Đừng để tiếng khóc trẻ thơ chìm trong đáy nước

VHO - Mới chỉ đầu hè 2025, tỉnh Thanh Hóa đã ghi nhận 9 vụ đuối nước khiến 12 em nhỏ tử vong, một con số nhói lòng. Những cái chết lặng lẽ không chỉ cướp đi sinh mạng non nớt mà còn để lại những khoảng trống không gì bù đắp được trong lòng người ở lại.

Khi tiếng cười trẻ thơ chìm nghỉm dưới làn nước, đó không chỉ là nỗi đau của một gia đình mà là lời cảnh tỉnh cho cả xã hội: đã đến lúc phòng, chống đuối nước phải là trách nhiệm chung, bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất.

Hồi chuông đau xót từ những vụ việc thương tâm

Ngày 27.2.2025, xã Xuân Tín (huyện Thọ Xuân) chìm trong tang tóc sau vụ đuối nước khiến hai học sinh lớp 6 thiệt mạng. Chỉ một tháng sau, tại xã Cẩm Vân (Cẩm Thủy), hai em nhỏ sinh năm 2012 và 2013 lại ra đi vĩnh viễn vì tắm sông.

Và ngày 12.4, hai nam sinh lớp 10 và 11 ở Triệu Sơn mất tích sau một trận bóng đá buổi chiều và cái quyết định xuống hồ tắm tưởng vô hại. Tất cả chỉ trong vòng chưa đầy ba tháng đầu năm.

Theo thống kê của Công an tỉnh Thanh Hóa, chỉ tính riêng từ ngày 1.1 đến 25.5, toàn tỉnh đã xảy ra 9 vụ đuối nước khiến 12 người tử vong, trong đó phần lớn là trẻ em. Những con số đau lòng này không chỉ phản ánh sự nguy hiểm rình rập mỗi mùa hè, mà còn là lời cảnh tỉnh cho cả cộng đồng.

Nguyên nhân của các vụ việc ấy là gì? Là sự hiếu động, tò mò tự nhiên của trẻ nhỏ? Là việc thiếu kỹ năng sống và kỹ năng sinh tồn trong môi trường nước? Là sự buông lơi trong quản lý, giám sát của người lớn? Hay là một hệ thống cảnh báo, phòng ngừa vẫn còn thiếu và yếu?

Thực tế cho thấy, nhiều gia đình vì bận mưu sinh đã để con ở nhà một mình hoặc giao cho ông bà lớn tuổi chăm sóc. Trong khi đó, trẻ em nhất là lứa tuổi từ 6 đến 15 luôn khao khát khám phá thế giới xung quanh, nhưng lại chưa đủ nhận thức để lường trước hiểm nguy.

Ao hồ, sông suối những nơi gắn liền với sinh hoạt thường nhật ở nông thôn từ lâu đã trở thành điểm vui chơi “tự phát” của trẻ em mà không có bất kỳ sự giám sát hay biện pháp bảo vệ nào.

Nhiều trường học chưa đưa dạy bơi vào chương trình chính khóa. Việc mở lớp bơi vào dịp hè vẫn mang tính phong trào, thiếu tính liên tục và chưa tiếp cận được số lượng lớn trẻ em, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa.

Trong khi đó, nhận thức của không ít phụ huynh vẫn mơ hồ. Có người cho rằng “ngày xưa không học bơi vẫn lớn”, hoặc “trẻ con thì nghịch nước là bình thường”. Nhưng cái giá của sự chủ quan là mạng sống, là nước mắt và những tiếng “giá như...” kéo dài mãi trong tiếc nuối.

Công an vào cuộc: Giữ sự sống từ từng buổi tuyên truyền

Trước thực trạng này, Công an tỉnh Thanh Hóa đã chủ động vào cuộc bằng nhiều giải pháp đồng bộ, bài bản, từ tuyên truyền đến tuần tra, từ huấn luyện đến tham mưu chính sách.

Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, đơn vị nòng cốt trong công tác phòng, chống đuối nước đã phối hợp với công an các xã, phường, thị trấn tổ chức gần 50 buổi truyền thông trực quan tại trường học.

Không còn là những buổi chào cờ đơn điệu, các buổi tuyên truyền về đuối nước giờ đây trở thành tiết học kỹ năng sống hấp dẫn, sinh động. Tại đó, các em được hướng dẫn chi tiết về nguy cơ khi chơi gần nước, kỹ năng tự thoát hiểm khi gặp sự cố, cách sơ cứu nạn nhân đuối nước bằng thao tác ép tim, hà hơi thổi ngạt.

