Lễ hội Gầu Tào của người Mông Yên Bái đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

LINH HƯƠNG

VHO - Tối 14.2 tại huyện Trạm Tấu, UBND tỉnh Yên Bái tổ chức Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Gầu Tào của người Mông huyện Trạm Tấu, huyện Văn Chấn, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái.

Lễ hội Gầu Tào của người Mông Yên Bái đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - ảnh 1
Thừa uỷ quyền Bộ trưởng Bộ VHTTDL, Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Nông Quốc Thành trao Bằng chứng nhận cho lãnh đạo Sở VHTTDL tỉnh Yên Bái cùng đại diện cộng đồng chủ thể di sản của 3 huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn. Ảnh: Đức Toàn

Dự buổi lễ có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Tạ Văn Long; Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL) Nông Quốc Thành; lãnh đạo Hội đồng cây di sản Việt Nam; lãnh đạo tỉnh; lãnh đạo các huyện Bắc Yên, Mường La, tỉnh Sơn La; huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo huyện Trạm Tấu, các nghệ nhân ưu tú cùng đông đảo nhân dân và du khách.

Thừa uỷ quyền Bộ trưởng Bộ VHTTDL, Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Nông Quốc Thành trao Bằng chứng nhận cho lãnh đạo Sở VHTTDL tỉnh Yên Bái cùng đại diện cộng đồng chủ thể di sản của 3 huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn.

Tại buổi lễ, thừa ủy quyền của Bộ trưởng Bộ VHTTDL, lãnh đạo Sở VHTTDL công bố “Lễ hội Gầu Tào của người Mông huyện Trạm Tấu, huyện Mù Cang Chải, huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái” trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa Nông Quốc Thành thừa ủy quyền của Bộ trưởng Bộ VHTTDL  trao Bằng chứng nhận cho đại diện cộng đồng chủ thể di sản của 3 huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn.

Lễ hội Gầu Tào của người Mông Yên Bái đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - ảnh 2
Chương trình nghệ thuật đặc biệt "Rực rỡ sắc màu Trạm Tấu"

Trước đó, ngày 9.8.2024, Bộ trưởng Bộ VHTTDL đã ký Quyết định số 2318/QĐ-BVHTTDL về việc đưa Lễ hội Gầu Tào của người Mông các huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Văn Chấn (tỉnh Yên Bái) vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ở loại hình Lễ hội truyền thống.

Như vậy, Lễ hội Gầu Tào là Di sản văn hóa phi vật thể thứ 8 trong tổng số 11 Di sản văn hóa phi vật thể ở Yên Bái vinh dự được Bộ VHTTDL đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội Gầu Tào là một lễ hội có truyền thống lâu đời, gắn liền với cộng đồng người Mông cư trú trên địa bàn các huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải và một số xã vùng cao của huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái.

Lễ hội Gầu Tào được tổ chức vào những ngày đầu tiên của năm mới, với những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Mông.

Lễ hội Gầu Tào của người Mông Yên Bái đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - ảnh 3
Chương trình nghệ thuật có sự góp mặt của trên 600 nghệ nhân, diễn viên chuyên và không chuyên

Lễ hội này được tổ chức vào những ngày đầu tiên của một năm mới. Đây được coi là lễ hội tiêu biểu, thể hiện nét văn hóa tín ngưỡng đặc sắc của người Mông; là dịp để cúng tạ trời đất, thần linh phù hộ, ban cho mọi người sức khỏe, mùa màng bội thu, thóc lúa đầy bồ, gia súc đầy chuồng.

Đây cũng là di sản văn hóa phi vật thể có tính đại diện, hội tụ nhiều giá trị văn hóa đặc trưng, là sản phẩm sở hữu chung của đồng bào, mang những giá trị rất riêng của văn hóa Mông.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu Vũ Lê Chung Anh bày tỏ cảm ơn sâu sắc đến lãnh đạo Bộ VHTTDL; lãnh đạo tỉnh; các tổ chức, cá nhân có liên quan đã luôn quan tâm, giúp đỡ, ủng hộ, gìn giữ, bảo tồn, tuyên truyền, quảng bá để di sản được lan tỏa và phát huy giá trị, đáp ứng mục tiêu không ngừng nâng cao đời sống văn hóa tinh thần và chỉ số hạnh phúc của nhân dân.

