Tạo nền tảng pháp lý và động lực phát triển cho ngành Xuất bản

VHO - Chiều ngày 15.12, tại Hà Nôi, Cục Xuất bản, In và Phát hành đã tổ chức “Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026”. Hội nghị có sự tham dự và chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ VHTTDL Phan Tâm.

Đây là sự kiện quan trọng nhằm đánh giá toàn diện kết quả hoạt động của ngành xuất bản, in và phát hành trong bối cảnh có nhiều thay đổi về mô hình quản lý, đồng thời xác định phương hướng phát triển cho giai đoạn tiếp theo.

Ngành xuất bản tiếp tục khẳng định vai trò trong đời sống văn hóa, xã hội

Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt đối với ngành xuất bản khi là năm đầu tiên ngành chính thức vận hành theo mô hình quản lý mới trực thuộc Bộ VHTTDL.

Sự chuyển giao này đặt ra yêu cầu cao về ổn định tổ chức, bảo đảm hoạt động quản lý nhà nước thông suốt, không gián đoạn, đồng thời từng bước định hình tầm nhìn phát triển dài hạn cho ngành.

Trong bối cảnh đó, Cục Xuất bản, In và Phát hành đã chủ động nắm bắt tình hình, kịp thời tham mưu và điều hành, giữ vững nhịp độ quản lý, bảo đảm hoạt động xuất bản diễn ra ổn định, đúng định hướng.

Báo cáo tại Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Ngọc Bảo cho biết, nhiệm vụ nổi bật nhất trong công tác tham mưu xây dựng và hoàn thiện thể chế năm 2025 là xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất bản.

Cục đã tích cực phối hợp với các cơ quan liên quan, tiếp thu và giải trình ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, hoàn thiện hồ sơ trình Văn phòng Chính phủ trong tháng 12.2025.

Đây được xác định là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa nền tảng đối với sự phát triển của ngành trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng.

Trong lĩnh vực xuất bản, Cục Xuất bản, In và Phát hành đã chủ trì và phối hợp tổ chức nhiều hoạt động quan trọng như Hội nghị triển khai nhiệm vụ trọng tâm công tác xuất bản, in và phát hành xuất bản phẩm năm 2025; tham gia tổ chức Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VIII; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và nghiệp vụ cho đội ngũ biên tập viên; triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về truyền thông và giảm nghèo về thông tin.

Công tác định hướng nội dung xuất bản tiếp tục được chú trọng, đặc biệt là các xuất bản phẩm phục vụ nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền các ngày lễ lớn và các nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Nhà nước.

Công tác quản lý nội dung xuất bản được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Trong năm 2025, Cục đã tổ chức đọc kiểm tra, thẩm định nội dung trên 1.000 xuất bản phẩm và xử lý 14 xuất bản phẩm có vi phạm, góp phần bảo đảm nội dung sách đúng định hướng, không để xảy ra các sai phạm nghiêm trọng về chính trị tư tưởng, hạn chế tối đa các vấn đề gây dư luận xã hội.

Đây là kết quả thể hiện rõ vai trò quản lý nhà nước trong bối cảnh thị trường xuất bản ngày càng đa dạng và phức tạp.

Về các chỉ tiêu phát triển, hoạt động xuất bản tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định. Dự kiến năm 2025, doanh thu hoạt động xuất bản đạt khoảng 4.800 tỷ đồng, tăng 6% so với năm 2024 và đạt chỉ tiêu đề ra. Số tiền nộp ngân sách nhà nước của các nhà xuất bản đạt 225 tỷ đồng, tăng 6%.

Lợi nhuận sau thuế đạt 520 tỷ đồng. Toàn ngành đạt khoảng 52.100 xuất bản phẩm, bao gồm sách in, xuất bản phẩm điện tử và các loại hình khác, với tổng số bản phát hành khoảng 585 triệu bản.

Tỷ lệ nhà xuất bản được cấp xác nhận đăng ký hoạt động xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử đạt trên 67%, cho thấy sự chuyển dịch tích cực sang môi trường số.

Trong lĩnh vực in, Cục Xuất bản, In và Phát hành đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm phòng, chống in lậu và xâm phạm bản quyền. Việc thiết lập đường dây nóng 24/7 đã góp phần tiếp nhận kịp thời phản ánh từ bạn đọc, nhà xuất bản và các cơ sở in, phát hành về các hành vi vi phạm.

Đồng thời, trong quá trình sửa đổi Luật Xuất bản, Cục đã đề xuất bổ sung các khái niệm liên quan đến in lậu, làm giả, in nối bản trái phép nhằm tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho công tác xử lý vi phạm.

Cục cũng phối hợp với Đoàn liên ngành phòng, chống in lậu Trung ương tổ chức các đoàn kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động in.

Dự kiến năm 2025, doanh thu hoạt động in đạt trên 104.000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế của các cơ sở in đạt khoảng 3.800 tỷ đồng. Những con số này cho thấy quy mô và vai trò quan trọng của lĩnh vực in trong chuỗi giá trị của ngành xuất bản.

