Việt Nam và Hàn Quốc có nhiều tiềm năng hợp tác phát triển công nghiệp văn hoá

VHO - Tại Diễn đàn xúc tiến du lịch và hợp tác văn hoá Việt Nam - Hàn Quốc 2024, nhiều vấn đề về hợp tác văn hoá - du lịch Việt Nam và Hàn Quốc đã được các đại biểu, diễn giả trao đổi, thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm và đưa ra các định hướng phát triển cụ thể.

Việt Nam còn rất nhiều dư địa cho phát triển các ngành công nghiệp văn hóa

Ông Lê Minh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả (Bộ VHTTDL Việt Nam) cho biết: “Công nghiệp văn hóa được nhiều quốc gia trên thế giới xác định là một trong những lĩnh vực kinh tế chủ chốt, tạo ra ưu thế cạnh tranh toàn diện, thúc đẩy sự đổi mới, cũng như tạo sự cân bằng, đa dạng cho sự phát triển toàn diện và bền vững ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam”.

Nhà nước, Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu phát triển công nghiệp văn hóa là một nhiệm vụ quan trọng cần khẩn trương triển khai, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm trên cơ sở xác định và phát huy giá trị đặc sắc, tiêu biểu của nền văn hoá Việt Nam.

Để thực hiện mục tiêu này, năm 2016, Việt Nam đã ban hành Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030, trong đó đã xác định 12 ngành, lĩnh vực cần tập trung phát triển gồm: Quảng cáo; kiến trúc; phần mềm và các trò chơi giải trí; thủ công mỹ nghệ; thiết kế; điện ảnh; xuất bản; thời trang; nghệ thuật biểu diễn; mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm; truyền hình và phát thanh và du lịch văn hóa.

Đến nay, từ những kết quả bước đầu đạt được trong phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, có thể khẳng định chủ trương, chính sách về phát triển các ngành công nghiệp văn hoá là chỉ đạo đúng đắn của Việt Nam nhằm khai thác, phát huy sức mạnh mềm của văn hoá trong đóng góp vào phát triển kinh tế, xã hội.

Quá trình tăng tốc của toàn cầu hóa văn hóa trong bối cảnh bùng nổ phát triển khoa học, công nghệ, một mặt góp phần thúc đẩy sự chuyển dịch của các trung tâm công nghiệp văn hóa trên toàn thế giới, mặt khác còn làm gia tăng cạnh tranh về tính đa dạng của các biểu đạt văn hóa.

Theo ông Lê Minh Tuấn, quá trình triển khai Chiến lược đã cho thấy, các chính sách của nhà nước đã thể hiện được khả năng bảo vệ và phát huy sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa, từng bước quảng bá hình ảnh, bản sắc và gia tăng sức hấp dẫn, thuyết phục của sức mạnh mềm văn hóa Việt Nam. Bên cạnh đó, những sản phẩm, dịch vụ của các ngành công nghiệp văn hóa ngày một phát triển, tham gia sâu rộng vào chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế.

Sau 3 năm Việt Nam triển khai Chiến lược, các ngành công nghiệp văn hóa đóng góp doanh thu khoảng 8.081 tỉ USD, đóng góp vào nền kinh tế năm 2018 ước đạt 5,82%. Đến năm 2019 ước đạt 6,02%; năm 2020 và 2021 do ảnh hưởng của đại dịch nên sự sụt giảm còn khoảng 4,32% và 3,92%.

Năm 2022 các ngành đã bắt đầu phục hồi và giá trị đóng góp có sự tăng trưởng ước đạt 4,04%. Giá trị sản xuất của các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam giai đoạn 2018 - 2022 đóng góp ước đạt 1,059 triệu tỷ đồng (44 tỉ USD).

Giai đoạn 2018-2022, bình quân 5 năm tốc độ tăng trưởng về số lượng các cơ sở kinh tế hoạt động trong các ngành công nghiệp văn hóa đạt 7,21%/năm. Năm 2022 thống kê có khoảng 70.321 cơ sở đang hoạt động có liên quan đến ngành công nghiệp văn hoá và bình quân lực lượng lao động thu hút khoảng 1,7 triệu đến 2,3 triệu người, tăng 7,44%/năm.

