Độc đáo lễ hội “Cắc kéng” của người Tày ở Lục Yên

VHO - Vùng đất Khánh Thiện, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái là địa phương có đông đồng bào dân tộc Tày sinh sống. Người Tày nơi đây còn giữ được nhiều phong tục, tập quán cùng nét sinh hoạt mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, giàu tiềm năng để phát triển du lịch cộng đồng thu hút du khách gần xa.

Xã Khánh Thiện nằm ở phía Bắc của huyện Lục Yên được thiên nhiên ưu đãi, đất đai màu mỡ. Những nguồn nước trong mát chảy ra từ núi đá, thuận lợi cho phát triển trồng trọt, chăn nuôi, trong đó lúa nếp Lào Mu là một trong những cây trồng được người dân nơi đây duy trì gieo cấy bao đời nay.

Hàng năm, cứ đến tháng 10 âm lịch, khi tiết trời cuối thu chớm đông, những bông nếp cái mẩy sữa căng tròn là thời điểm tốt nhất để làm cốm, cũng là lúc đồng bào người Tày xã Khánh Thiện lại nô nức chuẩn bị tổ chức “Tết Khảu mảu” còn gọi là Tết cốm nhằm tạ ơn trời đất, mừng mùa màng tươi tốt.

Dịp này, khắp bản làng vang tiếng chày, tiếng cối giã cốm tạo lên một âm thanh nhịp điệu được người dân gọi là “Cắc kéng” cho hoạt động của giã cốm. Nhịp điệu “Cắc kéng” mang đậm nét đẹp văn hóa vẫn được các thế hệ người Tày gìn giữ và trở thành bản sắc riêng có của người Tày xã Khánh Thiện.

Lễ hội “Cắc kéng” gồm có 2 phần lễ và hội. Trong đó, phần lễ chính gồm dâng hương đình Tông Luông, chấm điểm, trao giải các gian hàng của các thôn, trích đoạn "Pang Kháu máu”, màn tái hiện "Cắc Kéng", hát Khắp mùa Mường Chun, múa Nọong ơi...

Phần hội gồm các hoạt động văn hóa gồm thi giã cốm, dệt dây dao Tày, trưng bày, trang trí gian hàng và tổ chức các giải thể thao, các trò chơi dân gian như bóng chuyền, đánh quay, kéo co, chọi dê, đi cầu hái lộc.

Đến với lễ hội, người dân, du khách được tham gia trải nghiệm hoạt động giã cốm, các trò chơi dân gian như đánh yến, đi cà kheo. Được thưởng thức món cốm, các món ăn truyền thống do đồng bào Tày xã Khánh Thiện chế biến theo phương pháp truyền thống.

"Tết Khảu mảu" cùng với điệu chày "Cắc kéng" không chỉ có ý nghĩa đối với đời sống sinh hoạt, có ý nghĩa tâm linh, mà còn là dịp giáo dục đạo đức, lối sống nhân văn cho các thế hệ, ý thức trách nhiệm trong bảo tồn, gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc Tày. Đây là sự kế thừa những thành quả lao động, giá trị đời sống văn hóa tinh thần được đồng bào Tày ở Khánh Thiện trân trọng gìn giữ trong cuộc sống đương đại.

 Lễ hội "Cắc kéng" được tổ chức nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của người dân. Qua đó, phát huy mạnh mẽ những giá trị bản sắc văn hóa dân tộc, giới thiệu vẻ đẹp vùng đất, con người Khánh Thiện tới bạn bè, du khách gần xa, thúc đẩy du lịch cộng đồng tại Lục Yên phát triển.