Về Xuân Quang vui hội với đồng bào dân tộc La Chí

VHO - Lễ mừng cơm mới của người La Chí, xã Xuân Giang, tỉnh Tuyên Quang được tổ chức nhằm duy trì, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc La Chí, góp phần thu hút du khách gần xa đến tham gia trải nghiệm.

Hàng năm, cứ đến độ mùa lúa chín rộ trên những thửa ruộng bậc thang, nương đồi, cũng là lúc cộng đồng người La Chí tổ chức lễ mừng cơm mới nhằm báo cáo với tổ tiên, cầu mong mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu và bình an đến với mọi người. Đến nay, dù đời sống có nhiều đổi thay nhưng người La Chí vẫn gìn giữ vẹn nguyên lễ mừng cơm mới trong đời sống lao động sản xuất của đồng bào. 

Cứ vào khoảng đầu tháng 9 âm lịch, khi những bông lúa ngoài đồng bắt đầu chín vàng, để được ăn những hạt lúa mới thì người cao tuổi và có uy tín nhất trong làng sẽ chọn một ngày tốt, rồi thông báo với bà con chuẩn bị sắm sửa lễ vật cúng mừng cơm mới. Người La Chí mừng lúa mới theo làng hoặc theo xã, bởi ở vùng nào lúa chín trước thì tổ chức trước còn nơi nào chín sau thì mừng lúa mới sau.

Lễ hội năm nay được UBND xã Xuân Giang, tỉnh Tuyên Quang cùng cộng đồng tổ chức quy mô, bài bản nhằm phục dựng, bảo tồn và phát huy nét văn hóa đặc sắc của người La Chí nói riêng và các dân tộc sinh sống trên địa bàn Xuân Giang nói chung.

Đây là cơ hội để xã Xuân Giang giới thiệu, quảng bá các giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc, từng bước nâng cao thương hiệu sản phẩm du lịch, thúc đẩy loại hình du lịch cộng đồng phục vụ du khách tham quan, trải nghiệm gần gũi với đời sống, văn hóa bản địa.

Để chuẩn bị cho lễ cúng mừng cơm mới, các gia đình chuẩn bị đầy đủ trong mâm lễ, chủ yếu là thịt của những con vật hay phá hoại mùa màng. Trong lễ mừng cơm mới không thể thiếu cơm nếp, được nấu từ loại lúa nếp vừa gặt. Sừng trâu, củ gừng cũng là thứ không thể thiếu trong mâm lễ, bởi theo quan niệm của người La Chí, củ gừng được coi như là vật nối liền giữa âm và dương, vật không thể thiếu trong bất cứ lễ cúng nào của người La Chí. Sau khi cúng lúa mới xong, các gia đình mới được đi thu hoạch lúa và được dùng sừng trâu để uống rượu.

Trong ngày lễ mừng cơm mới, mọi người trong bản từ già đến trẻ và du khách cùng nhau tham gia nhiều trò chơi dân gian truyền thống như tung còn, đu quay, kéo co, đẩy gậy, nhảy bao bố, hát giao duyên, hát đối đáp tạo nên không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng.

Lễ mừng cơm mới là di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của người La Chí và đón nhận sự hưởng ứng của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn đã góp phần quảng bá, lan tỏa nét đẹp của các dân tộc đến du khách, đồng thời là cách để truyền dạy cho thế hệ trẻ hiểu và tự hào về phong tục, bản sắc văn hóa của dân tộc mình.