Kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng (1965-2025):
Vang mãi bản anh hùng ca bất tử
VHO - Hàm Rồng chiến thắng cách đây 60 năm đã trở thành một biểu tượng anh hùng của cuộc chiến tranh nhân dân chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ với sự tổ chức và lãnh đạo tài tình về quân sự của Ðảng ta.

Bị thất bại ở chiến trường miền Nam, cuối năm 1964, đầu năm 1965, đế quốc Mỹ vạch kế hoạch ném bom miền Bắc. Xác định từ Hà Nội vào đường mòn Hồ Chí Minh có 60 điểm tắc, trong đó Hàm Rồng được xem là “điểm tắc lý tưởng”, là “đầu mút của khu vực cán xoong”.
Phá sập cầu Hàm Rồng, Mỹ sẽ cắt đứt được mạch máu giao thông Bắc - Nam đồng thời phá hoại nền kinh tế Thanh Hóa, làm suy yếu vai trò của hậu phương đối với tiền tuyến miền Nam.
Với âm mưu cắt đứt sự chi viện Bắc - Nam, cô lập Hàm Rồng và tập trung đánh dứt điểm Hàm Rồng, chỉ trong hai ngày 3 - 4.4.1965, quân Mỹ đã sử dụng 174 lần tốp máy bay, 454 lần chiếc máy bay, ném xuống địa bàn tỉnh Thanh Hóa 627 quả bom phá, 58 quả bom nổ chậm (gồm các loại từ 500 đến 1.000 kg) cùng hàng trăm tên lửa, rốc-két vào các khu vực trọng điểm của Thanh Hóa.
Riêng khu vực Hàm Rồng - Nam Ngạn - Yên Vực, đế quốc Mỹ đã bổ nhào 85 lần, cắt bom bắn phá 80 lần, ném 350 quả bom, bắn 149 quả đạn rốc-két.
Phát huy truyền thống trung dũng, kiên cường, quân và dân Nam Ngạn - Hàm Rồng vừa bám đất, bám làng tăng gia sản xuất, vừa trực tiếp chiến đấu và phục vụ chiến đấu.
Trong hai ngày này, Thanh Hóa đã bắn rơi 47 máy bay các loại, trong đó riêng quân và dân khu vực Hàm Rồng bắn rơi 31 chiếc, bắt sống nhiều giặc lái, bảo vệ an toàn cầu Hàm Rồng, khiến cho dư luận nước Mỹ xôn xao, bạn bè yêu chuộng công lý và hòa bình trên toàn thế giới khâm phục.
Cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ nhất của đế quốc Mỹ kéo dài 4 năm với hơn 1.000 ngày đêm xung trận. Trên mảnh đất Hàm Rồng lịch sử, mỗi ngọn núi, dòng sông, cánh đồng, nhà máy, mỗi xóm làng thân yêu đều là mục tiêu đánh phá của kẻ thù.
Tiếp đó, trong cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ 2 của Mỹ (từ ngày 26.12.1971 đến ngày 15.1.1973), đế quốc Mỹ đã sử dụng những phương tiện chiến tranh hiện đại từ máy bay chiến lược B52, đến tên lửa Tà-lốc, bom xuyên, bom la-de... tập trung rải xuống Hàm Rồng.
Qua 2 cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, riêng quân và dân Hàm Rồng, đã bắn rơi 117 máy bay, bảo vệ cầu, bảo đảm giao thông thông suốt, đẩy mạnh sản xuất góp phần xứng đáng cùng quân dân cả nước, đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn.

Từ trong khói lửa ác liệt của Hàm Rồng anh hùng, đã có nhiều tấm gương chiến đấu kiên cường, anh dũng, giữa lúc bom đạn địch đang dội xuống dày đặc, dân quân Yên Vực (Hoằng Long) vẫn chèo thuyền vượt sông Mã chở đạn dược cho bộ đội cao xạ, nữ anh hùng Ngô Thị Tuyển vượt đạn bom vác 98 kg đạn nặng gấp đôi trọng lượng cơ thể mình tiếp cho bộ đội, 6 nữ đồng chí trong tổ cứu thương của Nhà máy Điện Hàm Rồng luôn có mặt bên mâm pháo băng bó cho thương binh tiếp đạn cho bộ đội, các cụ già Nam Ngạn vẫn nổi lửa nấu cơm, canh, cả nhà sư chùa Mật Đa cũng tiếp tế, cứu thương cho bộ đội...
Trong thành tích chung đó, nhiều tập thể, cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động cùng hàng trăm Bằng khen, Huân huy chương các loại...
Sau 60 năm, Hàm Rồng đang chuyển mình vươn lên cùng cả nước trong công cuộc đổi mới. Cầu Hàm Rồng vẫn sừng sững, hiên ngang nối đôi bờ sông Mã, cho những chuyến tàu ra Bắc vào Nam.
Nhằm ôn lại sự kiện lịch sử hào hùng, những chiến công oanh liệt, truyền thống yêu nước, ý chí kiên cường, bất khuất của quân và dân Hàm Rồng, tới đây tỉnh Thanh Hóa sẽ tổ chức chuỗi các hoạt động ý nghĩa, thiết thực kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng.
Theo đó, lễ kỷ niệm tổ chức vào 20h ngày 3.4 tại Trung tâm hội nghị TP Thanh Hóa với quy mô cấp tỉnh và được truyền hình trực tiếp trên sóng Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa.
Trước và sau lễ kỷ niệm là chuỗi hoạt động gồm: Lễ dâng hoa, dâng hương, lễ cầu siêu cho các Anh hùng liệt sĩ; Lễ khánh thành Công viên tưởng niệm các giáo viên, học sinh hy sinh tại đê sông Mã và các công trình chào mừng kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng; Chương trình gặp tri ân các gia đình Anh hùng liệt sĩ; gặp mặt các Anh hùng Lực lượng vũ trang, cựu chiến binh, cựu dân quân và các lực lượng trực tiếp tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng; Tổ chức cho Nhân dân và du khách tham quan các di tích lịch sử cách mạng tại Khu di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng.
Bên cạnh đó là chuỗi các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao như Liên hoan nghệ thuật quần chúng tỉnh Thanh Hóa chào mừng 60 năm Hàm Rồng chiến thắng và 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước; Giải chạy bán Marathon với chủ đề “Hàm Rồng - Dấu ấn lịch sử, bước chân tương lai”.