tự trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời, tổ chức kiểm điểm, xử lý nghiêm túc trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan qua các thời kỳ.