Xác lập kỷ lục Guinness “Màn đại xòe Việt Nam lớn nhất thế giới”: Hết sức thận trọng vì có thể vi phạm các khuyến cáo của UNESCO

VHO- Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thủy vừa có văn bản số 3368/BVHTTDL-DSVH gửi UBND tỉnh Yên Bái về việc xác lập kỷ lục Guinness “Màn đại xòe Việt Nam lớn nhất thế giới”.

 UBND tỉnh Yên Bái dự kiến đăng ký xác lập kỷ lục cho màn đại xòe vào ngày 20.9 tới

Văn bản cho biết, tháng 3.2019 Việt Nam đã đệ trình Hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể Nghệ thuật Xòe Thái đề nghị UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Hồ sơ đã được các cộng đồng chủ thể của di sản, chính quyền địa phương các cấp có di sản ở các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Sơn La và Yên Bái đồng thuận trình và cam kết bảo vệ. Theo Hồ sơ, Nghệ thuật Xòe Thái có 3 loại hình chính: Xòe nghi lễ, Xòe vòng, Xòe biểu diễn. Xòe vòng là múa tập thể, mở rộng dần vòng xòe, cuốn hút mọi người hoà cùng niềm vui trong mỗi dịp Tết đến, xuân về hay trong mỗi dịp lễ hội, cuộc vui liên hoan...

Theo tổ chức UNESCO, đối với Hồ sơ đề nghị ghi danh vào các Danh sách của UNESCO, các quốc gia đệ trình cần lưu ý các khuyến cáo sau: Thận trọng trong các biện pháp bảo vệ và phát huy giá trị di sản bởi có thể vô tình gây nên sự ganh đua giữa các cộng đồng hoặc giữa các quốc gia, cũng như cần thiết phải lường trước sự nhạy cảm của các cộng đồng khác trên khắp thế giới (Theo Tài liệu trợ giúp, đoạn 48); phải tuyệt đối tránh dùng ngôn ngữ có nguy cơ kích động, căng thẳng hoặc làm trỗi dậy những bất bình, dù giữa các cộng đồng hay giữa các quốc gia (Theo Tài liệu trợ giúp, đoạn 14); Sự tôn trọng lẫn nhau giữa các cộng đồng, nhóm người và cá nhân là một nguyên tắc cơ bản của Công ước 2003..., ghi danh di sản vào Danh sách của UNESCO không hàm ý độc quyền hay tạo thành dấu ấn về quyền sở hữu trí tuệ (Theo Quyết định 9.COM 10); hồ sơ đề cử đã khẳng định về sự tôn trọng lẫn nhau giữa các cộng đồng, các nhóm người và cá nhân hoặc với sự phát triển bền vững (mục 1.v.);

Cộng đồng phải đảm nhận vai trò trung tâm trong việc lập kế hoạch và thực hiện các biện pháp bảo vệ được đề xuất với sự đồng thuận trước và tự nguyện, trên cơ sở đầy đủ thông tin (Theo Tài liệu trợ giúp-dẫn Quyết định 8.COM 7a, đoạn 22); Lưu ý giới thiệu di sản trong bối cảnh của chúng và chú trọng vào giá trị và ý nghĩa của chúng đối với cộng đồng có liên quan hơn là chỉ tập trung vào sức hấp dẫn về thẩm mỹ hoặc giá trị giải trí của di sản (Theo Hướng dẫn hoạt động, đoạn 120); Sự tác động của hoạt động du lịch đến việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể phải đảm bảo cộng đồng, nhóm người và cá nhân có liên quan là những người hưởng lợi, đồng thuận phát huy vai trò dẫn dắt của họ trong quản lý hoạt động du lịch đó, sức sống các chức năng xã hội và ý nghĩa văn hóa của di sản không bị giảm bớt hoặc đe doạ bằng bất kỳ hình thức nào từ hoạt động du lịch (Theo Hướng dẫn hoạt động, đoạn 187).

Văn bản của Bộ VHTTDL nhấn mạnh, với ý nghĩa đó, việc tổ chức để xác lập kỷ lục đối với các thành tố của di sản nói riêng và của di sản nói chung cần hết sức thận trọng vì có thể vi phạm các khuyến cáo của UNESCO. “Vì vậy Bộ VHTTDL đề nghị UBND tỉnh Yên Bái cân nhắc việc tổ chức “Màn đại xòe Việt Nam lớn nhất thế giới” để đăng ký xác lập kỷ lục Guinness và các hoạt động khác liên quan”, văn bản nêu rõ. 

 PHƯƠNG ANH - L.SƠN