Các sản phẩm, dịch vụ của ngành công nghiệp văn hóa đã có tỉ lệ giá trị gia tăng cao hơn so với chi phí sản xuất, góp phần tiết kiệm tài nguyên, phát huy và kết hợp được các yếu tố tự nhiên, văn hóa, bản sắc dân tộc và đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững đất nước. Những số liệu thống kê sau 7 năm đã khẳng định, Việt Nam còn rất nhiều dư địa cho phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.

Với đặc trưng sáng tạo và công nghệ, công nghiệp văn hóa là hướng đi mới, thậm chí tạo nên hướng đột phá trong phát triển kinh tế tri thức, kinh tế văn hóa để phát triển kinh tế theo chiều rộng và chiều sâu.

Công nghiệp văn hóa đang mang đến sự thay đổi cơ cấu của các ngành có liên quan, tiếp đó là sự thay đổi cơ cấu ngành kinh tế phù hợp với quá trình chuyển đổi mô hình các đơn vị sự nghiệp văn hóa, các doanh nghiệp văn hóa, bao gồm cả các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, ngày càng xuất hiện nhiều hơn tại Việt Nam, trong đó có nhiều doanh nghiệp đến từ Hàn Quốc.

“Diễn đàn vô cùng quan trọng ngày hôm nay giữa Việt Nam và Hàn Quốc, lại được tổ chức giữa Thủ đô Seoul xinh đẹp, năng động của Hàn Quốc sẽ là dịp thuận lợi để hai bên trao đổi, hợp tác, thúc đẩy phát triển trong lĩnh vực du lịch nói riêng và công nghiệp văn hóa nói chung, một lĩnh vực rộng lớn mà cả hai quốc gia đều có nhiều tiềm năng hợp tác phát triển”, ông Lê Minh Tuấn nói.

Hàn Quốc đã có những bước đi rất hiệu quả trong xây dựng và phát triển các ngành công nghiệp văn hoá trên nhiều lĩnh vực, sản phẩm sáng tạo như điện ảnh, du lịch, thiết kế, nghệ thuật biểu diễn… và gặt hái được thành công vang dội, lan toả các giá trị văn hóa ra thế giới.

Việt Nam từ lâu đã là một thị trường quan trọng, tích cực đón nhận các sản phẩm sáng tạo của nền công nghiệp văn hoá Hàn Quốc. Ví dụ trong năm 2023, ban nhạc Black Pink biểu diễn tại Hà Nội đã thu hút hàng trăm ngàn khán giả Việt Nam và quốc tế tham dự, hay các tác phẩm điện ảnh của Hàn Quốc được phát trên các kênh sóng truyền hình Việt Nam luôn được công chúng đón nhận tích cực…

“Tôi cũng vui mừng thông báo, trung tuần tháng 6 vừa qua Cục Bản quyền tác giả, Bộ VHTTDL Việt Nam đã phối hợp với Hàn Quốc và WIPO tổ chức thành công “Hội nghị quốc tế về thực thi bản quyền trên môi trường số”. Đây là hội nghị quan trọng nhằm tăng cường phối hợp và bàn các giải pháp bảo vệ bản quyền đối với các sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực công nghiệp văn hoá trên môi trường số”, ông Lê Minh Tuấn cho biết.

Ông Lê Minh Tuấn mong muốn, với bề dày kinh nghiệm và những thành tựu đã đạt được trong phát triển công nghiệp văn hoá, Hàn Quốc sẽ cùng Việt Nam tăng cường phối hợp hơn nữa trong thúc đẩy, phát triển công nghiệp văn hóa giữa hai quốc gia.

Đồng thời bày tỏ mong muốn Hàn Quốc hỗ trợ chuyển giao công nghệ sản xuất âm nhạc, điện ảnh, thời trang…; ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến trong quá trình sản xuất các sản phẩm sáng tạo công nghiệp văn hoá và lĩnh vực bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan. Thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam và Hàn Quốc hợp tác đầu tư xây dựng Công viên sáng tạo công nghiệp văn hóa tại Việt Nam; góp phần phát triển nền công nghiệp văn hoá của hai quốc gia.