Lễ hội Gầu Tào của người Mông Yên Bái đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - ảnh 4
Các lễ hội truyền thống của đồng bào Mông được tái hiện trên sân khấu

Để phát huy giá trị di sản, đại diện cho 3 huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải và Văn Chấn, Chủ tịch UBND huyện Trạm Tấu cam kết sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động thiết thực phát huy và thực hành di sản với những hành động cụ thể, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá lễ hội gắn với phát triển du lịch văn hóa cộng đồng, góp phần đưa huyện Trạm Tấu trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách;

Tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện để đồng bào Mông duy trì tổ chức, truyền dạy lễ hội, bảo tồn các nghi lễ truyền thống; phát huy vai trò của cộng đồng trong gìn giữ và bảo vệ di sản, đặc biệt là thế hệ trẻ, để nét đẹp văn hóa này được lưu truyền mãi mãi.

Cũng trong dịp này, đại diện Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công bố và trao Quyết định, Bằng công nhận Cây Di sản cho UBND huyện Trạm Tấu đối với quần thể cây Du Sam Núi Đất tại thị trấn Trạm Tấu và xã Xà Hồ.

Việc công nhận cây Du sam núi đất là Cây Di sản Việt Nam không những góp phần bảo tồn nguồn gen, cung cấp nguồn giống loài cây gỗ quý cho quốc gia, mà còn có giá trị về lịch sử, cảnh quan và môi trường, là điểm đến của du lịch sinh thái, nâng cao nhận thức về bảo vệ tài nguyên rừng, giáo dục tuyên truyền về bảo vệ rừng và môi trường, giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn cho các thế hệ.

Lễ hội Gầu Tào của người Mông Yên Bái đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - ảnh 5
Lễ hội Gầu Tào của người Mông tại Yên Bái trở thành Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sự kiện Lễ công bố Quyết định và trao chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Gầu Tào của người Mông huyện Trạm Tấu, huyện Văn Chấn, huyện Mù Cang Chải và trao Quyết định, Bằng công nhận Cây Di sản cho UBND huyện Trạm Tấu đối với quần thể cây Du Sam Núi Đất tại thị trấn Trạm Tấu và xã Xà Hồ, tỉnh Yên Bái có ý nghĩa quan trọng, là niềm tự hào to lớn không chỉ của đồng bào Mông huyện Trạm Tấu, huyện Mù Cang Chải, huyện Văn Chấn mà còn của toàn thể nhân dân các dân tộc tỉnh Yên Bái.

Đây cũng là dịp để tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu sâu rộng về nội dung, giá trị di sản văn hóa của đồng bào Mông. Qua đó nhằm tăng cường tinh thần đoàn kết các dân tộc, tạo mối liên kết phát triển văn hóa - du lịch bền vững giữa các địa phương trong tỉnh và khu vực Tây Bắc.

Tiếp đó là chương trình nghệ thuật đặc biệt có chủ đề "Rực rỡ sắc màu Trạm Tấu” với sự tham gia của hơn 600 nghệ nhân, ca sĩ, diễn viên chuyên và không chuyên biểu diễn với nhiều tiết mục ca múa nhạc đặc sắc, được dàn dựng công phu, chuyên nghiệp, tái hiện những nét đẹp văn hoá độc đáo của đồng bào dân tộc Mông gắn với các lễ hội văn hoá truyền thống lâu đời. Khán giả cũng đã được thưởng thức màn trình diễn khèn Mông độc đáo của các nghệ nhân, diễn viên với một không gian văn hoá đầy màu sắc nhân dịp đầu Xuân mới.