Ở lĩnh vực phát hành xuất bản phẩm, nhiều hoạt động thúc đẩy văn hóa đọc tiếp tục được triển khai có chiều sâu. Cục Xuất bản, In và Phát hành đã chủ trì tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ tư, cùng nhiều hoạt động hưởng ứng các dịp lễ lớn của đất nước.

Các hội sách trực tiếp và trực tuyến, các chương trình tặng sách, hỗ trợ sách cho vùng sâu, vùng xa được duy trì, góp phần lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.

Dự kiến đến hết năm 2025, doanh thu hoạt động phát hành xuất bản phẩm đạt khoảng 5.230 tỷ đồng, tăng gần 9% so với năm 2024. Tổng số sách phát hành đạt khoảng 610 triệu bản; xuất bản phẩm nhập khẩu đạt 25,5 triệu bản; xuất bản phẩm xuất khẩu đạt 0,35 triệu bản. Kim ngạch xuất khẩu xuất bản phẩm đạt 1,78 triệu USD, kim ngạch nhập khẩu đạt 20,5 triệu USD.

Nhìn chung, hoạt động phát hành năm 2025 đạt kết quả tích cực, vượt mục tiêu tăng trưởng đề ra, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng chung của toàn ngành ở mức 6–7%.

Hoàn thiện thể chế, lan tỏa văn hóa đọc, thúc đẩy chuyển đổi số

Phát biểu tại Hội nghị, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên nhấn mạnh, năm 2026 Cục sẽ tập trung triển khai đồng bộ các nhiệm vụ trọng tâm, trong đó ưu tiên hoàn thiện thể chế, phát triển văn hóa đọc, tăng cường hợp tác quốc tế, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong toàn ngành.

Để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ này, Cục trưởng kêu gọi sự phối hợp chặt chẽ và quyết tâm cao của toàn ngành nhằm đưa các chủ trương, chính sách vào thực tiễn.

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Phan Tâm đánh giá cao những nỗ lực và kết quả mà Cục Xuất bản, In và Phát hành cùng toàn ngành đã đạt được trong năm 2025.

Thứ trưởng khẳng định, trong điều kiện có nhiều biến động và yêu cầu nhiệm vụ cao, việc giữ vững ổn định tổ chức, bảo đảm hoạt động xuất bản thông suốt là thành công rất đáng ghi nhận.

Nhiều xuất bản phẩm chính trị – tư tưởng, khoa học – giáo dục, văn hoá – xã hội đã được tổ chức xuất bản kịp thời, có chất lượng, phục vụ hiệu quả các nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền, giáo dục của Đảng và Nhà nước, đồng thời đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của bạn đọc.

Công tác quản lý nội dung tiếp tục được chú trọng và siết chặt. Nhờ đó, chất lượng xuất bản phẩm được bảo đảm, không để xuất hiện các ấn phẩm vi phạm nghiêm trọng về chính trị – tư tưởng, không đưa ra thị trường những cuốn sách kém chất lượng, không tạo ra những "điểm nóng" dư luận xã hội liên quan đến nội dung xuất bản.

Đây là kết quả rất đáng ghi nhận, thể hiện rõ vai trò quản lý nhà nước của Cục trong bối cảnh thị trường xuất bản ngày càng đa dạng, phức tạp.

Song song với đó, công tác phát triển văn hoá đọc tiếp tục được quan tâm, triển khai có chiều sâu.

Ngày Sách và Văn hoá đọc Việt Nam được tổ chức với nhiều hình thức phong phú; các hội sách trực tiếp và trực tuyến thu hút đông đảo bạn đọc; các chương trình tặng sách, hỗ trợ sách cho vùng sâu, vùng xa tiếp tục được duy trì, thể hiện rõ trách nhiệm xã hội của ngành xuất bản, tạo hiệu ứng lan toả tích cực trong cộng đồng.

Đặc biệt, năm 2025 ghi dấu ấn rõ nét của ngành xuất bản trong các sự kiện văn hoá lớn của đất nước.

Việc xây dựng Không gian trưng bày Sách tại Triển lãm 80 năm thành tựu kinh tế – xã hội của đất nước và Không gian Xuất bản tại Hội chợ Mùa thu năm 2025 đã cho thấy tinh thần đổi mới, sáng tạo, cách tiếp cận hiện đại của ngành.

Bước sang năm 2026, năm bản lề mở đầu cho giai đoạn triển khai Chiến lược phát triển ngành xuất bản giai đoạn 2026–2035, Thứ trưởng nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện Luật Xuất bản sửa đổi với tầm nhìn dài hạn, bảo đảm vai trò quản lý nhà nước, đồng thời mở rộng không gian đổi mới, sáng tạo và thích ứng với các mô hình xuất bản mới.

Song song với đó là nhiệm vụ xây dựng Trung tâm Dữ liệu Xuất bản Quốc gia, thúc đẩy xuất bản phẩm điện tử, phát triển các mô hình xuất bản đa nền tảng, tăng cường hội nhập quốc tế và chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 không chỉ là dịp nhìn lại những kết quả đã đạt được, mà còn là cơ sở quan trọng để toàn ngành xuất bản, in và phát hành thống nhất nhận thức, xác định rõ mục tiêu và giải pháp, tạo nền tảng cho sự phát triển ổn định, bền vững trong giai đoạn mới.