Hợp tác phát triển công viên sáng tạo công nghiệp văn hoá

Bà Trần Nguyện, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Sun World (thuộc Sun Group) với tham luận Thúc đẩy hợp tác phát triển công viên sáng tạo công nghiệp văn hoá, trở thành điểm đến tại Việt Nam cho biết: “Với chiến lược phát triển bài bản và bền bỉ về công nghiệp văn hóa, đất nước Hàn Quốc đã gặt hái được rất nhiều thành công và được xem là “hình mẫu” về phát triển công nghiệp văn hóa. Thông qua những thành tựu nổi bật về âm nhạc, thời trang, điện ảnh và ẩm thực, Hàn Quốc đã “phủ sóng” trào lưu Hallyu - làn sóng văn hóa Hàn Quốc trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam”.

Gần đây nhất, Việt Nam đã ghi nhận hiệu ứng đáng kinh ngạc từ sự kiện nhóm nhạc BlackPink đến biểu diễn vào năm 2023. Hai đêm diễn của Blackpink vào cuối tháng 7.2023 tại sân vận động quốc gia Mỹ Đình (Hà Nội) đã bán ra 67.443 vé, tỉ lệ lấp đầy đạt 100%. Tổng doanh thu mang về gần 13,7 triệu USD (hơn 331 tỉ đồng).

“Ngay từ khi thành lập, chúng tôi đã luôn coi phát triển và tôn vinh văn hóa là giá trị cốt lõi để phát triển du lịch bền vững. Tại hầu hết các Sun World ở mỗi điểm đến, chúng tôi đều dành nhiều tâm huyết đầu tư, nghiên cứu để tạo nên những sản phẩm du lịch độc đáo, sáng tạo và đẳng cấp, nhưng vẫn mang dấu ấn văn hóa riêng gắn với mỗi vùng đất”, bà Nguyện nói.

Tại Đà Nẵng, Sun World đã đồng hành cùng UBND TP Đà Nẵng xây dựng và kiến tạo thành công Lễ hội Pháo hoa quốc tế Đà Nẵng (DIFF) trở thành một sản phẩm văn hóa du lịch hấp dẫn và trở thành thương hiệu riêng của thành phố bên sông Hàn từ năm 2017 đến nay.

Với hệ thống sản phẩm văn hóa, kiến trúc độc đáo trở thành biểu tượng như: Cầu Vàng, Thác Thần Mặt trời, Quảng trường Nhật thực, Hầm rượu 100 năm tuổi… cùng chuỗi show diễn nghệ thuật đẳng cấp quốc tế quy tụ các nghệ sĩ top 1 trên thế giới, Sun World Ba Na Hills giờ đây đã trở thành một điểm đến không thể bỏ qua của du khách Hàn Quốc khi đến Đà Nẵng. Thống kê cho thấy, năm 2023, gần như 100% lượng khách Hàn Quốc đến Đà Nẵng lựa chọn đến Sun world Bana Hills.  

Bên cạnh kiến tạo nhưng công trình biểu tượng và các hoạt động nghệ thuật văn hóa, Sun world còn chú trọng giữ gìn và lan tỏa, kết nối văn hóa ẩm thực Việt Nam và Hàn Quốc.

Du khách khi đến các KDL Sun World không chỉ được trải nghiệm các món ăn từ ngàn đời xưa của người Việt, mà người dân xứ sở kim chi còn như được trở về ngôi nhà thân thuộc của mình với các món ăn và nhà hàng Hàn Quốc (Bulgobi/Kimchi, Mango holic, Starbuck, Café dừa Việt Nam…).

Tại Phú Quốc, các sản phẩm văn hóa kết tinh giữa bản sắc Việt và văn hóa thế giới của chúng tôi đã góp phần thúc đẩy phát triển du lịch bền vững. Tiêu biểu phải kể đến Cầu Hôn - cây cầu được tờ CNN vinh danh là một sản phẩm tiêu biểu của sự giao lưu văn hóa.

