Triển lãm di sản văn hoá Then trong đời sống các dân tộc Tày, Nùng, Thái
VHO - Trong khuôn khổ các hoạt động của Liên hoan nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng, Thái lần thứ VII , Bảo tàng Văn hoá các dân tộc Việt Nam tổ chức triển lãm trưng bày chuyên đề “Di sản văn hoá Then trong đời sống các dân tộc Tày, Nùng, Thái” tại Làng Văn hoá các dân tộc Việt Nam.
Bà Tô Thị Thu Trang, Giám đốc Bảo tàng Văn hoá các dân tộc Việt Nam cho biết, Liên hoan nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng, Thái lần thứ VII, năm 2024 với chủ đề Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then, đàn Tính các dân tộc Tày, Nùng, Thái trong giai đoạn hiện nay là dịp giới thiệu, quảng bá những giá trị di sản văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc đến bạn bè trong nước và quốc tế.
Then là một loại hình sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng của các dân tộc Tày, Nùng, Thái. Thực hành Then là nghi lễ không thể thiếu trong đời sống văn hóa tâm linh của đồng bào trong các dịp: Lễ cầu mùa, cầu yên, cấp sắc, cầu tự, giải hạn... Then thể hiện ý chí, khát vọng vươn lên, xây đắp cuộc sống ấm no, hạnh phúc của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái, được trao truyền qua nhiều thế hệ.
Với ý nghĩa đó, thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam đã chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào ngày 13.12.2019 tại Bogotá, Colombia, góp phần khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam, sự gắn kết cộng đồng, đề cao, tôn trọng đa dạng văn hóa, khuyến khích đối thoại giữa các cá nhân, cộng đồng, dân tộc khác nhau vì sự khoan dung, tình yêu và lòng bác ái đúng theo tôn chỉ và mục tiêu của Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO.
Cũng theo bà Tô Thị Thu Trang, hiện nay có 16 tỉnh sở hữu hát Then gồm Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Bắc Giang, Quảng Ninh, Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu. Ngoài ra, còn một số tỉnh như Đắk Nông, Đắk Lắk và TP.HCM cùng có thực hành di sản Then, khi người Tày và người Nùng di cư đến sinh sống.
Tham gia Liên hoan, Bảo tàng Văn hoá các dân tộc Việt Nam giới thiệu đến người dân, du khách của Thu đô Hà Nội hơn 100 tài liệu ảnh kèm theo bài text, gần 200 tài liệu, hiện vật gốc và khoa học phụ gắn với loại hình di sản Then được trưng bày sẽ giúp du khách tham quan có cái nhìn sâu và đa chiều về di sản Then trong đời sống văn hóa các dân tộc Tày, Nùng, Thái.
Các không gian của triển lãm góp phần truyền tải thông điệp về bảo vệ di sản văn hoá nói chung và di sản Then của Tày, Nùng, Thái nói riêng trong đời sống đương đại, thể hiện tình đoàn kết giữa các tộc người, tôn trọng thế giới quan tộc người theo mục tiêu của UNESCO. Từ đó, giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của di sản Then trong cộng đồng dân tộc không chỉ ở Việt Nam, mà còn ở nhiều quốc gia trên thế giới, bà Tô Thị Thu Trang nhấn mạnh.
Nghệ thuật hát Then, đàn Tính là loại hình nghệ thuật độc đáo của các dân tộc Tày, Nùng, Thái và một số dân tộc khác, đã góp phần làm nên tính đa dạng trong văn hoá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, luôn gắn liền với đời sống xã hội của đồng bào từ bao đời nay, là sự kết hợp vẻ đẹp con người với thiên nhiên, giữa giá trị nghệ thuật sâu sắc với yếu tố tinh thần và tâm linh, bày tỏ khát vọng về cuộc sống bình yên, khát vọng vươn tới ấm no hạnh phúc.