“Văn hóa Óc Eo trong bối cảnh văn hóa châu Á”

VHO - Đó là chủ đề Hội thảo khoa học quốc tế do UBND tỉnh An Giang phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học xã hội (KHXH) Việt Nam tổ chức ngày 17.11.2023. Hội thảo được tổ chức nằm trong chương trình nhiệm vụ lập hồ sơ đề cử Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê trình Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO) ghi danh là Di sản văn hóa thế giới.

Lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và tỉnh An Giang chủ trì Hội thảo

Tham dự Hội thảo có Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy An Giang Lê Hồng Quang; Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Hồng Thái; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Bình; Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Văn Phước; Chủ tịch Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam Phan Chí Hiếu cùng gần 200 đại biểu đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ KH&CN, Bộ VHTTDL, Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, Hội Khoa học Lịch sử… và các đại biểu quốc tế đến từ Pháp, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Campuchia. Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

 Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam Phan Chí Hiếu nhấn mạnh, đây là hội thảo quốc tế đầu tiên về văn hóa Óc Eo được tổ chức tại Việt Nam, không chỉ công bố những kết quả và thành tựu nghiên cứu khoa học mới về Văn hóa Óc Eo mà còn là cơ hội để trao đổi học thuật mang tính quốc tế; góp phần tuyên truyền, quảng bá sâu rộng đến giới khoa học trong nước, quốc tế và công chúng về những giá trị nổi bật của di sản văn hóa Óc Eo và Vương quốc Phù Nam.

Chủ tịch Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam Phan Chí Hiếu phát biểu khai mạc

Theo ông Phan Chí Hiếu, Hội thảo làm sáng tỏ hơn những giá trị nổi bật toàn cầu của di sản văn hóa Óc Eo, vương quốc Phù Nam nói chung, khu di tích khảo cổ học Óc Eo - Ba Thê nói riêng, góp phần thiết thực và hiệu quả cho quá trình nghiên cứu xây dựng Hồ sơ di sản đề cử Khu di tích Óc Eo - Ba Thê, trình UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.

Phát biểu chào mừng chào mừng  Hội thảo, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Bình cho biết, đến nay An Giang đã hoàn thành hồ sơ đề cử Khu Di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê, trình UNESCO ghi danh là Di sản Văn hóa thế giới giai đoạn 1 (trong quy trình 2 giai đoạn của UNESCO). An Giang phấn đấu đến năm 2026, sẽ hoàn thành và bảo vệ hồ sơ chính thức trước UNESCO tại Pháp.

Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Bình phát biểu chào mừng

Chủ tịch UBND tỉnh An Giang đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học phát huy cao nhất tinh thần trách nhiệm, tập trung trí tuệ, dân chủ và tích cực cung cấp thông tin trong quá trình trao đổi để làm sâu sắc thêm các luận cứ khoa học và thực tiễn về những giá trị lịch sử, văn hóa và mối quan hệ của đô thị Óc Eo trong giao lưu kinh tế - văn hóa với khu vực và thế giới; góp phần thiết thực vào công tác bảo tồn, phát huy giá trị của Khu Di tích Óc Eo - Ba Thê.

Trong khuôn khổ Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận, trao đổi về: Tổng kết, đánh giá kết quả khai quật, nghiên cứu khảo cổ học tại Khu di tích Óc Eo - Ba Thê (An Giang) và Nền Chùa (Kiên Giang) năm 2017-2020; Văn hóa Óc Eo và Vương quốc Phù Nam trong bối cảnh lịch sử, văn hóa Đông Nam Á và châu Á; Mạng lưới hải thương quốc tế và vai trò của đô thị cổ Óc Eo trong bối cảnh đô thị cổ ở Đông Nam Á và châu Á trước thế kỷ X; Những giá trị nổi bật toàn cầu của khu di tích Óc Eo - Ba Thê; Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Óc Eo - Ba Thê.

Các đại biểu dự Hội thảo

Hội thảo đã nhận được gần 60 bài tham luận của các học giả trong nước và quốc tế. Đây là hội thảo khoa học quốc tế lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam về văn hóa Óc Eo, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc công bố những kết quả và thành tựu nghiên cứu khoa học mới của Đề án Óc Eo thực hiện năm 2017 – 2020. Đồng thời, là cơ hội để trao đổi học thuật mang tính quốc tế, góp phần tuyên truyền, quảng bá sâu rộng đến giới khoa học trong nước và quốc tế và công chúng về những giá trị nổi bật của di sản văn hóa Óc Eo và Vương quốc Phù Nam.

Dịp này, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đã tặng Bằng khen cho bốn tập thể của tỉnh An Giang và Kiên Giang vì đã có thành tích trong quá trình phối hợp thực hiện công tác khai quật khảo cổ học của Đề án “Nghiên cứu Khu di tích khảo cổ học Óc Eo – Ba Thê, Nền Chùa”.

Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy An Giang Lê Hồng Quang và TS. Phan Chí Hiếu, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam trao Bằng khen, hoa chúc mừng 4 tập thể của tỉnh An Giang và Kiên Giang

Cách đây gần 80 năm, di tích văn hóa Óc Eo được phát hiện và khai quật khảo cổ lần đầu tiên vào ngày 10.2.1944 do nhà khảo cổ học người Pháp Louis Malleret thực hiện tại cánh đồng Óc Eo (thuộc thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang ngày nay). Kể từ đó đến nay, nhiều địa phương trong vùng Nam Bộ, nhất là khu vực đồng bằng sông Cửu Long qua thời gian đã liên tục khám phá và phát hiện ra nhiều di tích, di chỉ có giá trị mới thuộc nền văn hóa Óc Eo nhưng tiêu biểu và quan trọng nhất vẫn là quần thể di tích quốc gia đặc biệt Óc Eo – Ba Thê thuộc tỉnh An Giang ngày nay.

Toàn cảnh Hội thảo

Chính vì những giá trị quan trọng của Khu di tích khảo cổ, kiến trúc nghệ thuật Óc Eo – Ba Thê, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Thủ tướng Chính phủ, Bộ VHTTDL đã có chủ trương giao cho tỉnh An Giang phối hợp với các cơ quan chuyên môn Trung ương, tiến hành lập Hồ sơ đề cử Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê trình lên UNESCO xem xét ghi danh là Di sản văn hóa thế giới. Với sự cố gắng của địa phương và sự hướng dẫn của Bộ VHTTDL, sự hỗ trợ của các cơ quan liên quan ở Trung ương; đến nay tỉnh đã hoàn thành việc xây dựng hồ sơ giai đoạn 1, trong quy trình 2 giai đoạn của UNESCO. Đến ngày 6 .11 vừa qua, Hội đồng di tích và di chỉ quốc tế (ICOMOS) đã cử các chuyên gia đến Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê tỉnh An Giang, để thực hiện Quy trình tập trung theo quy định của UNESCO. Tỉnh An Giang phấn đấu đến năm 2026, sẽ hoàn thành và bảo vệ Hồ sơ chính thức trước UNESCO tại Paris, Pháp.

HOÀNG CÚC