Bên cạnh đó là nhiều sản phẩm văn hóa hấp dẫn, quy mô khác như show diễn đa phương tiện quy mô hàng đầu thế giới, Show Rối Việt mang tinh hoa nghệ thuật múa rối Việt Nam; Chợ đêm VuiFest với sự tham gia của những nghệ sĩ đường phố giới thiệu những nét văn hóa bản địa độc đáo đến với du khách…

Theo thống kê, khách Hàn Quốc là thị trường khách chiếm tỉ trọng lớn trong tổng số khách quốc tế đến với Sun World. Năm 2019, Sun World đón hơn 2 triệu du khách Hàn Quốc, chiếm 47% tổng số khách Hàn đến Việt Nam; năm 2023 là 1,5 triệu lượt chiếm 42%. Trong đó, Sun World Ba Na Hills (Đà Nẵng) và Sun World Hon Thơm (Phú Quốc) là hai điểm đến được du khách Hàn Quốc yêu thích nhất.

Năm 2023, 100% khách Hàn Quốc đến Đà Nẵng đều ghé Ba Na Hills, còn tại Phú Quốc, con số này là 24% đến với Hòn Thơm. Trong 6 tháng đầu năm 2024, Sun World đã chào đón gần 900,000 du khách Hàn Quốc, chiếm gần 40% tổng số khách đến Việt Nam.

Điều này chứng minh cho việc các sản phẩm văn hóa độc đáo sáng tạo đã góp phần làm đẹp những vùng đất, thúc đẩy phát triển du lịch nói chung và là điểm đến hấp dẫn quen thuộc của người dân Hàn Quốc.

Đại diện Tập đoàn Sun World đề xuất Chính phủ hai bên sẽ tiếp tục có những chương trình, chiến lược và hành động cụ thể để tăng cường hợp tác, giao lưu văn hóa nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa giữa Việt Nam và Hàn Quốc, đặc biệt là trong các lĩnh vực là thế mạnh của hai bên như điện ảnh, du lịch, ẩm thực.

Cụ thể, thường xuyên tổ chức các hoạt động biểu diễn nghệ thuật của 2 nước tại các Sun World; tổ chức các sự kiện giao lưu văn hóa Việt Hàn tại các điểm đến như: Đà Nẵng, Phú Quốc, Hạ Long, Sapa…

Phối hợp xây dựng các sản phẩm du lịch văn hoá mang dấu ấn 2 nước tại các Sun World và coi Sun World là điểm đến chiến lược cho các tour của người Hàn đến Việt Nam.

“Về phía Sun World, chúng tôi sẵn sàng và cam kết đồng hành chào đón các sự kiện nêu trên với vai trò là điểm đến chiến lược. Chúng tôi luôn chào đón các đoàn làm phim điện ảnh, các đài truyền hình đến các khu Sun World để ghi hình cho các bộ phim, các chương trình truyền hình thực tế, các sự kiện văn hóa để xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa mang dấu ấn 2 nước”, bà Trần Nguyện cho biết.

*Trong phiên Tham luận của Diễn đàn với chủ đề Hợp tác, phát triển công nghiệp văn hoá và xúc tiến du lịch: “Vì tương lai hợp tác toàn diện Việt - Hàn”, đại diện Cục Bản quyền Bộ VHTTDL trình bày về “Tổng quan chính sách phát triển các ngành Công nghiệp văn hoá của Việt Nam và cơ hội hợp tác Việt - Hàn”; nhạc sĩ Quốc Trung tham luận với chủ đề “Tiềm năng và cơ hội hợp tác sản xuất âm nhạc Việt - Hàn”; Đài truyền hình MBC Mokpo trình bày “Dự án Hợp tác với VTV2 về Chương trình nghệ thuật cho các gia đình đa văn hóa tại Hàn Quốc”; Tập đoàn SunWorld tham luận về “Cơ hội hợp tác Việt - Hàn trong phát triển các sản phẩm công nghiệp văn hoá và công viên chủ đề”.