Nhiều em lần đầu tiên được biết cách mặc áo phao đúng cách, cách nhận biết dòng nước xoáy, cách hô hoán và gọi người lớn hỗ trợ khi bạn gặp nạn.

“Chúng tôi không chỉ hướng tới việc truyền tải kiến thức, mà quan trọng hơn là giúp các em hình dung được các tình huống có thể xảy ra và rèn luyện khả năng phản ứng nhanh để bảo vệ bản thân,”, một cán bộ Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH chia sẻ.

Song song với đó, Công an tỉnh cũng chỉ đạo lực lượng cơ sở rà soát các điểm nguy cơ cao: sông, hồ, ao sâu, công trình thủy lợi, khu vực học sinh thường lui tới… để cắm biển cảnh báo, lập bản đồ nguy cơ, phối hợp với địa phương bố trí rào chắn tạm, lực lượng canh gác tại những điểm nóng.

Không chỉ dừng lại ở cảnh báo, phong trào dạy bơi, học bơi đang được phát động sâu rộng tại các địa phương. Lực lượng công an cơ sở đóng vai trò là đầu mối phối hợp các đoàn thể, thanh niên tình nguyện để tổ chức lớp học bơi miễn phí, dạy trẻ kỹ năng phản xạ, đồng thời lồng ghép kiến thức về phòng chống đuối nước và cứu hộ.

Gia đình – mắt xích then chốt trong “lưới an toàn” cho trẻ

Tuy nhiên, lực lượng chức năng không thể giám sát từng khúc sông, từng bờ ao, càng không thể theo sát từng bước chân trẻ nhỏ. Vai trò giám sát, giáo dục đầu tiên và quan trọng nhất vẫn thuộc về gia đình.

Một đứa trẻ biết bơi là tốt, nhưng một đứa trẻ hiểu được đâu là nguy hiểm, biết cách từ chối lời rủ rê tắm sông, biết báo người lớn khi thấy nguy cơ tai nạn, điều đó còn quý giá hơn gấp nhiều lần. Muốn vậy, gia đình cần là nơi đầu tiên trang bị kiến thức sống còn ấy.

Đã đến lúc các bậc phụ huynh cần chủ động dành thời gian trò chuyện với con, hướng dẫn con nhận diện những nơi nguy hiểm, dạy con cách xử lý khi rơi xuống nước, không cho con chơi một mình ở bờ sông, hồ mà không có người lớn đi kèm. Hãy biến mỗi bữa cơm thành một tiết học nhẹ nhàng về an toàn. Hãy hỏi con hôm nay đã chơi ở đâu, làm gì, cùng ai.

Đặc biệt, với các gia đình ở vùng ven sông, ao hồ, việc gắn phao nổi, rào chắn hoặc biển cảnh báo trong khuôn viên nhà không chỉ là một biện pháp phòng ngừa, mà là sự bảo vệ tính mạng trực tiếp.

Đã đến lúc các xã, phường đưa tiêu chí “an toàn phòng chống đuối nước trẻ em” trở thành một tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới nâng cao. Mỗi thôn xóm, mỗi trường học, mỗi hộ dân cần chủ động trở thành một “pháo đài chống đuối nước” ngay từ trong nhận thức.

Khi tiếng cười của trẻ em biến mất sau làn nước, đó không chỉ là một tai nạn, đó là một bi kịch của cộng đồng. Mỗi vụ đuối nước là một sinh mạng non nớt ra đi, là tương lai bị cướp đoạt, là tiếng khóc cha mẹ nghẹn lại giữa trưa hè bỏng rát.

Phòng chống đuối nước không thể là chuyện mùa vụ, càng không phải trách nhiệm của riêng ngành giáo dục, y tế hay công an. Đó phải là trách nhiệm chung của cả cộng đồng, bắt đầu từ từng hành động nhỏ: một lời nhắc con trước khi ra khỏi nhà, một buổi nói chuyện chuyên đề ở trường, một biển cảnh báo bên bờ kênh, một lớp học bơi cuối tuần.

Hãy chung tay để mùa hè của trẻ thực sự là mùa hè của tiếng cười, của khám phá và trưởng thành, không còn những cuộc vĩnh biệt đẫm nước mắt bên bờ sông lặng lẽ.

Bởi mỗi sinh mạng mất đi không chỉ là một đứa trẻ, mà là cả một tương lai vừa mới chớm nở.